Вікіпедыя

Сведкі Іеговы ў Расіі

Колькасць Сведкаў Іеговы ў Расіі (часам у навуковай і публіцыстычнай літаратуры сустракаецца назва «Іегавісты», але самі Сведкі Іеговы лічаць яе некарэктнай[1]) на пачатак 2017 года, складала каля 175 тысяч чалавек.

Расійская гісторыя Сведкаў Іеговы пачалася ў канцы XIX стагоддзя. У 1887 годзе часопіс «Вартавая вежа» ўжо чыталі ў Расіі. У 1891 г. Чарлз Тэйз Расел, які ў той час узначальваў дзейнасць Міжнародных Даследчыкаў Бібліі[2], наведаў Расею для пропаведзі. Прыкладна ў той жа час Сімяон Казліцкі, выпускнік праваслаўнай духоўнай семінарыі, будучы ў паездцы ў ЗША, пазнаёміўся з вучэннем Даследчыкаў Бібліі. Пасля вяртання ў Расію Казліцкі распавядаў людзям пра сваю новую веру, пакуль у 1891 годзе ён не быў сасланы ў Сібір па абвінавачванні ў абразе мітрапаліта Маскоўскага[3][4].

20 красавіка 2017 года рашэннем Вярхоўнага суда Расійскай Федэрацыі дзейнасць рэлігійнай арганізацыі «Кіраўнічы цэнтр Сведкаў Іеговы ў Расіі» і ўсіх яго 395 рэгіянальных аддзяленняў прызнана экстрэмісцкай і забаронена на тэрыторыі Расіі. 17 ліпеня 2017 года апеляцыйная скарга[5] была адхілена Вярхоўным судом РФ і рашэнне ўступіла ў законную сілу. У 2018 годзе Еўрапейскі суд па правах чалавека прыняў да разгляду скаргу 365 забароненых рэгіянальных аддзяленняў арганізацыі і асобных Сведкаў Іеговы на дыскрымінацыю ў Расіі запытаў пазіцыю расійскіх уладаў на гэты конт. З 2017 года на 30 снежня 2023 г. у Расіі пад следствам у абвінавачванні ў экстрэмізме знаходзіліся ці адбывалі пакаранне, вынесенае судом 792 вернік гэтай канфесіі, з якіх 53 былі аштрафаваны, 232 атрымалі ўмоўны тэрмін пакарання, 144 накіраваны ў калонію, 127 знаходзіліся ў заключэнні і 14 пад дамашнім арыштам, не менш за 8 чалавек памёрлі, знаходзячыся пад следствам[6].

7 чэрвеня 2022 года Еўрапейскі суд па правах чалавека прызнаў незаконнай ліквідацыю юрыдычных аб’яднанняў Сведкаў Іеговы[7][8][9].

Гісторыя Сведкаў Іеговы ў Расіі

правіць

Расійская імперыя

правіць

Паслядоўнікі Міжнародных Даследчыкаў Бібліі і чытачы часопіса «Вартавая вежа» з’явіліся ў Расіі яшчэ ў канцы ХІХ ст., але першая публікацыя на рускай мове, пра якую ёсць звесткі, трактат «Дзе знаходзяцца памерлыя?», пабачыла свет толькі ў 1911 г, хоць раней чытачы з Расіі рабілі пераклады некаторых публікацый з нямецкай мовы[10]. У 1913 г. у Фінляндыі, якая была часткай Расійскай імперыі была афіцыйна дазволена дзейнасць прадстаўніцтва Даследчыкаў Бібліі[11].

Расія пасля 1917 г. і СССР

правіць

Дзейнасць Сведкаў Іеговы не была арганізаванай на тэрыторыі Расіі ў 1920-я гг., таму стаўленне да іх з боку савецкай улады было дваякім: з аднаго боку, царква ў Савецкай Расіі і пазней у СССР была аддзелена ад дзяржавы і абвяшчалася свабода веравызнання, з другога боку, савецкая ўлада вяла барацьбу з рэлігіяй. У выніку былі праблемы з увозам літаратуры і рэгістрацыяй дзейнасці Таварыства Вартавой вежы ў Савецкім саюзе.

 
«Вежа варты» на рускай мове. Выданне за ліпень 1925 г.

Тым не менш, з 1925 г. «Вартавая вежа» пачала выходзіць на рускай мове. А ў 1928-29 гг. Таварыства Вартавой вежы прызначыла свайго прадстаўніка ў СССР і зрабіла некалькі спроб легалізаваць дзейнасць Даследчыкаў Бібліі ў Савецкім саюзе[12].

Рост колькасці Сведкаў Іеговы адбыўся пасля ўваходу ў склад СССР Прыбалтыкі і частак тэрыторыі Польшчы і Румыніі ў 1939—1940 гг., дзе Сведкі Іеговы ўжо арганізавана вялі сваю дзейнасць. Пазней новая хваля росту паслядоўнікаў гэтай канфесіі адбылася пасля вяртання ў СССР, зняволенных нацысцкіх лагераў, якія сталі Сведкамі падчас зняволення, і пасля пераслялення Сведкаў Іеговы з заходніх рэгіёнаў Савецкага саюза ў Сібір падчас аперацыі «Поўнач» (1952).

У 1965 г. высланым Сведкам было дазволена вярнуцца са спецпасяленняў[13], але рэпрэсіі супраць вернікаў працягваліся да канца 1980-х гг.

27 сакавіка 1991 года Сведкі Іеговы ў РСФСР атрымалі афіцыйную рэгістрацыю.

Расія ў 1992—2009 гг.

правіць

У азначаны перыяд Сведкі Іеговы карысталіся свабодай веравызнання. У 1996 г. Сведкаў Іеговы, якія перажылі дыскрымінацыю ў СССР, прызналі ахвярамі палітычных рапрэсій[14]. У 1996 г. у пас. Сонечны пад Санкт-Пецярбургам пачаў працаваць філіял Таварыства Вартаваой вежы і Кіруючы цэнтр Сведкаў Іеговы ў Расіі. У 2007 г. на рускую мову быў зроблены поўны пераклад Бібліі «Святое Пісанне — Пераклад новага свету».

З другога боку, з канца 1990-х гг. Сведкі Іеговы сталі аб’ектам крытыкі Рускай праваслаўнай царквы Маскоўскага патрыярхату, некаторых СМІ і пэўных грамадскіх актывістаў. Гэта прывяло да шэрагу судовых разбіральніцтваў. Так у сакавіку 2004 года рашэннем Галовінскага раённага суда Масквы пасля шматгадовага судовага разбору, распачатага ў верасні 1998 года, была ліквідавана маскоўская абшчына Сведкаў Іеговы, а яе дзейнасць была забаронена[15]. У чэрвені 2010 года Еўрапейскі суд па правах чалавека задаволіў пададзены Сведкамі Іеговы пазоў і ўсталяваў факт парушэння артыкулаў 6, 9 і 11 Еўрапейскай канвенцыі ў вырашэнні расійскага суда аб забароне дзейнасці абшчыны, абавязаўшы Расію выплаціць сведкам Іеговы 20 тысяч еўра за маральную шкоду і 50 тысяч еўра на пакрыццё судовых выдаткаў[16]. У пачатку чэрвеня 2015 г. стала вядома аб аднаўленні рэгістрацыі маскоўскай арганізацыі Сведкаў Іеговы[17].

Пасля 2009 г.

правіць

З 2009 г. пераследванне Сведкаў Іеговы ў Расіі пачало набываць сістэмны характар. Некаторыя публікацыі былі прызнаны судамі экстрэмісцкімі матэрыяламі, але самі Сведкі Іеговы лічаць гэтыя рашэнні памылковымі[18].

У 2010 г. Раскамнагляд у Расіі ануляваў дазвол на распаўсюджванне на тэрыторыі Расіі друкаваных выданняў «Вартавая вежа» і «Прачніцеся[19][20][21]!». Пазней у 2012 г. рашэнне Раскамнагляда пацвердзіў арбітражны суд[22]. З таго часу да забароны дзейнасці рэлігійных аб’яднанняў Сведкаў Іеговы ў Расіі ў 2017 г. матэрыялы Вартавой вежы друкаваліся ў якасці асобных брашур.

У адказ Сведкі Іеговы ў Расіі выдалі і распаўсюдзілі спецыяльны буклет, у якім адказвалі на абвінавачванні і прыводзілі станоўчыя водгукі рэлігіязнаўцаў пра іх дзейнасць[23]. Гэты буклет распаўсюджвалі таксама і Сведкі Іеговы ў Беларусі.

