Вікіпедыя

Ракетны ўдар па Сірыі ў красавіку 2018 года

14 красавіка 2018 года ў 04:00 Злучаныя Штаты Амерыкі, Францыя і Вялікабрытанія нанеслі серыю ракетных удараў па ўрадавых аб’ектах у Сірыі[2]. У аперацыі былі выкарыстаныя крылатыя ракеты марскога і паветранага базіравання[3].

Ракетныя ўдары па Сірыі
Асноўны канфлікт: Інтэрвенцыя ЗША і іх саюзнікаў у Сірыі
Дата 14 красавіка 2018
Месца Сірыя
Прычына Меркаваная хіматака ў Думе
Праціўнікі
 ЗША
 Вялікабрытанія
 Францыя 		 Сірыя
Камандуючыя
Злучаныя Штаты Амерыкі Дональд Трамп
Вялікабрытанія Тэрэза Мэй
Францыя Эмануэль Макрон 		Сірыя Башар Асад
Сілы бакоў
Страты
няма трое грамадзянскіх асобаў пацярпелі[1]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Выбухі побач з Думарам (раён Дамаска) 14 красавіка 2018 года.

Паводле даных Еўрапейскага камандавання Узброеных сіл ЗША, па трох цэлях на тэрыторыі Сірыі было ўжыта 105 ракет розных тыпаў[4][5]. Згодна з Генеральным штабам Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі, Войскамі супрацьпаветранай абароны (СПА) Узброеных сіл Сірыйскай Арабскай Рэспублікі ў паветранай прасторы краіны было выяўлена 103 ракеты[6]. Паводле справаздачы EUCOM сілы СПА Сірыі і Расіі не збілі ніводнай ракеты саюзнікаў[5][7]. У сваю чаргу, Сірыйская армія заявіла, што збіла большасць ракет, выпушчаных па яе тэрыторыі[8]. Міністэрства абароны Расіі паведаміла, што чатыры ваенныя аэрадромы не пацярпелі, на двух былі невялікія разбурэнні інфраструктуры. Аб’екты ў раёне населеных пунктаў Барз і Джарамані, меркавана, якія адносяцца да так званай «ваеннай хімічнай праграмы» Дамаска, часткова разбураны, пры гэтым яны даўно не выкарыстоўваліся, людзей і абсталявання на іх не было[9]. У ходзе атакі трое мірных жыхароў Сірыі атрымалі раненні.

Тры заходнія дзяржавы заявілі, што нанеслі ўдары ў адказ на меркаванае ўжыванне хімічнай зброі ў Думе ва Усходняй Гуце ўрадавымі войскамі 7 красавіка таго ж года. Сірыйскі ўрад адмаўляў сваю датычнасць да нападаў на Думу і назваў гэтыя ўдары парушэннем міжнароднага права[10][11][12].

Папярэднія падзеі

правіць
Асноўны артыкул: Ужыванне хімічнай зброі ў Думе

7 красавіка 2018 года ў сірыйскім горадзе Дума нібыта была здзейснена меркаваная хімічная атака, у выніку якой, па розных звестках, загінула ад 48 да 150 чалавек[13][14]. Па паведамленнях групоўкі Джэйш аль-Іслам, якая кантралявала Думу, і некалькіх медыцынскіх і наглядальных груп, у тым ліку «Белыя каскі», верталёты сірыйскай арміі скінулі на горад т. зв. атыповыя (імправізаваныя/самаробныя) бомбы[13][15][16][17][18]. Як мяркуецца, бомбы былі падрыхтаваны баявымі атрутнымі рэчывамі, такімі як хлор і зарын[19][20]. Па зробленай пасля Францыяй і ЗША заяве, прымяненне хлору пацвердзілася данымі лабараторнага аналізу мачы і крыві пацярпелых[21].

Па сцвярджэнні Сусветнай арганізацыі аховы здароўя (СААЗ) і «партнёраў у сферы аховы здароўя», якія супрацоўнічаюць з ёй, было паведамлена пра тое, што загінула больш за 70 чалавек, прычым у 43 загінулых смерць наступіла ў выніку развіцця сімптомаў, аналагічных сімптомам атручвання высокатаксічнымі хімічнымі рэчывамі, каля 500 чалавек былі дастаўлены ва ўстановы аховы здароўя з прыкметамі і сімптомамі, характэрнымі для атручвання таксічнымі хімічнымі рэчывамі. У прыватнасці, у пацярпелых было адзначана моцнае раздражненне слізістых абалонак, парушэнне дыхання і работы цэнтральнай нервовай сістэмы[22]. Пры гэтым афіцыйны прадстаўнік СААЗ Тарык Язарэвіч заявіў, што арганізацыя не мела доступу ў горад Дума і не магла пацвердзіць інфармацыю аб ужыванні там хімічнай зброі[23].

