Варонічы (Пухавіцкі раён)

вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці Беларусі

Варо́нічы[1] (трансліт.: Varoničy, руск.: Вороничи) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці, на рацэ Пціч. Уваходзіць у склад Рудзенскага сельсавета. Месціцца за 28 км на паўночны захад ад Мар’інай Горкі, 43 км ад Мінска.

Вёска
Варонічы
Краіна
Вобласць
Раён
Сельсавет
Каардынаты
Водныя аб’екты
Насельніцтва
  • 112 чал. (2019)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1713
Паштовыя індэксы
222822
Аўтамабільны код
5
СААТА
6244757026
Варонічы на карце Беларусі ±
Варонічы (Пухавіцкі раён) (Беларусь)
Варонічы (Пухавіцкі раён)
Варонічы (Пухавіцкі раён) (Мінская вобласць)
Варонічы (Пухавіцкі раён)

Гісторыя

правіць

Ранняя гісторыя

правіць

У 1584 годзе ўласнасць Мікалая Радзівіла, сына Юрыя[2], цэнтр уладанняў[3], у Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У 1744 годзе былі млын, карчма, царква, уласнасць С. Кернажыцкага. У 1785 годзе былі вёска і слабада, карчма, уласнасць Янішэўскага.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні. У 1800 годзе сяло, уласнасць А. Шышкі, былі касцёл Раства Багародзіцы, вінакурня, карчма, млын на Пцічы (2 паставы). У XIX стагоддзі цэнтр праваслаўнага прыходу. У 1838 годзе была пабудавана новая Міхайлаўская царква, фундаваная Янішэўскімі[4]. У 1858 годзе былі маёнтак і вёска, уласнасць Людвіга Янішэўскага. Вёска да скасавання прыгону адносілася да дамену Цітва[4]. Пасля 1861 года ў Цітвянскай воласці Ігуменскага павета.

У 1889 годзе маёнткам Варонічы валодаў дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Людвіг Людвігавіч Янішэўскі, было 185 дзесяцін зямлі[5], да маёнтка адносіўся таксама фальварак Зады. Паводле перапісу 1897 года былі хлебазапасны магазін і піцейны дом. У 1902 годзе адкрыта царкоўна-прыходская школа. У 1913 годзе маёнткам Варонічы валодаў Вячаслаў Скандракоў, было 210 дзесяцін зямлі[6].

Найноўшы час

правіць

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У 1922 годзе была працоўная школа 1-й ступені, вучылася больш за 100 вучняў, 2 настаўнікі. Маёнтак нацыяналізаваны, створаны пасёлак. У 1930-я гады праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас «Новае жыццё», была кузня.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

У 1966 годзе з вёскай зліліся пасёлак Варонічы і сяло Вароніцкая Слабада. Да 31 сакавіка 1977 года вёска ўваходзіла ў склад Цітвянскага сельсавета[7], да 28 мая 2013 года была ў адміністрацыйным падпарадкаванні Рудзенскага пассавета, з 28 мая 2013 года — у Рудзенскім сельсавеце.

Насельніцтва

правіць
  • 1744 год — 37 двароў, 108 рэвізскіх душ мужчынскага полу
  • 1785 год — 21 двары, 176 жыхароў
  • 1800 год — 43 двары, 309 жыхароў сялян, 4 жыхары ваколічнай шляхты
  • 1858 год — вёска, 199 душ сялян; маёнтак, 20 жыхароў дваровых людзей
  • 1886 год — 37 двароў, 367 жыхароў
  • 1897 год — 77 двароў, 441 жыхар
  • 1908 год[8]:
    • вёска — 92 двары, 629 жыхароў
    • маёнтак — 1 двор, 5 жыхароў
    • урочышча — 1 двор, 3 жыхары
  • 1917 год[9]:
    • вёска — 110 двароў, 426 жыхароў, усе беларусы
    • маёнтак — 1 двор, 34 жыхары; з іх 27 беларусаў і 7 палякаў
  • 1921 год — ва ўрочышчы 1 двор і 5 жыхароў[9]
  • 1960 год — 443 жыхары
  • 2002 год — 104 двары, 190 жыхароў
  • 2009 год — 126 жыхароў
  • 2019 год — 112 жыхароў[10]

Вядомыя асобы

правіць

Славутасці

правіць

На могілках у Варонічах пахаваны беларускі паэт Рыгор Папараць.

Страчаная спадчына

правіць

Крыніцы

правіць
  1. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
  2. Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Т. 1 / [рэд. Л.У. Шклярэвіч]. — Мінск: Белкартаграфія, 2009. — 244, [3] с., іл. — ISBN 978-985-508-060-3. С. 198.
  3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Т. 1 / [рэд. Л.У. Шклярэвіч]. — Мінск: Белкартаграфія, 2009. — 244, [3] с., іл. — ISBN 978-985-508-060-3. С. 126—127.
  4. а б SgKP 1893, s. 952.
  5. Памяць 2003, с. 98.
  6. Nad Świsłoczą 1914, s. 103.
  7. Рашэнне выканкома Мінскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 31 сакавіка 1977 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1977, № 15 (1533).
  8. Ярмоловичъ В. 1909, с. 31.
  9. а б Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) 1924, с. 123.
  10. Belarus. pop-stat.mashke.org. Праверана 3 кастрычніка 2024.

Літаратура

правіць

Спасылкі

правіць