Акрамя пераследванняў з боку праваахоўных і наглядных органаў у азначаны перыяд Сведкі Іеговы сутыкаліся з вандалізмам Залаў Царства і прыватных дамоў з боку апанентаў[24]. Таксама былі зафіксаваны выпадкi, калі ў Залы Царства падкідвалі публікацыі, унесеныя ў Федэральны спіс экстрэмісцкіх матэрыялаў Расіі[25][26].

З 2015 па 2019 гг. у сувязі са Сведкамі Расіі адбыліся некалькі судовых разбіральніцтваў і падзеяў, якія атрымалі грамадскі рэзананс. Сярод іх забарона дзейнасці арганізацый Сведкаў Іеговы ў Расіі (2017), Справа Дэніса Крыстэнсена (2017—2019), Суд над Перакладам новага свету (2015—2017), справа шаснаццаці і катаванні ў Сургуце (2019).

Лісты да Пуціна і ліквідацыя абшчын у 2017 г.

правіць

Вядомай міжнароднай акцыяй Сведкаў Іеговы па напісанню лістоў у абарону сваіх правоў стала напісанне лістоў да У. Пуціна, Д. Мядзведзева, і яшчэ некаторых чыноўнікаў высокага рангу ў адказ на рашэнне Міністэрства юстыцыі РФ 15 сакавіка 2017 г. падаць іск у Вярхоўны суд Расіі аб прызнанні ўсіх аб’яднанняў Сведкаў Іеговы ў РФ экстрэмісцкімі арганізацыямі[27]. Дакладна невядома колькі лістоў атрымалі азначаныя асобы, але заклік быў шырока падтрыманы ў сацыяльных сетках, дзе кампанія па напісанню лістоў суправаджалася распаўсюджаннем хэштэга StopJWBan[28]. Некалькі разоў гэты хэштэг быў самай папулярнай тэмай сацыяльнай сеткі У Кантакце; і ў гэты час шэраг рускамоўных СМІ апублікавалі артыкулы супраць абвінавачвання Сведкаў Іеговы ў экстрэмізме[29][30]. Цікава, што кампанія па напісанню лістоў суправаджалася распаўсюджаннем непацверджанай інфармацыі аб тым, што Кіруючая Рада Сведкаў Іеговы не рае выкладаць інфармацыю пра кампанію ў сацыяльныя сеткі. Таксама шэраг апанентаў Сведкаў Іеговы спрабавалі распаўсюджваць хэштэг JWgoBan, але гэты хэштэг не стаў настолькі папулярным, як першы, і звычайна суправаджаўся хэштэгам StopJWBan.

З 5 па 20 красавіка 2017 года Вярхоўны суд Расійскай Федэрацыі разбіраў справу аб забароне дзейнасці абшчын Сведкаў Іеговы ў Расіі па абвінавачванню ў экстрэмізме[31]. 20 красавіка 2017 года рашэннем Вярхоўнага суда Расійскай Федэрацыі дзейнасць рэлігійнай арганізацыі «Кіраўнічы цэнтр Сведкаў Іеговы ў Расіі» і ўсіх яго 395 рэгіянальных аддзяленняў прызнана экстрэмісцкай і забаронена на тэрыторыі Расіі. 17 ліпеня 2017 года апеляцыйная скарга[5] была адхілена Вярхоўным судом РФ і рашэнне ўступіла ў законную сілу. У 2018 годзе Еўрапейскі суд па правах чалавека прыняў да разгляду скаргу 365 забароненых рэгіянальных аддзяленняў арганізацыі і асобных Сведкаў Іеговы на дыскрымінацыю ў Расіі запытаў пазіцыю расійскіх уладаў на гэты конт.

Рэакцыя іншых канфесій Расіі на ліквідацыю абшчын Сведкаў Іеговы
правіць

Генеральны сакратар Канферэнцыі каталіцкіх біскупаў у Расіі ксёндз Ігар Кавалеўскі заявіў: «Цэрквы, такія як наша, не лічаць Сведкаў Іеговы хрысціянамі і не ўступаюць з імі ў дыялог, аднак, варта адрозніваць багаслоўскія праблемы ад юрыдычных правоў … Сведкі Іеговы маюць такое ж права на абарону іх годнасці і свабоды веры, як і іншыя грамадзяне»[32]. За Сведкаў Іеговы таксама заступіўся вядомы праваслаўны публіцыст і дыякан Андрэй Кураеў[33]. Протаіерэй Усевалад Чаплін і віцэ-прэзідэнт Кангрэса яўрэйскіх рэлігійных суполак і арганізацый Расіі, рабін Зіновій Коган заявілі, што забарона дзейнасці абшчын проста прывядзе да пераходу Сведкаў Іеговы да падпольнай дзейнасці[34][35]. Афіцыйны прадстаўнік РПЦ мітрапаліт Іларыён паведаміў, што «рашэнне гэта можна вітаць. Але я б хацеў падкрэсліць, што царква не прымала ў гэтым якога-небудзь удзелу»[36].

Катаванні ў Сургуце і прыгаворы верасня-снежня 2019 г.

правіць

15 лютага 2019 года два Сведкі Іеговы, затрыманыя Следчым камітэтам горада Сургут, заявілі, што падвергліся катаванням падчас допытаў. У адказ была праведзена экспертыза, якая пацвердзіла сляды біцця і катавання электрашокерам[37]. Адзін з затрыманых, С. Логінаў, падаў скаргу ў ЕСПЧ, які прадпісаў Міністэрства юстыцыі Расіі правесці незалежнае асведчанне Логінава. Экспертыза, прызначаная Мінюстам слядоў катавання на целе Логінава не выявіла[38]. 27 сакавіка 2019 года суд Хантымансійскага аўтаномнага округа прызнаў ператрусы ў гэтых Сведкаў Іеговы незаконнымі[39]. 14 жніўня 2019 года Міхаіл Фядотаў, кіраўнік Савета пры Прэзідэнце Расіі па развіцці грамадзянскай супольнасці і правах чалавека, сустрэўся ў Сургуце са Сведкамі, якія скардзіліся на катаванні. Па выніку сустрэчы ён заявіў: «Мая выснова: мы павінны дакапацца да ісціны. Я далёкі ад таго, каб загадзя згаджацца з любым з бакоў гэтай гісторыі, але што цалкам відавочна — што катаванні абсалютна недапушчальныя, а паведамленні аб катаваннях павінны быць правераны максімальна поўна, усебакова і вычарпальна[40].» 10 верасня 2019 года дзярждэпартамент ЗША ўвёў санкцыі супраць начальніка Следчага Камітэта Расіі па Ханты-Мансійскай АА Уладзіміра Ермалаева і старшага следчага СКР Сцяпана Ткача[41][42]. У адказ МЗС РФ паабяцала пашырыць абмежавальныя спісы супраць грамадзян ЗША на ўезд у Расію[43]. Станам на 23 студзеня 2020 года справа аб катаванні Сведкаў Іеговы ў Сургуце была перададзена ў Цэнтральны апарат Следчага камітэта Расіі[44].

Прыгавор Дэнісу Крыстэнсену ў маі 2019 года быў на той момант адзіным выпадкам, калі Сведкам Іеговы давалі турэмнае зняволенне «за працяг дзейнасці забароненай арганізацыі» ў якасці пакарання. Сітуацыя змянілася, калі 19 верасня 2019 года суддзя Ленінскага раёнага суда г. Саратаў Дзмітрый Ларын даў ад 2 да 3,5 гадоў калоніі шасці Сведкам Іеговы: прысудзіў Канстанціна Бажэнава і Аляксея Будэнчука да 3 гадоў і 6 месяцаў пазбаўлення свабоды, Фелікса Махамадзіева да 3 год, Рамана Грыдасова, Генадзя Германа і Аляксея Мірэцкага да 2 год[45]. А 5 лістапада 2019 г. суддзя Кастрычніцкага райсуда г. Томск прыгаварыў Сяргея Клімава да 6 гадоў пазбаўлення свабоды[46]. Адвакат Клімава заявіў, што пракуратура і следчы засноўваюць свае меркаванні па справе Клімава на паказаннях тайнага сведкі, але гэтыя паказанні даказваюць яго супрацоўніцтва з праваахоўнымі органамі, паколькі маецца відавочнае адпаведнасць яго слоў і тэксту даведак, падпісаных супрацоўнікам сілавых структур; падсудны з’яўляецца членам міжнароднай канфесіі Сведак Іеговы, а не якой-небудзь забароненай на тэрыторыі РФ юрыдычнай арганізацыі, і толькі вызнаваў сваю рэлігію разам з аднаверцамі; абвінавачванне Клімава ў распаўсюджанні матэрыялаў з забароненага інтэрнэт-рэсурсу галаслоўна, бо няма доказаў, што канфіскаваныя публікацыі запампоўваліся менавіта з забароненага сайта; няма фактаў захоўвання і распаўсюджвання забароненай літаратуры; няма доказаў злачыннага намеру падсуднага; папярэднія рашэнні судоў не ўтрымліваюць забароны на вызнанне рэлігіі Сведак Іеговы; перакананасць у правільнасці сваёй рэлігіі не можа лічыцца экстрэмізмам[47].