Як і ў папярэдніх падобных выпадках, ЗША, Вялікабрытанія і Францыя, а таксама некаторыя іншыя дзяржавы, усклалі адказнасць за ўжыванне хімічнай зброі на сірыйскія ўлады. Сірыйскае дзяржаўнае інфармагенцтва паведаміла пра тое, што паўстанцы, якія кантралявалі на той момант горад, «сфабрыкавалі доказы аб прымяненні хімічнай зброі з мэтай перашкодзіць наступленню сірыйскай арміі»[24]. Расія і Іран адмаўлялі факт прымянення хімічнай зброі[25]. Расійскія прадстаўнікі выказалі здагадку, што інсцэніроўку інцыдэнту арганізавалі «Белыя каскі»[26]. Пасля (13 красавіка) Расія сцвярджала, што інцыдэнт быў зымітаваны Вялікабрытаніяй, каб справакаваць ЗША на нанясенне авіяўдараў[27][28].

10 красавіка адбылося экстраннае пасяджэнне Савета Бяспекі ААН, дзе абмеркоўваліся меры рэагавання на гэты выпадак меркаванага выкарыстання хімічнай зброі, аднак рэзалюцыя, прапанаваная ЗША, не была прынята з-за прымянення Расіяй права вета[29]. Праект рэзалюцыі, прапанаваны Вашынгтонам, атрымаў большасць галасоў (супраць прагаласавалі толькі Расія і Балівія, Кітай устрымаўся), але быў заблакаваны Максвой. Расійскі праект рэзалюцыі не атрымаў большасці галасоў (за — 6, супраць — 7, двое ўстрымаліся)[30]. Пасля гэтага ЗША, Вялікабрытанія і Францыя сталі вывучаць магчымасці прымянення ваеннай сілы ў якасці «сумеснай сілавой меры»[21][31][32].