13 снежня 2019 г. Ленінскі раённы суд г. Пенза па справе, аналагічнай вышэй апісаным, прыгаварыў Сведку Іеговы Уладзіміра Алушкіна да 6 гадоў пазбаўлення свабоды і яшчэ некалькі чалавек, у тым ліку яго жонку Таццяну, да 2 гадоў умоўна[48][49]. А 20 снежня Саратаўскі аблсуд пацвердзіў турэмны прыгавор шасці саратаўскім Сведкам Іеговы, вынесены ў верасні Ленінскім райсудом Саратава[50].

Падзеі 2020 г.

правіць

6 лютага 2020 г. у Арэнгбурскай калоніі № 1 супрацоўнікі аховы нанеслі пабоі Сведкам Іеговы Будэнчуку, Махамадзіеву, Мірэцкаму, Грыдасаву і Герману, асуджаным на розны тэрмін Ленінскім райсудом Саратава. Пасля гэтага Махмадзіева гаспіталізавалі, а астатніх адправілі ў штрафны ізалятар[51]. 15 лютага гэта інфармацыя была апублікавана, і група Сведкаў Іеговы з Арэнбурга наведалі калонію з патрабаваннем прадставіць ім інфармацыю аб стане здароўя зняволеных аднавернікаў[52]. 10 лютага ў г. Чыта Вадзім Куцэнка быў затрыманы паліцыяй і заявіў следчаму, што падвергся пабоям і катаванням электрашокерам[53]. У гэты ж дзень у тым жа горадзе падчас ператрусу паліцыя нанесла траўмы непаўналетняму Сведку Іеговы Аляксандру Карпаву, пабоі былі зафіксаваны медэкспертам і адвакат Карпава падаў скаргу ў следчы аддзел на дзеянні паліцэйскіх. 23 мая таго ж года А. Карпаў быў апытаны следчым па справе яго збіцця[54][55].

5 сакавіка суддзя Джанкойскага раённага суду Марыя Ермакова прыгаварыла Сяргея Філатава да 6 гадоў турмы за удзел у дзейнасці Сведкаў Іеговы[56].

3 верасня Навазыбкаўскі гарадскі суд прыгаварыў 4 Сведкаў Іеговы да тэрмінаў каля 1 года калоніі за распаўсюджанне сваіх перакананняў і вызваліў іх ад пакарання ў сувязі з тым часам, які яны правялі ў СІЗА[57].

25 сакавіка апеляцыйны суд Пензы адмяніў прыгавор У. Алушкіну і 5 іншым Сведкаў Іеговы, якія праходзілі па адной крымінальнай справе з ім; усіх шэсць абвінавачаных перавялі на падпіску аб нявыездзе, а крымінальную справу вярнулі на новае судовае разбіральніцтва[58]. 16 верасня Пензенскі аблсуд замяніў У. Алушкіну турэмнае зняволенне на 4 гады ўмоўна[59].

17 красавіка Ф. Махамадзіева пазбавілі расійскага грамадзянства, гэта быў першы выпадак, калі Сведку Іеговы ў Расіі пазбавілі грамадзянства[60]. 31 снежня 2020 г. Фелікса Махамадзіева вызвалілі з калоніі і перавялі ў дэпартацыйны цэнтр у сяле Алабайтал Арэнбургскай вобласці[61].

4 чэрвеня Вярхоўны суд Рэспублікі Крым разглядаў апеляцыйную скаргу Арцёма Герасімава, якога гарадскі суд Ялты аштрафаваў на 400 тыс. расійскіх рублёў за ўдзел у набажэнствах Сведкаў Іеговы, і прызначыў яму ў якасці пакарання 6 гадоў калоніі[62].

13 ліпеня следчае ўпраўленне СК РФ па Варонежу і Варонежскай вобласці заявіла аб правядзенні 110 ператрусаў у мясцовых Сведкаў Іеговы; на афіцыйным сайце Сведкаў Іеговы ў Расіі гэту навіну дапоўнілі інфармацыяй аб тым, што ператрусы прайшлі ў мінімум 60 сем’яў і што 3 чалавекі паведамілі пра пабоі з боку супрацоўнікаў праваахоўных органаў[63][64]. Папярэдні рэкорд па колькасці ператрусаў паставілі праваахоўныя органы Забайкалля, дзе 10 лютага правялі ператрусы ў 50 сем’яў у 14 населеных пунктах[65]. Адзін з затрыманых вернікаў, Аляксандр Кароль, заявіў што яго душылі поліэтыленавым пакетам і білі ў твар на допыце ў будынку ГУ МУС Расіі па Варонежскай вобласці[66]. Пазней яшчэ два затрыманых Сведкі паведамілі, што іх катавалі[67].

3 жніўня апеляцыйнае слуханне аблсуда Пензы скончылася заменай 6,5 гадоў калоніі Г. Шпакоўскаму на ўмоўны тэрмін[68]. А 6 жніўня Свярдлоўскі аблсуд адмяніў умоўны тэрмін тром Сведкам Іеговы з Карпінска і накіраваў іх справу ў гарадскі суд Карпінска на паўторны разгляд[69].

7 кастрычніка Майскі раённы суд Кабардзіна-Балкарыі апраўдаў Сведку Іеговы Юрыя Заліпаева, якога абвінавачвалі ў распаўсюджанні экстрэмісцкай літаратуры і закліках да гвалту супраць прадстаўнікоў іншых рэлігій у сувязі з ператрусам, які расійскія сілавікі правялі ў Зале Царства Сведкаў Іеговы г. Майскі 20 жніўня 2016 года і падчас якога знайшлі забароненую літаратуру, прычым самі Сведкі Іеговы мелі відэазапісы, якія пацвярджалі, што літаратуру падкінулі самі сілавікі[70]. Майскі суд спаслаўся на Рашэнне Рабочай групы ААН па адвольных затрыманнях, згодна з якім Сведкі Іеговы не практыкуюць гвалт[71].

11 кастрычніка 2020 года былі праведзены новыя ператрусы ў дамах некаторых Сведкаў Іеговы ў Нікольску. 30 кастрычніка адзін з фігурантаў справы, звязанай з гэтымі ператрусамі, Юрый Кім, быў выкліканы ў Пензенскі раённы суд для знаёмства з матэрыяламі справы і пасля вяртання ў Нікольск памёр. У гэтага 60-гадовага верніка былі праблемы з гіпертаніяй[72]. Гэта не першая смерць падследнага Сведкі Іеговы ў сучаснай Расіі[73].

28 кастрычніка 2020 года К. Бажэнаву, асуджанаму на турэмнае зняволенне ў верасні 2019 года ў Саратаве, суд адмовіўся замяніць неадбытыя 20 % тэрміну зняволення на штраф, нягледзячы на станоўчыя характарыстыкі з калоніі Дзімітраўграда, дзе Бажэнаў адбываў пакаранне[74]. На 2 дні раней аналагічнае рашэнне было прынята па справе Д. Крыстэнсена.

24 лістапада было праведзена 10 ператрусаў у дамах Сведкаў Іеговы ў Маскве, па выніках якіх 5 чалавек адправілі ў ізалятар часовага ўтрымання і яшчэ аднаго ў бальніцу з разбітай галавой[75]. 26 лістапада аднаго з затрыманых, Сяргея Шаталава, Прэсненскі райсуд перавёў на хатні арышт[76], пазней на хатні арышт перавялі яшчэ некалькі затрыманых. 25 лістапада прэс-сакратар Крамля Д. Пяскоў заявіў у сувязі ператрусамі ў Маскве: «Па-ранейшаму арганізацыя застаецца забароненай у Расійскай Федэрацыі, уваходзіць у гэты спіс забароненых арганізацый, таму большага тут сказаць няма чаго. Па законе гэтая арганізацыя забароненая[77].»

30 лістапада 2020 года Першамайскі раённы суд Омска прыгаварыў С. Палякова да 3 гадоў калоніі, вернік быў узяты пад стражу ў зале суда, яшчэ 3 жанчыны, у тым ліку яго жонка, атрымалі ўмоўны тэрмін пакарання[78].

16 снежня 2020 года суд у Новасібірску прыгаварыў Юрыя Савельева да 6 гадоў калоніі за ўдзел у набажэнствах і прапаведніцкай дзейнасці Сведкаў Іеговы па абвінавачванню ў працягу дзейнасці экстрэмісцкай арганізацыі; да вынясення прыгавора гэты 66-гадовы вернік знаходзіўся ў СІЗА 769 дзён, нягледзячы на адсутнасць пацярпелых ад яго дзейнасці і наяўнасць у яго абвостраных хваробаў страўнікава-кішэчнага тракту[79].

У снежні сайт Zaprava.ru апублікаваў інфармацыю, што Арцём Баграцян і Андрэй Андрэеў, якія знаходзяцца ў СІЗА № 1 г. Курск, не атрымліваюць неабходную медыцынскую дапамогу, нягледзячы на сімптомы каранавіруснай інфекцыі[80][81].

Падзеі 2021 г.

правіць

14 студзеня 2021 г. памерла 90-гадовая Рыма Вашчанка, якая з 2019 г. знаходзілася пад следствам як падазроная ў экстрэмізме ў сувязі з дзейнасцю Сведкаў Іеговы ў Нявіннамыску. Яна лічылася самым пажылым экстрэмістам Расіі. З гэтага часу самым пажылым экстрэмістам РФ з’яўляецца 85-гадовая Алена Зайшчук, якая знаходзіцца пад следствам як Сведка Іеговы ў Уладзівастоку[82].

У ноч на 20 студзеня 2021 г. Фелікс Махамадзіеў быў дэпартаваны ў Ташкент, ён стаў першым Сведкам Іеговы Расіі, які поўнасцю адбыў тэрмін турэмнага пакарання за свае перакананні[83].

10 лютага 2021 года Аляксандр Халошын, суддзя Абінскага райсуда Краснадарскага края, абвясціў прысуд Аляксандру Іўшыну: 7,5 гадоў калоніі за арганізацыю дзейнасці забароненай арганізацыі. Па версіі следства ён па відэасувязі абмяркоўваў Біблію з сябрамі з суседняга горада[84]. 15 красавіка таго ж года Краснадарскі краёвы суд пакінуў прыгавор Іўшыну без змянення і распарадзіўся знішчыць яго Біблію ў не забароненым у РФ Сучасным перакладзе[85]

20 лютага 2021 года ў адказ на зварот Ірыны Яку дырэктар Дэпартамента па гуманітарнаму супрацоўніцтву і правах чалавека Міністэрства замежных спраў Расіі Р. Аляўтдзінаў напісаў, што рашэнне Вярхоўнага суда РФ аб забароне юрыдычных структур Сведкаў Іеговы не абмежавала «права грамадзян на свабоду веравызнання, бо згодна арт. 7 Федэральнага закона „Аб свабодзе сумлення і аб рэлігійных аб’яднаннях“ магчымасць яго рэалізацыі ёсць як праз зарэгістраваныя рэлігійныя аб’яднанні, так і не патрабуючыя рэгістрацыі групы прыхільнікаў таго ці іншага культа[86]».

24 лютага 2021 года Абаканскі гарадскі суд асудзіў Сведкаў Іеговы Валянціну Бараноўскую на 2 гады калоніі і яе сына Рамана Бараноўскага на 6 гадоў калоніі. Гэта быў першы выпадак, калі ў Расіі на турэмнае зняволенне асудзілі жанчыну з гэтай канфесіі[87]. 4 мая 2022 г. прыгавор В. Бараноўскай быў скасаваны апеляцыяй, і яна была вызвалена з калоніі[88].

1 сакавіка 2021 г. пракурор Майскага раёна Кабардына-Балкарыі прынёс афіцыйныя прабачэнні Ю. Заліпаеву, якога апраўдаў Вярхоўны суд гэтай рэспублікі. Гэта быў першы выпадак, калі сілавікі прасілі прабачэння ў Сведкі Іеговы з часу ліквідацыі юрыдычных структур гэтай дэнамінацыі[89].

29 сакавіка суддзя Гагарынскай раённага суда г. Севастопаль Павел Крыло прызнаў Сведку Іеговы Віктара Сташэўскага вінаватым у арганізацыі дзейнасці экстрэмісцкай супольнасці (ч. 1 арт. 282.2 КК РФ) і прызначыў яму пакаранне ў выглядзе шасці з паловай гадоў калоніі агульнага рэжыму[90].

31 сакавіка суддзя Абінскага райсуда (Краснадарскі край) Вольга Хомчанкава асудзіла Сведку Іеговы Алега Данілава да трох гадоў калоніі агульнага рэжыму за ўдзел у экстрэмісцкай дзейнасці[91]; пры гэтым 23 сакавіка падчас допыту сведкі абвінавачвання атаман станіцы Холмскай, у якой жыве Данілаў, і ўчастковы інспектар не маглі патлумачыць што дрэннага забіў падсудны, а супрацоўнік ФСБ Бочын у якасці доказу экстрэмісцкай дзейнасці прывёў плакат з біблейскімі цытатамі і самаробныя паштоўкі[92]. У гэты ж дзень суд у Санкт-Пецярбургу забараніў пракладанне JW Library[93].

1 красавіка ў Маскве прайшла канферэнцыя, прысвечаная 70-годдзю аперацыі «Поўнач», у якой прыймалі ўдзел прадстаўнікі Еўрапейскай асацыяцыі Сведкаў Іеговы.

6 красавіка Аляксандр Шчарбіна з Краснадарскага края быў асуджаны на 3 гады калоніі агульнага рэжыму за ўдзел у набажэнствах Сведкаў Іеговы[94].

5 мая Канстанцін Бажэнаў, якога ў Саратаве ў 2019 г. асудзілі на 3,5 гады калоніі за веравызнанне, быў вызвалены ўмоўна-датэрмінова і пераведзены ў цэнтр часовага затрымання замежных грамадзян для дэпартацыі ва Украіну як пазбаўленага расійскага грамадзянства[95]. 19 мая яго дэпартавалі ва Украіну[96].

16 мая Асацыяцыя былых вязняў Дахау напісала адкрыты ліст Пуціну, у якім заклікала спыніць пераследванне Сведкаў Іеговы ў Расіі.[97].

20 мая Ленінскі раённы суд Саратава прыгаварыў Рустама Сеідкуліева да 2,5 год калоніі і 1 года абмежавання свабоды, а 5 жніўня апеляцыйны суд скараціў тэрмін зняволення да 2 год і 4 месяцаў[98][99].

3 чэрвеня ў Курску яшчэ 4 Сведкі Іеговы былі накіраваны судом у калонію за сваё веравызнанне, сярод іх — адна жанчына, якой далі 2 гады калоніі[100]. Пасля гэтага 15 чэрвеня адзін з асуджаных, Арцём Баграцян, быў вызвалены з СІЗА, бо тыя 2,5 гады пазбаўлення волі, якія ён атрымаў па прыгаворы суда, гэты вернік адбыў, знаходзячыся ў следчым ізалятары[101].

11 чэрвеня падчас слухання справы Шаўчука і іншых ў Саранску суддзя Аксана Лядзяйкіна ўзяла самаадвод са спасылкай на тое, што «ў 2016 годзе яна разглядала справу аб адміністрацыйным правапарушэнні паводле арт. 20.29 КоАП РФ у дачыненні да МРА Сведкаў Іеговы ў Саранску (распаўсюджванне экстрэмісцкіх матэрыялаў)»[102].

30 чэрвеня суддзя гарадскога суда Благавешчанска Таццяна Студзілка прысудзіла Аляксею Берчуку 8 год калоніі і Дзмітрыю Голіку 7 год калоніі за ўдзел у рэлігійнай дзенасці Сведкаў Іеговы. Гэтыя тэрміны сталі новым рэкордам па колькасці год турэмнага зняволення Сведкам Іеговы ў Расіі[103]. 2 верасня апеляцыйны суд пакінуў А. Берчуку тэрмін без змяненняў, а Д. Голіку скараціў на 10 месяцаў[104].