Сілы бакоў

правіць

Кааліцыя

правіць
Паветраная групоўка[33]
  • ВПС ЗША
    • 2 стратэгічныя бамбардзіроўшчыкі B-1B Lancer са складу 34-й бамбардзіровачнай эскадрыллі[34] ВПС ЗША на авіябазе Эль-Удэйд (Катар), узброеныя крылатымі ракетамі паветранага базіравання (КРВБ) AGM-158 JASSM[35].
    • 4 знішчальнікі F-22A Raptor[36].
    • Самалёт РЭБ EA-6 Prowler КМП ЗША і БПЛА RQ-4 Global Hawk для разведпалётаў[37][38].
    • 8 знішчальнікаў F-15C Еўрапейскага камандавання ВПС ЗША на авіябазе Авіяна (Італія) ажыццяўлялі паветранае прыкрыццё.
    • 7 знішчальнікаў F-16 Еўрапейскага камандавання ВПС ЗША на авіябазе Авіяна (Італія) ажыццяўлялі паветранае прыкрыццё[39].
  • ВПС Вялікабрытаніі
    • 4 знішчальнікі-бамбардзіроўшчыкі «Panavia Tornado» (GR4) ВПС Вялікабрытаніі на авіябазе Акраціры (Кіпр), узброены КРПБ Storm Shadow[40].
    • 4 знішчальнікі «Eurofighter Typhoon» на авіябазе Акраціры (Кіпр) забяспечвалі паветранае прыкрыццё знішчальнікаў-бамбардзіроўшчыкаў «Panavia Tornado»[41].
  • ВПС Францыі
    • 5 шматмэтавых знішчальнікаў «Dassault Rafale» ВПС Францыі, узброеныя КРПБ SCALP/Storm Shadow[42].
    • 4 знішчальнікі «Dassault Mirage 2000-5F» на авіябазе Монт дэ Марсан[43]. Забяспечвалі паветранае прыкрыццё шматмэтавых знішчальнікаў «Dassault Rafale»[44].
    • 6 самалётаў-запраўшчыкаў КС-135FR[45].
    • 2 самалёты далёкага радыёлакацыйнага выяўлення і кіравання Boeing E-3F Sentry, з якіх ажыццяўлялася тактычнае кіраванне задзейнічанымі ў аперацыяй паветранымі сіламі. Гэтая аперацыя пад кіраваннем французскіх узброеных сілаў мела кодавую назву «Амільтон» (Hamilton)[46].
Марская групоўка[33]
  • ВМС Францыі
    • Эскадраны мінаносец тыпу «Касар» забяспечваў супрацьпаветраную абарону ў акваторыі Міжземнага мора.
    • Эскадраны мінаносец тыпу «Жорж Легі» забяспечваў супрацьлодкавую абарону ў акваторыі Міжземнага мора.
    • 3 фрэгаты тыпу FREMM: «Аквітанія» (D650), «Авернь» (D654) і «Лангедок» (D653) у акваторыі Міжземнага мора, узброеныя ракетамі MdCN[47].
    • Танкер класа «Дуранс» у акваторыі Міжземнага мора[47].
    • ВМС ЗША
    • Падводная лодка тыпу «Вірджынія» USS «Джон Уорнер» (SSN-765) у акваторыі Міжземнага мора[48].
    • Крэйсер тыпу «Тыкандэрога» USS USS «Мантэрэй» (CG-61) у акваторыі Чырвонага мора[48].
  • Эсмінцы тыпу «Арлі Бёрк» USS «Лабун» (DDG-58) у акваторыі Чырвонага мора[48] і «Хігінс» (DDG-76) у акваторыі Персідскага заліва[48].
  • ВМС Вялікабрытаніі
    • Эсмінец Duncan (суправаджаў французскую ўдарную групу)[36].
    • Падводная лодка тыпу «Astute» ў акваторыі Міжземнага мора, узброеная ракетамі «Тамагаўк»

Сірыя

правіць

Невядомая колькасць комплексаў С-125, С-200, «Бук», «Куб», «Аса», Страла-10, Панцыр-С1 войск СПА Сірыі.

Па заяве Міністэрства абароны РФ, сірыйскія СПА выкарыстоўвалі 112 зенітных ракет: С-125 — 13; С-200 — 8; «Бук» — 29; «Куб» — 21; «Аса» — 11; «Страла-10» — 5; «Панцыр-С1» — 25, перахоплена 71 мэта з 103[49][50].

Па заяве Міністэрства абароны ЗША, сірыйскія СПА выпусцілі больш за 40 ракет класа «зямля-паветра», прычым большасць запускаў адбылося ўжо пасля таго, як ўдары па аб’ектах былі скончаны[51].

Ваенная аперацыя

правіць

03:42 — пачатак нанясення ракетных удараў кааліцыі (па інфармацыі Міністэрства абароны РФ)[52].

04:03 — прэзідэнт ЗША Дональд Трамп паведаміў аб пачатку нанясення «кропкавых удараў» па Сірыі ў адказ на меркаваную хімічную атаку у сірыйскім горадзе Дума[53].

04:15 — па паведамленнях відавочцаў у Дамаску прагучалі першыя выбухі.

05:07 — сірыйская армія заявіла, што адбіла паветраную атаку ў раёне горада Кісва, размешчанага за 15 км на поўдзень ад Дамаска[52].

05:20 — завяршэнне ракетных удараў кааліцыі па Сірыі (па інфармацыі Міністэрства абароны РФ)[52].

05:22 — старшыня аб’яднанага камітэта начальнікаў штабоў генерал Джозеф Данфард заявіў аб завяршэнні першай хвалі удараў[54]. Ён таксама паведаміў, што Расія не была загадзя папярэджана аб рыхтуемых ударах[55], аднак, іншымі прадстаўнікамі ЗША, а таксама прадстаўнікамі Францыі былі зроблены заявы аб адваротным[56]. Кааліцыя наносіла ўдары па навуковаму цэнтру ў Дамаску, складах хімічнай зброі і камандным пункце ў заходнім Хомсе[52].

06:35 — міністэрства абароны Вялікабрытаніі паведаміла, што самалёты Panavia Tornado (GR4) выпусцілі ракеты Storm Shadow па ваеннаму аб’екту, былой ракетнай базе — у пятнаццаці мілях на захад ад Хомса, дзе, па іх ацэнках, захоўвалася хімічная зброя[52].