29 ліпеня з арэнбургскай калоніі вызвалілі Генадзя Германа і Рамана Грыдасава, якія поўнасцю адбылі там свой тэрмін пакарання; падчас знаходжання ў калоніі яны сутыкаліся з ціскам з боку адміністрацыі[105]. У гэты ж дзень суддзя Ленінскага раёна Растова-на-Доне Уладзімір Худаверан прыгаварыў Сведкаў Іеговы Аляксандра Паркова і Арсена Аванесава да 6,5 год калоніі, а Вілена Аванесава да 6 год калоніі за ўдзел у рэлігійнай дзенасці Сведкаў Іеговы[106].

3 жніўня з арэнбургскай калоніі быў вызвалены апошні з пяці Сведкаў Іеговы з Саратава, якіх асудзілі ў верасні 2019 года, Аляксей Мірэцкі; яго пакаранне таксама ўклуючае ў сябе абмежаванне свабоды на 1 год і забарону займаць кіруючыя пасады і ўдзельнічаць у грамадскіх арганізацыях[107].

11 жніўня Абінскі райсуд прыгаварыў Васіля Мялешку да 3 год калоніі агульнага рэжыму, 4-га Сведку Іеговы са станіцы Холмскай Краснадарскага краю за вызнанне сваёй рэлігіі[108]. 7 кастрычніка апеляцыйны суд пакінуў прыгавор без змянення[109].

27 жніўня грамадзяніна Расіі і Гаяны Шона Пайка, затрыманага як Сведку Іеговы ў Маскве, змясцілі ў СІЗА-7, дзе прымусілі спаць на падлозе, нягледзячы на наяўнасць свабодных ложкаў, адвакат Пайка заявіў, што такі стасунак выкліканы бытавым расізмам[110].

28 жніўня пасля хадайніцтва ЕСПЧ да расійскіх уладаў Аляксандр Любін і Анатолій Ісакаў былі вызвалены з-пад варты ў Курганскай вобласці, дзе яны чакалі паўтара месяцы завяршэння крымінальнага разбіральніцтва. Разбіральніцтва па іх справе яшчэ не завершана[111].

6 верасня Дзмітрый Церабілаў ў г. Кастрама быў асуджаны на 3 гады калоніі строгага рэжыму за распаўсюджанне рэлігійнай літаратуры па версіі следства[112]; пры гэтым ён стаў Сведкам Іеговы ў турме, дзе знаходзіўся як злачынец-рэцыдывіст[113].

У ноч з 4 на 5 кастрычніка 2 мужы і 2 жонкі з сем’яў Сведкаў Іеговы былі жорстка збіты сілавікамі Расгвардыі падчас ператрусаў і затрыманняў у г. Іркуцк[114][115].

11 кастрычніка суддзя Паўлаўскага райсуда Краснадарскага края Вольга Марчанка прызнала Уладзіміра Скачыдуба вінаватым у распаўсюджанні перакананняў Сведкаў Іеговы і прыгаварыла яго да 4 гадоў і 2 месяцаў калоніі агульнага рэжыму[116].

19 кастрычніка суд Ханты-Мансійскай аўтаномнай акругі наклаў спагнанне на Расійскую Федэрацыю за тое, што Сведку Іеговы Цімафея Жукава прымусова накіравалі на псіхіятрычную экспертызу ў лютым 2020 года з парушэннем працэсуальнага заканадаўства; Расія павінна заплаціць Жукаву 28,5 тыс. расійскіх рублёў[117].

25 кастрычніка 2021 года Трусаўскі раённы суд г. Астрахань прыгаварыў Рустама Дыярава, Сяргея Клікунова і Яўгенія Іванова да 8 гадоў, а жонку Яўгенія, Вольгу, — да 3,5 год калоніі, што стала новым рэкордам у тэрмінах, якія расійскія суды ў апошнія гады давалі Сведкам Іеговы за вызнаванне рэлігійных перакананняў[118]. 22 снежня 2022 года касацыйны суд пацвердзіў гэты прыгавор і дадаткова забараніў чатыром вернікам пасля вызвалення пакідаць Астрахань[119].

28 кастрычніка Вярхоўны суд Расійскай Федэрацыі прыняў пастанаўленне № 32 з шэрагам тлумачэнняў; у гэтым дакуменце сярод іншага гаворылася:

«У выпадку прыняцця судом і ўступлення ў законную сілу рашэння аб ліквідацыі або забароне дзейнасці грамадскага або рэлігійнага аб’яднання або іншай арганізацыі ў сувязі з ажыццяўленнем экстрэмісцкай дзейнасці наступныя дзеянні асоб, якія не звязаны з прадаўжэннем або аднаўленнем дзейнасці адпаведнай экстрэмісцкай арганізацыі і знаходзяцца выключна ў рэалізацыі свайго права на свабоду сумлення і свабоду веравызнання, у тым ліку праз індывідуальнае або сумеснае вызнанне рэлігіі, здзяйсненне набажэнстваў ці іншых рэлігійных абрадаў і цырымоній, самі па сабе, калі яны не змяшчаюць прыкмет экстрэмізму, не ўтвараюць складу злачынства, прадугледжанага часткай 2 артыкула 282² КК РФ[120]».

Такім чынам Вярхоўны суд пастанавіў, што правядзенне набажэнстваў, абрадаў і цырымоній Сведкаў Іеговы не ўтвараюць саставу злачынства[121].

22 лістапада Перварэчанскі раённы суд Уладзівастока апраўдаў Дзмітрыя Бармакіна, Сведку Іеговы, якога судзілі па арт. 282² КК РФ; гэта стала першым выпадкам поўнага апраўдання Сведкі Іеговы, абвінавачанага ў экстрымізме[122].

7 снежня ў Таганрогу прайшла серыя вобыскаў у дамах 8 Сведкаў Іеговы, сярод якіх быў Аляксандр Скварцоў, якога раней судзілі па справе 16-ці ў 2011-16 гг. і ў доме якога праводзілі яшчэ адзін вобыск у сакавіку 2021 г. Такім чынам Скварцоў стаў вернікам, якога паўторна пераследуюць у Расіі за прыналежнасць да гэтай канфесіі[123].

23 снежня Абінскі раённы суд прыгаварыў Аляксандра Мікалаева да 2,5 год калоніі за ўдзел у набажэнствах Сведкаў Іеговы, што стала першым рэальным турэмным тэрмінам, вынесеным пасля пастановы Вярхоўнага суда РФ ад 28.10.2021, якая дэкрыміналізавала ўдзел у набажэнствах[124].

А 31 снежня выйшлі на свабоду 2 Сведкі Іеговы, асуджаныя ў верасні 2020 г[125].

Падзеі 2022 года

правіць

17 студзеня яшчэ аднаго Сведку Іеговы прыгаварылі да 2 гадоў калоніі, двум іншым вернікам, Дзмітрыю Церабілаву і Ігару Шміту, апеляцыйныя суды пакінулі без змянення турэмнае зняволенне[126][127][128].

20 студзеня Андрэю Калеснічэнку з Северска далі 4 гады калоніі за ўдзел у дзейнасці Сведкаў Іеговы; 30 чэрвеня апеляцыйным рашэннем Томскага аблсуда 4 гады калоніі былі заменены на 4 гады ўмоўнага асуджэння[129].

25 студзеня Аляксандр Лепскі, суддзя Трусаўскага раённага суда Астрахані прыгаварыў Ганну Сафронаву да 6 год калоніі за ўдзел у абмеркаванні Бібліі; гэта стала першым выпадкам, калі жанчыне з гэтай канфесіі далі турэмны тэрмін такой працягласці за рэлігійную дзейнасць[130].

23 мая ў Пракоп’еўску Кемераўскай вобласці РФ далі 7 гадоў калоніі Андрэю Уласаву, інваліду ІІ групы, за «арганізацыю дзейнасці экстрэмісцкай арганізацыі[131].»

24 мая 2022 г. Д. Крыстэнсен быў вызвалены з калоніі і накіраваны на дэпартацыю з Расіі[132][133]. 25 мая ён прыляцеў у Данію[134].

7 чэрвеня 2022 года ЕСПЧ прызнаў незаконнай ліквідацыю юрыдычных аб’яднанняў Сведкаў Іеговы[7][8][9].

27 чэрвеня ў Краснаярску на 6 гадоў калоніі быў асуджаны Яўген Зініч, які з’яўляўся Сведкам Іеговы ў 3-м пакаленні[135].

25 жніўня суд у Саранску прыгаварыў 6 Сведкаў Іеговы, у тым ліку жанчыну, да пазбаўлення волі ад 2 да 6 год калоніі[136].

5 верасня у г. Волагда Мікалай Сцяпанаў атрымаў 4 гады калоніі па абвінавачванні ў арганізацыі набажэнстваў Сведкаў Іеговы[137].

У снежні было некалькі турэмных прыгавораў Сведкам Іеговы за рэлігійную дзейнасць. 19 снежня Бірабіджанскі раённы суд даў 2 вернікам адпаведна 3,5 і 6,5 год калоніі і яшчэ двум па 7 год калоніі, а 21 снежня суд Благавешчанска прыгаварыў яшчэ 5 Сведкаў Іеговы да 6 год калоніі[138][139].

Падзеі 2023 года

правіць

У 2023 г. выйшла адмысловая публикацыя С.Іваненкі і А. Волкавай на тэму пераследвання Сведкаў Іеговы ў РФ[140].

10 лютага 2023 г. яшчэ 3-м Сведкаў Іеговы з Прымор'я, у тым ліку жанчыне, прысудзілі адбыванне пакаранне ў калоніі па 7, 6,5 і 4 гады адпаведна за рэлігійную дзейнасць[141].

31 сакавіка 5 Сведкаў Іеговы ў г. Масква атрымалі прыгавор ад 4 да 6 год калоніі[142]. У гэты жа дзень апеляцыйны Амурскі абласны суд пацвердзіў прыгавор ад 28 снежня 2022 г, згодна якому 2 Сведкі Іеговы з Прымор'я атрымалі 6 і 6,5 год калоніі за сваю веру[143].

20 красавіка 2023г. супраць Дзмітрыя Церабілава, асуджанага за ўдзел у дзейнасці Сведкаў Іеговы, ўзбудзілі крымінальную справу за тое, што ён адказваў на пытанні сукамерніка аб вераваннях Сведкаў Іеговы[144].

12 ліпеня 2023 г. 3 Сведкі Іеговы ў г. Масква атрымалі прыгавор ад 4,5 да 6,5 год калоніі[145].

22 снежня 2023 года завяршыўся судовы працэс па справе траіх Сведкаў Іеговы з Масквы. Згодна інфармацыі з афіцыйнага праваабарончага сайта Сведкаў Іеговы ў РФ: "за спевы рэлігійных песень і малітвы суддзя Чаромушкінскага раённага суда Сяргей Хамякоў прысудзіў вернікаў да калоніі агульнага рэжыму: Аляксандра Румянцава да 7,5, Шона Пайка да 7, а Эдуарда Свірыдава да 6,5 гадоў[146]".