07:00 — міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі заявілі, што падраздзяленні СПА, які затулялі аб’екты ў Тартус і Хмейміме, не ўдзельнічалі ў адлюстраванні ракетнай атакі кааліцыі[52]. За некалькі дзён да гэтага пасол РФ у Ліване заявіў аб праве Расіі збіваць выпушчаныя па Сірыі ракеты і адкрываць агонь[57].

Вынікі і ацэнкі

правіць

Па сцвярджэнні амерыканскіх, брытанскіх і французскіх вайскоўцаў, пастаўленыя перад імі задачы — разбурэнне трох аб’ектаў, якія, як мяркуецца, былі задзейнічаны ў сірыйскай праграме вытворчасці хімічнай зброі — былі паспяхова вырашаны, пра што наглядна сведчаць спадарожнікавыя фатаграфіі аб’ектаў да і пасля нанясення удараў, а таксама рэпартажы з месцаў падзей. Не адмаўляючы гэтага, Сірыя і Расія акцэнтуюць увагу на вялікай колькасці збітых — па сцвярджэнні іх прадстаўнікоў — крылатых ракет. Міністэрства абароны РФ таксама сцвярджала, што ракетныя ўдары былі нанесеныя і па іншых — неабвешчаных афіцыйна — мэтах, прычым СПА многіх з іх была рэалізавана са 100%-й выніковасцю. Амерыканскія вайскоўцы адмаўлялі перахоп хоць бы адной крылатай ракеты. Французскія вайскоўцы паведамлялі, што ў дачыненні да ўсіх 12 выкарыстаных імі ракет няма ніякіх прыкмет іх перахопу[58]. Па сцвярджэнні Міністэрства абароны Расіі, па любых методыках разліку, для знішчэння заяўленых трох аб’ектаў «дастаткова не больш за 10 ракет на кожны з трох аб’ектаў з улікам трохразовага перакрыцця для іх гарантаванага знішчэння»[59]. 20 красавіка міністр замежных спраў Расіі заявіў аб тым, што расійскія вайскоўцы «зусім хутка» пададуць доказы перахопу некаторай колькасці ракет. Па словах міністра, гэтыя доказы прадэманструюць, што «наша арыфметыка не беспадстаўна»[60].

Дзяржаўныя СМІ Сірыі паведамілі пра знішчэнне 13 крылатых ракет[6].

Сцвярджалася таксама, што ў ноч на 14 красавіка сірыйскія вайскоўцы выявілі 2 ракеты «Тамагаўк», якія пасля перададзены расійскім вайскоўцам[61].

Увечары таго ж дня (14 красавіка) руіны аб’екта ў Базры наведалі журналісты Франс-Прэс падчас візіту арганізаванага Міністэрствам інфармацыі Сірыі. Супрацоўнікі «аб’екта» расказалі ім падчас сустрэчы, што гэтым «аб’ектам» з’яўляецца «Навукова-даследчы цэнтр», у якім яны займаліся «даследаваннямі і распрацоўкай у галіне фармацэўтыкі і хімічнай прадукцыі грамадзянскага прызначэння», якая выкарыстоўваецца «для атрымання хімічных рэчываў, якія ўжываюцца пры вырабе прадуктаў харчавання, лекаў і дзіцячых цацак» (па іншых паведамленнях на «аб’екце» вырабляліся проціяддзя пры змяіных укусах[62]). Нібыта следчыя АЗХЗ ужо наведалі гэты цэнтр і «пацвердзілі, што ён не рабіў ніякай хімічнай зброі»[63].

Раней паведамлялася аб тым, што ў тых выпадках, калі інспектары АЗХЗ атрымлівалі магчымасць доступу да аб’ектаў, некаторыя іх часткі былі ад іх зачынены[64].

Ваенны аглядальнік Аляксандр Гольц адзначыў, што ў час вайны ў Іраку рэжым Садама Хусейна валодаў сапраўды такімі ж сістэмамі СПА савецкай вытворчасці, як і рэжым Асада. Пры гэтым, у 2003 годзе іракскія СПА не змаглі супрацьстаяць амерыканскім «Тамагаўк», што выклікае пытанні адносна такой высокай выніковасці СПА Сірыі[65].