Зноскі

  1. ↑ Никитин В. Н., Обухов В. Л. Вероучения религий мира. — СПб.: Химиздат, 2001., гл. 18
  2. ↑ Назва Сведкаў Іеговы да 1931 г.
  3. ↑ Ежегодник Свидетелей Иеговы за 2008 г., с.67-70
  4. ↑ Иваненко С. И. О людях, никогда не расстающихся с Библией. Гл. IV
  5. ↑ а б Апелляционная жалоба на решение Верховного суда России от 20 апреля 2017 года о ликвидации всех зарегистрированных организаций Свидетелей Иеговы в России // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  6. ↑ Узники совести // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  7. ↑ а б %22]} CASE OF TAGANROG LRO AND OTHERS v. RUSSIA //Сайт ЕСПЧ
  8. ↑ а б Европейский суд по правам человека оправдал Свидетелей Иеговы в России // Свидетели Иеговы в России
  9. ↑ а б ЕСПЧ разобрался, за что Свидетелей Иеговы объявили экстремистами, и объяснил, почему это было незаконно. Ключевые цитаты // Свидетели Иеговы в России
  10. ↑ Ежегодник Свидетелей Иеговы за 2008 г., с.75
  11. ↑ Ежегодник Свидетелей Иеговы за 2008 г., с.75-76
  12. ↑ Ежегодник Свидетелей Иеговы за 2008 г., с.82-84
  13. ↑ згодна сакрэтнага загаду Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 30 верасня 1965 г. № 4020-VI, Архіў Прэзідэнта РФ, Фонд 3, вопіс 58, дакум. 180, арк.52-53
  14. ↑ Указ Президента Российской Федерации от 14.03.1996 г. № 378 О мерах по реабилитации священнослужителей и верующих, ставших жертвами необоснованных репрессий
  15. ↑ Принято решение о закрытии общины «Свидетелей Иеговы» // Сова
  16. ↑ [Европейский суд по правам человека признал незаконным роспуск общины Свидетелей Иеговы в Москве]// Кредо
  17. ↑ В Москву вернулись «Свидетели Иеговы» // Русская планета
  18. ↑ Почему некоторые издания Свидетелей Иеговы включены в список экстремистских материалов (ФСЭМ)? // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  19. ↑ Роскомнадзор аннулировал Разрешение на распространение на территории России зарубежных периодических печатных изданий „Пробудись!“ и „Сторожевая башня“(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 лістапада 2010. Праверана 24 красавіка 2019.
  20. ↑ Приказ Роскомнадзора от 26.04.2010 г. № 268
  21. ↑ Федеральный список экстремистских материалов. Архівавана 19 ліпеня 2018. // сайт Министерства юстиции России.
  22. ↑ Арбитражный суд подтвердил запрет на распространение в России журналов «Свидетелей Иеговы» // ИА Интерфакс-Религия, 26.12.2012 г.
  23. ↑ История повторяется? Вопрос к россиянам // Он-лайн библиотека Свидетелей Иеговы
  24. ↑ Видео: Страну захлестнула волна насилия на религиозной почве // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  25. ↑ Свидетели Иеговы опубликовали фото дерзкого подброса правоохранителями «экстремистских» материалов в молитвенное помещение в Туле // Кредо
  26. ↑ Камеры наблюдения: сотрудники спецслужб подбрасывают верующим запрещенные книги // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  27. ↑ Свидетели Иеговы организуют всемирную кампанию в ответ на угрозу запрета в России // Официальный сайт Свидетелей Иеговы
  28. ↑ Российские Свидетели Иеговы запустили хештег в социальных сетях в связи с угрозой запрета их деятельности в стране//Credo.ru
  29. ↑ Лев Левинсон Свидетели и жертвы Архівавана 24 красавіка 2019. // Грани.ру
  30. ↑ Минюст просит суд ликвидировать Свидетелей Иеговы//Комерсант
  31. ↑ Прадстаўнікі Сведкаў Іеговы вялі тэкставую трансляцыю гэтага судовага разбіральніцтва
  32. ↑ Сакратар расійскага епіскапату пракаментаваў забарону «Сведкаў Іеговы» // Сatholic.by
  33. ↑ Скворцова Елена. Андрей Кураев: Запрет «Свидетелей Иеговы» подрывает доверие к суду // Собеседник.ру
  34. ↑ Раввин: Запрет «Свидетелей Иеговы» уведёт секту в подполье
  35. ↑ Протоиерей РПЦ не одобрил запрет «Свидетелей Иеговы» // НСН
  36. ↑ РПЦ отрирцает участие в запрете «Свидетелей Иеговы» // Ведомости
  37. ↑ Экспертиза подтвердила пытки Свидетелей Иеговы в Сургуте // Свобода
  38. ↑ Минюст: экспертиза не подтвердила пытки Свидетеля Иеговы из Сургута //СибирьРеалии
  39. ↑ Обыски у двух верующих в Сургуте признаны незаконными // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  40. ↑ „Мы должны докопаться до истины“. В Сургуте глава Совета по правам человека опросил верующих, которые подверглись пыткам// Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  41. ↑ Public Designation Due to Involvement in Gross Violations of Human Rights of Vladimir Yermolayev and Stepan Tkach, Officials of the Investigative Committee in the Russian Federation // US Department of State site
  42. ↑ США ввели санкции против двух сотрудников СК Сургута из-за пыток «Свидетелей Иеговы» Архівавана 23 кастрычніка 2019. Znak.com
  43. ↑ Россия ответит на санкции США, введенные против двух сургутских следователей // Коммерсатъ 11.09.2019
  44. ↑ Дело сургутских Свидетелей Иеговы передано в центральный аппарат СКР // Сова
  45. ↑ От 2 до 3,5 лет тюрьмы за веру. В Саратове вынесен второй приговор в отношении Свидетелей Иеговы с реальными сроками // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  46. ↑ Шесть лет тюрьмы для Сергея Климова. Суд в Томске вынес очередной обвинительный приговор за веру в Иегову // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  47. ↑ Полный текст речи адвоката, защищающего Климова в Томске // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  48. ↑ К 6 годам реальной колонии приговорил пензенский суд Владимира Алушкина за его веру. В чем он провинился? // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  49. ↑ 25.03.2020 апеляцыйны суд адмяніў прыгавор
  50. ↑ Саратовский облсуд не изменил приговор шести Свидетелям Иеговы. За веру их отправят в колонию на сроки от 2 до 3,5 лет // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  51. ↑ Охранники оренбургской колонии избили пятерых верующих. У Феликса Махаммадиева сломано ребро, повреждено легкое и почка // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  52. ↑ Братья приходят на помощь единоверцам, избитым в российской тюрьме // JW.ORG
  53. ↑ В Чите верующий Вадим Куценко сообщает, что силовики подвергли его пыткам: избивали, душили и били электрошокером // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  54. ↑ В Чите следователи проверяют факт избиения полицейскими 17-летнего Свидетеля Иеговы // SibReal.org
  55. ↑ В Чите следователи изучают обстоятельства избиения полицейскими верующего подростка — во время февральской облавы // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  56. ↑ Крымчанин Сергей Филатов приговорен к 6 годам лишения свободы за домашнее богослужение // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  57. ↑ Суд в Новозыбкове приговорил 4 Свидетелей Иеговы к лишению свободы, но они освобождены, так как уже отбыли срок в СИЗО // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  58. ↑ Апелляционный суд в Пензе отменил обвинительный приговор шестерым Свидетелям Иеговы. Алушкин должен выйти из СИЗО на днях // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  59. ↑ В Пензе апелляция отменила тюремный срок для Владимира Алушкина. Шесть верующих получили условное наказание // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  60. ↑ Гонения выходят на новый уровень: Феликс Махаммадиев стал первым Свидетелем Иеговы, которому аннулировали гражданство // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  61. ↑ Первый отсидевший за веру — и первый лишенный за веру гражданства. Феликс Махаммадиев покинул колонию, но не получил свободу // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  62. ↑ Шесть лет тюрьмы вместо штрафа. Верховный суд Крыма в апелляции не только не смягчил, но ужесточил приговор Свидетелю Иеговы // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  63. ↑ Региональным следственным управлением возбуждено уголовное дело по факту организации деятельности религиозного объединения, осуществлявшего экстремистскую деятельность на территории города Воронежа и Воронежской области // сайт следственного управления Следственного комитета Российской Федерации по Воронежской области
  64. ↑ Самая масштабная облава на Свидетелей Иеговы в современной истории: 110 обысков за один день по всей Воронежской области // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  65. ↑ Правоохранители Забайкалья побили печальный рекорд: за день 10 февраля они провели обыски в 50 домах верующих // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  66. ↑ «Надели пакет на голову, душили и били». Воронежский верующий рассказал о пытках после задержания // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  67. ↑ Еще двое верующих воронежцев сообщили о пытках при задержании. Они находятся в СИЗО, у одного сломано ребро // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  68. ↑ Псковский облсуд заменил Геннадию Шпаковскому тюремный срок на условный. Верующий уже на свободе // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  69. ↑ Свердловский суд отменил обвинительный приговор трем Свидетелям Иеговы из Карпинска // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  70. ↑ Брату Юрию Залипаеву грозит два года тюрьмы //JW.ORG
  71. ↑ Суд оправдал Юрия Залипаева! //JW.ORG
  72. ↑ Серия обысков у верующих в Пензенской области. Возбуждено дело по «экстремистской» статье // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  73. ↑ Гл.: В Смоленске скоропостижно умер 61-летний Виктор Малков. Его отпустили после 8 месяцев в СИЗО, но суда он так и не дождался, За неделю до суда умер 64-летний верующий Юрий Гераськов. Последний год жизни он провел в статусе обвиняемого за веру // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  74. ↑ Суд оставил в колонии осужденного за веру Константина Баженова, хотя он соответствует всем требованиям для освобождения // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  75. ↑ «Прикладом в голову». После освобождения из изолятора задержанный в Москве подал заявление о жестоком избиении силовиками // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  76. ↑ Дело Чайковского и др. в Москве // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  77. ↑ Песков прокомментировал обыски у „Свидетелей Иеговы“ // РИА Новости
  78. ↑ Суд в Омске на 3 года отправил в колонию 48-летнего Свидетеля Иеговы. Его жене и еще 2 женщинам назначено условное наказание // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  79. ↑ Суд в Новосибирске назначил 66-летнему Свидетелю Иеговы Юрию Савельеву 6 лет колонии. Полсрока его уже продержали в СИЗО // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  80. ↑ В Курском СИЗО заключённый с подозрением на коронавирус доведен до тяжелого состояния // Zaprava.ru
  81. ↑ Свидетеля Иеговы убивают в СИЗО // Zaprava.ru
  82. ↑ Дело Кзнецова и др. в Невинномыске // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  83. ↑ Феликс Махаммадиев на свободе. Он депортирован из России и встретился с женой на центральном вокзале Ташкента // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  84. ↑ Вынесен небывало жестокий приговор — 7,5 года колонии за веру для 63-летнего Свидетеля Иеговы из станицы Холмской // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  85. ↑ Антон Чивчалов. НА ЗАВИСТЬ ЕМЕЛЬЯНУ ЯРОСЛАВСКОМУ. Российский суд постановил уничтожить Библию в переводе, не запрещенном в РФ Архівавана 19 мая 2021. // Credo
  86. ↑ Министерство иностранных дел Российской федерации. Ответ на обращение от 20.02.2021 № 1749/ДГПЧ. цыт. па: МИД России утверждает, что Свидетели Иеговы вправе исповедовать свою религию в группах. Почему тогда десятки верующих в тюрьмах? // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  87. ↑ В Хакасии 70-летнюю женщину приговорили к 2 годам колонии за веру. Ее сыну назначили 6 лет колонии. Они Свидетели Иеговы // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  88. ↑ Самая пожилая верующая вышла из колонии по УДО. Апелляционный суд утвердил решение об освобождении Валентины Барановской // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  89. ↑ Людмила Маратова. Прокурор извинился перед Свидетелем Иеговы* Залипаевым // Кавказский Узел
  90. ↑ В Крыму вынесен самый жесткий приговор за веру в Иегову: Виктор Сташевский приговорен к 6 с половиной годам колонии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  91. ↑ В Краснодарском крае мирный верующий Олег Данилов осужден на 3 года колонии за религиозные убеждения // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  92. ↑ Хроника дела Данилова в Холмской // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  93. ↑ Суд в Санкт-Петербурге запретил популярное библейское приложение JW Library // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  94. ↑ Уже третий Свидетель Иеговы из Холмской приговорен к лишению свободы за веру. Александр Щербина осужден на 3 года // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  95. ↑ Осужденный за веру Константин Баженов освобожден из колонии, но задержан для депортации // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  96. ↑ Згодна з бягучым радком навін на jw.org
  97. ↑ Lagergemeinschaft schreibt an Putin // sz.de
  98. ↑ Russian Court Imprisons Brother Rustam Seidkuliev for Two and a Half Years. Imprisoned for His Faith a Third Time // JW.ORG
  99. ↑ Апелляция сократила на 2 месяца тюремный срок Свидетелю Иеговы из Саратова Рустаму Сеидкулиеву(недаступная спасылка) // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  100. ↑ В Курске суд вынес приговор пяти верующим. Четверым из них, включая женщину, назначено от 2 до 4,5 лет колонии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  101. ↑ Осужденный Свидетель Иеговы Артём Багратян вышел на свободу, отбыв весь срок заключения за веру // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  102. ↑ Дело Шевчука и др. в Саранске // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  103. ↑ Бьет рекорды жестокости: в Благовещенске верующему Алексею Берчуку суд назначил 8 лет колонии, Дмитрию Голику — 7 лет // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  104. ↑ Апелляция в Благовещенске утвердила рекордно жесткий приговор Алексею Берчуку и сократила тюремный срок Дмитрию Голику // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  105. ↑ Саратовские верующие Геннадий Герман и Роман Гридасов вышли на свободу // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  106. ↑ В Ростове-на-Дону трое Свидетелей Иеговы получили от 6 до 6,5 лет лишения свободы за разговоры о Библии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  107. ↑ Осужденный за веру Свидетель Иеговы Алексей Мирецкий освободился из колонии в Оренбурге // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  108. ↑ Суд в Краснодарском крае приговорил 60-летнего Василия Мелешко к 3 годам колонии за разговоры о Библии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  109. ↑ Апелляция утвердила приговор пенсионеру из станицы Холмской — Василий Мелешко проведет 3 года в колонии за веру в Иегову // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  110. ↑ Арестованного в Москве Свидетеля Иеговы из Гайаны заставляют спать на полу, хотя в СИЗО есть свободные койки // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  111. ↑ После жалобы Свидетелей Иеговы в ЕСПЧ двое тяжело больных жителей Кургана освобождены из-под стражи // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  112. ↑ Суд в Костроме дал Дмитрию Теребилову 3 года колонии строгого режима за беседы о Библии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  113. ↑ Теребилов Дмитрий. Биография // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  114. ↑ Иркутские верующие рассказали о пытках во время облавы на Свидетелей Иеговы // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  115. ↑ «Свидетели Иеговы» в Иркутске рассказали о пытках при задержании //dw.com
  116. ↑ Суд в Краснодаре приговорил Владимира Скачидуба, верующего с инвалидностью, к 4 годам тюрьмы за беседы о Библии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  117. ↑ Свидетель Иеговы, которого принудительно поместили в психиатрическую больницу, добился компенсации морального вреда // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  118. ↑ Беспрецедентный приговор в Астрахани: трое Свидетелей Иеговы получили по 8 лет, еще одна верующая — 3,5 года колонии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  119. ↑ Кассационный суд еще более ужесточил жестокий обвинительный приговор четверым Свидетелям Иеговы из Астрахани // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  120. ↑ Постановление пленума Верховного суда Российской федерации № 32 от 28.10.2021
  121. ↑ Верховный суд России постановил, что Свидетелей Иеговы не нужно преследовать за совместные богослужения // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  122. ↑ Стужка бягучых навін JW.ORG
  123. ↑ В Таганроге прошли обыски у Свидетелей Иеговы. Один верующий задержан, решается вопрос о мере пресечения // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  124. ↑ Первый реальный срок после Пленума ВС: в Краснодарском крае Свидетель Иеговы Александр Николаев получил 2,5 года колонии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  125. ↑ Вадим Левчук и Сергей Бритвин отбыли свой тюремный срок за веру и вышли на свободу // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  126. ↑ Суд приговорил многодетного отца Максима Бельтикова из станицы Павловской к 2 годам колонии за беседы о Библии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  127. ↑ Апелляционный суд в Костроме утвердил приговор Дмитрию Теребилову — 3 года колонии строгого режима за веру в Бога Иегову // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  128. ↑ Апелляционный суд в Севастополе оставил без изменения приговор 49-летнему Свидетелю Иеговы Игорю Шмидту: 6 лет колонии // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  129. ↑ Томский областной суд заменил Андрею Колесниченко из Северска 4 года колонии на условное осуждение // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  130. ↑ Впервые в России суд приговорил женщину к 6 годам колонии за веру Свидетелей Иеговы // Официальный сайт Свидетелей Иеговы в России
  131. ↑ В Кемеровской области инвалиду II группы Андрею Власову дали 7 лет колонии за беседы о Библии // Свидетели Иеговы в России
  132. ↑ Деннис Кристенсен освобожден из колонии // Свидетели Иеговы в России
  133. ↑ Свидетель Иеговы Деннис Кристенсен вышел из колонии под Курском // Радио Свобода
  134. ↑ Деннис Кристенсен освобождён из тюрьмы и депортирован //JW.ORG
  135. ↑ В Красноярске на 6 лет колонии осужден Евгений Зинич, потомок репрессированных в советское время Свидетелей Иеговы // Свидетели Иеговы в России
  136. ↑ Суд в Мордовии вынес приговор шести Свидетелям Иеговы из Саранска, включая женщину: от 2 до 6 лет колонии за веру // Свидетели Иеговы в России
  137. ↑ В Вологде за веру в Бога 70-летнему Юрию Баранову дали 4 года условно, а 48-летнему Николаю Степанову — 4 года колонии // Свидетели Иеговы в России
  138. ↑ Четверо верующих из Биробиджана получили от 3,5 до 7 лет колонии за чтение и обсуждение Библии // Свидетели Иеговы в России
  139. ↑ Суд в Благовещенске приговорил 5 Свидетелей Иеговы более чем к 6 годам колонии. Преступлением названы религиозные встречи и проповеди // Свидетели Иеговы в России
  140. ↑ * Иваненко С. И.,  Волкова Е.И. О людях, стойких в гонении. Свидетели Иеговы в России начала XXI века Архівавана 28 ліпеня 2023. / С. Иваненко, Е. Волкова — Москва, 2023. — 216 с.
  141. ↑ За обсуждение Библии суд отправил троих Свидетелей Иеговы из Спасска-Дальнего в колонию // Свидетели Иеговы в России
  142. ↑ В Москве суд отправил в колонию пятерых Свидетелей Иеговы на сроки от 4 до 6 лет // Свидетели Иеговы в России
  143. ↑ Апелляция утвердила жесткий приговор двум Свидетелям Иеговы из Зеи. Они проведут в колонии от 6 до 6,5 лет // Свидетели Иеговы в России
  144. ↑ Заключенному за веру Дмитрию Теребилову грозит увеличение срока за разговоры о Боге с сокамерником // Свидетели Иеговы в России
  145. ↑ [https://www.jw-russia.org/news/2023/07/131126.html Суд в Москве вынес очередной суровый приговор троим Свидетелям Иеговы — от 4,5 до 6,5 лет колонии за веру
  146. ↑ [https://www.jw-russia.org/news/2023/12/250907.html Суд в Москве вынес трем Свидетелям Иеговы суровый приговор — от 6,5 до 7,5 лет колонии за веру

Літаратура

правіць
  • Гордиенко Н. С. Российские Свидетели Иеговы: история и современность / Н. С. Гордиенко — 2-е изд, исправленное — СПб: 2002. — 233 с.
  • Горюнов Д. В. Социальная концепция религиозного объединения «Свидетели Иеговы»: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата философских наук: 09.00.13 / Горюнов Д. В.; [Пермский государственный технологический университет]. — Пермь, 2006. — 26 с.
  • Иваненко С. И. О людях, никогда не расстающихся с Библией / С. Иваненко — М.: Арт-Бизнес-Центр; 1999—254 с.
  • Иваненко С. И. Свидетели Иеговы — традиционная для России религиозная организация / С. Иваненко — М.: Арт-Бизнес-Центр; 2002. — 207 с.
  • Иваненко С. И.,  Волкова Е.И. О людях, стойких в гонении. Свидетели Иеговы в России начала XXI века Архівавана 28 ліпеня 2023. / С. Иваненко, Е. Волкова — Москва, 2023. — 216 с.
  • М. И. Одинцов. Совет Министров СССР постановляет: «выселить навечно». Сборник документов и материалов о Свидетелях Иеговы в Советском Союзе. М. 2002
  • Шевченко М. С. Мифотворчество религиозной организации «Свидетели Иеговы» в конфессиональном пространстве Забайкальского края: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата философских наук: специальность 09.00.14 / Шевченко М. С.; [Забайкальский государственный университет] — Чита, 2012. −25 с.
  • Шимиханов Р. В. Конфессиональные и типологические характеристики «Свидетелей Иеговы»: (религиоведческий анализ): автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата философских наук: 09.00.13 / Шимиханов Р. В.; [Белгородский государственный университет] — Белгород, 2006 — 21 с.
  • Яковлева Ю. А. Нетрадиционное религиозное сообщество как социальный институт: (на примере российских «Свидетелей Иеговы»): автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата социологических наук: 22.00.04 / Яковлева Ю. А.; [Санкт-Петербургский государственный университет] — СПб, 2010. — 23 с.

Спасылкі

правіць
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Сведкі_Іеговы_ў_Расіі&oldid=4750258"