На думку некаторых аналітыкаў, заявы Сірыі аб перахопе ракет не заслугоўваюць даверу, паколькі сірыйская СПА, якая раней прадстаўляла сабой значную сілу, была крытычна аслаблена ў ходзе шматгадовага канфлікту. Гэтыя аналітыкі адзначаюць, што нават больш магутная сістэма СПА сутыкнулася б з праблемамі пры адлюстраванні дадзенага ўдару, улічваючы колькасць і тэхналагічнасць запушчаных ракет, якія ажыццяўляюць палёт на малой вышыні, а таксама з улікам таго, што кааліцыя, верагодна, распачала меры па падаўленні сірыйскіх радараў[66].

На думку выдання Jane's IHS, «прадэманстраваныя рэшткі ракет маглі належаць ракетам, якія ўразілі свае мэты, або ракетам, якія апынуліся няздольнымі зрабіць гэта падчас папярэдняга ўдару» (The missile remnants it displayed could have come from missiles that hit their targets or failed in a previous attack)[67].

Экстраннае пасяджэнне СБ ААН

правіць

14 красавіка 2018 года Расія ўнесла на разгляд Савета Бяспекі ААН праект рэзалюцыі, што асуджаў удар ЗША і саюзнікаў па Сірыі. Дакумент патрабаваў ад іх неадкладна спыніць агрэсію. За рэзалюцыю прагаласавалі тры краіны: Расія, Кітай (пастаянныя члены СБ) і Балівія. Устрымаліся чатыры краіны: Казахстан, Перу, Экватарыяльная Гвінея і Эфіопія. Прагаласавалі супраць восем краін, уключаючы ЗША, Францыю і Вялікабрытанію (пастаянныя члены СБ)[68].

Міжнародная рэакцыя

правіць

Сваю падтрымку, у той ці іншай ступені, дзеянняў ЗША, Вялікабрытаніі і Францыі выказалі наступныя дзяржавы: Аўстралія, Албанія, Балгарыя, Германія, Грэцыя, Данія, Ізраіль, Іспанія, Італія, Канада, Катар, Калумбія, Кувейт, Нідэрланды, Новая Зеландыя, Польшча, Румынія, Саудаўская Аравія, Турцыя, Украіна, Харватыя, Чэхія, Эстонія, Японія. Наступныя краіны выказалі сваю заклапочанасць тым, што адбылося, непрыманне — у гэтай або падобных выпадках — мер ваеннага характару або нежаданне прымаць чый-небудзь бок: Аўстрыя, Алжыр, Аргенціна, Бразілія, В’етнам, Егіпет, Індыя, Інданезія, Ірландыя, Кіпр, Марока Пакістан, Сербія, Фінляндыя, Чылі, Швецыя. Ракетныя ўдары па тэрыторыі Сірыі былі асуджаны, з рознай ступенню эмацыйнасці, наступнымі краінамі: Беларусь, Балівія, Венесуэла, Іран, Кітай, Куба, Ліван, Расія[69].

Міжнароднае права

правіць

Згодна са Статутам ААН, прымяненне сілы суверэннымі дзяржавамі ў мэтах забеспячэння міжнароднай бяспекі магчыма пры наяўнасці адпаведнага дазволу з боку СБ ААН. Прымяненне Расіяй свайго права вета пры галасаванні ў СБ ААН азначала практычную немагчымасць атрымання такога дазволу. У выніку гэтага прымяненне ваеннай сілы можа юрыдычна абгрунтоўвацца толькі неабходнасцю дэманстрацыі дзейснасці забароны хімічнай зброі, прымусовым выкананнем абавязацельстваў Сірыі як члена Канвенцыі аб забароне хімічнай зброі і памяншэннем пакут насельніцтва шляхам яго абароны ад далейшага прымянення хімічнай зброі[70].

Некаторымі спецыялістамі па міжнароднаму праву раней ужо рабіліся сцвярджэнні аб незаконнасці нанясення удараў без згоды з боку СБ ААН. Імі таксама выказвалася меркаванне, што падтрымка Злучанымі Штатамі паўстанцаў у іх барацьбе супраць сірыйскага ўрада таксама супярэчыць палажэнням міжнароднага права[71].

Урад Вялікабрытаніі апублікаваў сваю прававую пазіцыю адносна нанесеных удараў, з якой вынікала іх абгрунтаванасць гуманітарнымі меркаваннямі[72][73].

Гл. таксама

правіць

Зноскі

  1. ↑ Сирийская армия сообщила об отсутствии жертв после ракетного удара США
  2. ↑ Elgot, Jessica. Theresa May orders Britain to join air strikes on Syria (англ.). the Guardian (14 красавіка 2018). Праверана 14 April 2018.
  3. ↑ Cooper, Helene; Shear, Michael D.; Hubbard, Ben (13 April 2018). "Trump Orders Strikes on Syria Over Suspected Chemical Weapons Attack". The New York Times [амерыканская англійская]. ISSN 0362-4331. Праверана 14 April 2018.
  4. ↑ U.S. European Command Supports Joint Strikes on Syria Chemical Weapons Sites U.S. European Command Public Affairs press relise//Stuttgart, Germany, Apr 16, 2018
  5. ↑ а б США опровергли данные России о перехвате ракет над Сирией. Росбалт (16 красавіка 2018).
  6. ↑ а б Cooper, Helene; Shear, Michael D.; Hubbard, Ben (13 April 2018). "Trump Orders Strikes on Syria Over Suspected Chemical Weapons Attack". The New York Times [амерыканская англійская]. ISSN 0362-4331. Праверана 14 April 2018.
  7. ↑ W.J. Hennigan. The U.S., Britain and France Just Unleashed 105 Missiles on Syria. Now What?. Time (14 красавіка 2018).
  8. ↑ Stracqualursi, Veronica. Trump declares 'mission accomplished' in Syria strike (англ.). CNN (14 красавіка 2018). Праверана 14 красавіка 2018.
  9. ↑ "Что известно о военной операции США, Великобритании и Франции в Сирии". ТАСС(руск.). Праверана 2018-04-20.
  10. ↑ Julian Borger. Syria: US, UK and France launch air strikes in response to chemical attack (англ.). The Guardian (14 красавіка 2018). Праверана 14 красавіка 2018.
  11. ↑ Holland, Steve. "U.S., Britain, France launch air strikes in Syria". U.S. [амерыканская англійская]. Праверана 2018-04-14.
  12. ↑ Anne Gearan (2018-04-13). "U.S. launches missile strikes in Syria". The Washington Post [амерыканская англійская]. 0190-8286. Праверана 2018-04-14.
  13. ↑ а б "Suspected Syria chemical attack kills 70". BBC News [брытанская англійская]. 2018-04-08. Праверана 2018-04-16.
  14. ↑ Carnage chimique dans la Ghouta orientale (фр.). Le Monde.fr. Праверана 19 красавіка 2018.
  15. ↑ "UK, US and France agree to HIT BACK over Syria chemical attack". Dailystar.co.uk(англ.). 2018-04-10. Праверана 2018-04-16.
  16. ↑ "Syrian government accused of using nerve agents as death toll from Douma 'chemical weapons attack' rises". The Independent [брытанская англійская]. 2018-04-08. Праверана 2018-04-16.
  17. ↑ CNN, Steve Almasy,. "Dozens dead in possible gas attack in Syria; regime denies allegation". CNN. Праверана 2018-04-16. {{cite news}}: |last= мае агульную назву (даведка)Папярэджанні CS1: залішняя пунктуацыя (спасылка) Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)
  18. ↑ Loveluck, Louisa (2018-04-08). "Dozens killed in apparent chemical weapons attack on civilians in Syria, rescue workers say". Washington Post [амерыканская англійская]. 0190-8286. Праверана 2018-04-16.
  19. ↑ "Assad's deadly nerve gas that leaves victims foaming at the mouth before suffering seizures and death". The Sun [брытанская англійская]. 2018-04-11. Праверана 2018-04-16.
  20. ↑ "Syria chemical attack would be the eighth since Trump took office". USA TODAY(англ.). Праверана 2018-04-16.
  21. ↑ а б "Macron 'has Syria chemical attack proof'". BBC News [брытанская англійская]. 2018-04-12. Праверана 2018-04-16.
  22. ↑ ВОЗ обеспокоена в связи с предполагаемым применением химического оружия в Сирии
  23. ↑ ВОЗ: около 500 человек обратились к врачам в Сирии с признаками химического воздействия.
  24. ↑ Kareem Shaheen. Dozens killed in suspected chemical attack on Syrian rebel enclave (англ.). the Guardian (8 красавіка 2018). Праверана 16 красавіка 2018.
  25. ↑ "Moscow calls 'chemical attack' in Douma 'fake news,' warns against Syrian intervention". RT International [амерыканская англійская]. Праверана 2018-04-16.
  26. ↑ "White Helmets staged Douma 'chemical weapons attack' on civilians — Russian General Staff". TASS(руск.). Праверана 2018-04-16.
  27. ↑ "Russia just blamed Britain for Syria chemical attack. Here's who else Moscow blames". USA TODAY(англ.). Праверана 2018-04-17.
  28. ↑ "Syria 'chemical attack' staged to provoke US airstrike, London pushed perpetrators – Russian MoD". RT International [амерыканская англійская]. Праверана 2018-04-17.
  29. ↑ "Russia Vetoes U.S. Resolution On Syria In U.N. Security Council". NPR.org(англ.). Праверана 2018-04-16.
  30. ↑ "Россия наложила вето на резолюцию США по Сирии, но СБ ООН отклонил и ее проект". Росбалт. Праверана 2018-04-16.
  31. ↑ "Cabinet agrees 'need for action' in Syria". BBC News [брытанская англійская]. 2018-04-13. Праверана 2018-04-16.
  32. ↑ Press, The Associated (2018-04-11). "Trump Warns Russia: 'Get Ready' for Attack on Syria". The New York Times [амерыканская англійская]. 0362-4331. Праверана 2018-04-16.
  33. ↑ а б "Система ПВО Сирии смогла перехватить около 70% американских и европейских крылатых ракет". ТАСС(руск.). Праверана 2018-04-14.
  34. ↑ CNN, Zachary Cohen and Kevin Liptak,. "US, UK and France strike Syria's chemical weapons program". CNN. Праверана 2018-04-17. {{cite news}}: |last= мае агульную назву (даведка)Папярэджанні CS1: залішняя пунктуацыя (спасылка) Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)
  35. ↑ CNN, Zachary Cohen and Kevin Liptak,. "US, UK and France strike Syria's chemical weapons program". CNN. Праверана 2018-04-17. {{cite news}}: |last= мае агульную назву (даведка)Папярэджанні CS1: залішняя пунктуацыя (спасылка) Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)
  36. ↑ а б Rogoway, Tyler. "This Awesome Chart Shows All The Assets Used In The Trilateral Missile Strikes On Syria". The Drive [амерыканская англійская]. Праверана 2018-05-04.
  37. ↑ Copp, Aaron Mehta, Tara (2018-04-17). "Coalition launched 105 weapons against Syria, with none intercepted, DoD says". Defense News [амерыканская англійская]. Праверана 2018-04-18.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: розныя назвы: authors list (спасылка)
  38. ↑ "Frappes en Syrie : La France a assuré la direction tactique des opérations aériennes". Zone Militaire [французская]. Праверана 2018-04-18.
  39. ↑ "Here Are The First Photos Of The U.S. Air Force F-16C And F-15C Jets And KC-135 Tankers Returning To Aviano After Tonight's Mission". The Aviationist [амерыканская англійская]. 2018-04-14. Праверана 2018-04-18.
  40. ↑ "Reaction - Western powers strike Syria targets". BBC News [брытанская англійская]. Праверана 2018-04-17.
  41. ↑ Beale, Jonathan (2018-04-14). "RAF used 'fire and forget' missiles". BBC News [брытанская англійская]. Праверана 2018-04-17.
  42. ↑ "Frappes en Syrie : participation limitée de la France, malgré d'importants moyens". Libération.fr(фр.). Праверана 2018-04-18.
  43. ↑ YouTube (руск.). www.youtube.com. Праверана 18 красавіка 2018.
  44. ↑ "La France a tiré douze missiles de croisière contre la Syrie". L'Opinion(фр.). 2018-04-14. Праверана 2018-04-17.
  45. ↑ Élysée on Twitter (руск.). Twitter. Праверана 17 красавіка 2018.
  46. ↑ [1]
  47. ↑ а б Youssef, Nancy A. (2018-04-14). "U.S., U.K. and France Launch Strikes Against Syria". Wall Street Journal [амерыканская англійская]. 0099-9660. Праверана 2018-04-17.
  48. ↑ а б в г VIDEO: U.S., French Warships Launch Attacks on Chemical Weapons Targets in Syria; U.K., French Fighters, U.S. Bombers Also Strike (англ.) (14 красавіка 2018). — Информация о ударе на сайте USNI News - новостном портале United States Naval Institute. Праверана 19 красавіка 2018.
  49. ↑ "«Бук» и «Квадрат» встали на защиту Сирии". Газета.Ru. Праверана 2018-04-14.
  50. ↑ "Минобороны: реальными целями удара США по Сирии были военные объекты". ТАСС(руск.). Праверана 2018-04-16.
  51. ↑ Пентагон заявил о неэффективности ПВО Сирии
  52. ↑ а б в г д е Удары США по Сирии. Онлайн-трансляция. РБК. Праверана 14 красавіка 2018.
  53. ↑ "Трамп отдал приказ нанести удар по Сирии". Известия(руск.). 2018-04-14. Праверана 2018-04-14.
  54. ↑ Удары США по Сирии. Онлайн-трансляция. РБК. Праверана 14 красавіка 2018.
  55. ↑ "The US says it didn't give Russia any advance warning about targets hit in Syria strikes". Business Insider. Праверана 2018-04-23.
  56. ↑ America, Britain and France strike Syria (англ.). The Economist. Праверана 23 красавіка 2018.
  57. ↑ posol-zaiavil-o-prave-rossii-sbivat-rakety-pri-udare-ssha-po-sirii.
  58. ↑ "Russia claims 71 of 103 missiles shot down during overnight air strikes". The Independent [брытанская англійская]. 2018-04-14. Праверана 2018-04-18.
  59. ↑ "Минобороны: реальными целями удара США по Сирии были военные объекты". ТАСС(руск.). Праверана 2018-04-20.
  60. ↑ ntv.ru. Лавров: Россия докажет свои заявления о сбитых в Сирии крылатых ракетах (англ.). НТВ. Праверана 24 красавіка 2018.
  61. ↑ ТАСС: Сирия передала России две неразорвавшиеся в ходе удара США ракеты (19 красавіка 2018). Праверана 19 красавіка 2018.
  62. ↑ "At destroyed Syria lab, workers say they produce antidotes to snake venom not toxic weapons". https://www.hindustantimes.com/(англ.). 2018-04-14. Праверана 2018-04-23. {{cite news}}: Вонкавая спасылка ў |work= (даведка)
  63. ↑ "Syrie: des employés d'un centre bombardé assurent qu'ils ne produisaient pas d'armes chimiques". La Croix [французская]. 2018-04-14. 0242-6056. Праверана 2018-04-19.
  64. ↑ "Syria 'still producing chemical weapons'". BBC News [брытанская англійская]. 2017-05-04. Праверана 2018-04-24.
  65. ↑ Евгения Альбац. Радиопередача «Полный Альбац»: "Противостояние России и Запада" (руск.). 2. "Эхо Москвы" (16 красавіка 2018). Праверана 22 красавіка 2018.
  66. ↑ "105 to 0: Why Syria's air defenses failed to intercept a single incoming missile". USA TODAY(англ.). Праверана 2018-04-24.
  67. ↑ Russia displays cruise missiles ‘shot down’ in Syria | Jane's 360(недаступная спасылка). www.janes.com. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2018. Праверана 4 мая 2018.
  68. ↑ ТАСС (2018-04-15). "Совбез ООН не решился осудить агрессию против Сирии". www.forbes.kz [руская]. Праверана 2018-04-17.
  69. ↑ ru:Удар коалиции по Сирии в апреле 2018 года#Реакция в мире
  70. ↑ Weller, Marc (2018-04-14). "Were the Syria air strikes legal?". BBC News [брытанская англійская]. Праверана 2018-04-16.
  71. ↑ Sputnik. International Lawyers: US Strike Against Syria Would Be Illegal (англ.). sputniknews.com. Праверана 16 красавіка 2018.
  72. ↑ Syria action – UK government legal position - GOV.UK (англ.). Праверана 16 красавіка 2018.
  73. ↑ "UK publishes legal case for Syria strikes". BBC News [брытанская англійская]. 2018-04-14. Праверана 2018-04-16.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Ракетны_ўдар_па_Сірыі_ў_красавіку_2018_года&oldid=4840712"