Яфім Яфімавіч Бялевіч

Яфім Яфімавіч Бялевіч (15 (27) лютага 1888, Мінск — 13 снежня 1942, Магадан, ГУЛАГ) — дзеяч беларускага нацыянальнага руху.

Яфім Яфімавіч Бялевіч
Міністр юстыцыі БНР[d] 21 лютага 1918 — ліпень 1918
Пераемнік	Аляксандр Іванавіч Цвікевіч
міністр фінансаў БНР[d] 13 снежня 1919 — верасень 1920
Папярэднік	Васіль Іванавіч Захарка
Пераемнік	Аляксандр Іванавіч Вальковіч
Нараджэнне	15 (27) лютага 1888 Мінск, Мінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Смерць	13 снежня 1942(1942-12-13) (54 гады) Магадан, Ольскі раён, Ніжнеамурская вобласць[d], Хабараўскі край, РСФСР, СССР
Партыя	Беларуская партыя сацыялістаў-федэралістаў (1919) Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў
Адукацыя	Мінская мужчынская гімназія юрыдычны факультэт СПбДУ (1912)
Месца працы	Народны камісарыят фінансаў БССР Вышэйшы Савет народнай гаспадаркі Беларускай ССР
Званне	прапаршчык і штабс-капітан
Бітвы	Першая сусветная вайна
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Кіраўнікі беларускіх прадстаўніцтваў i місій у еўрапейскіх краінах. Сядзяць (злева направа): Яўген Ладноў, Васіль Захарка, Пётра Крачэўскі, Леанард Заяц; стаяць: Лявон Вітан-Дубейкаўскі, Янка Чарапук, Яўхім Бялевіч. Кастрычнік 1919 г. (БДАМЛіМ).

Нарадзіўся 27 лютага 1888 года ў Мінску. Вучыўся ў Мінскай гімназіі, з якой за ўдзел у вучнёўскіх беспарадках у 1907 выключаны і арыштаваны. Хутка вызвалены. Скончыў гімназію экстэрнам. Паступіў на юрыдычны факультэт Пецярбургскага ўніверсітэта (скончыў у 1912). Быў прызваны ў армію. Падчас Першай сусветнай вайны на фронце — прапаршчык, штабс-капітан.

Ад вайскоўцаў-беларусаў абраны дэлегатам на Першы Усебеларускі з’езд, член яго прэзідыума. Да ліпеня 1918 займаў пасаду міністра юстыцыі і фінансаў у Народным сакратарыяце — першым урадзе БНР. Як нязгодны з яго палітыкай, выйшаў у адстаўку. Пасля дыпламатычны прадстаўнік урада БНР у Кіеве, Адэсе, Берліне.

У 1919 арыштаваны польскімі акупацыйнымі ўладамі, але здолеў уцячы з-пад варты. У 1918—1919 член Беларускай партыі сацыялістаў-федэралістаў, у 1920 член Беларускай партыі сацыялістаў-рэвалюцыянераў, з якой у жніўні 1920 выйшаў з-за адмовы лідараў падпісаць Дэкларацыю пра абвяшчэнне незалежнасці БССР ад 31 ліпеня 1920. У 1920—1922 служыў у Гомелі ў чыгуначных часцях Чырвонай арміі. 1 кастрычніка 1920 арыштаваны асобым аддзелам Заходняга фронту па падазрэнні ў контррэвалюцыйнай дзейнасці; вызвалены праз 6 месяцаў. У чэрвені 1924 удзельнічаў у ліквідацыйным з’ездзе БПС-Р. Перайшоў на фінансавую работу — у 1925—1930 упаўнаважаны Наркамфіна БССР, з 1931 у Белшвейаддзяленні Вышэйшага савета народнай гаспадаркі.

Арыштаваны 19 сакавіка 1932. Паводле пастановы калегіі АДПУ СССР асуджаны да 5 гадоў папраўча-працоўных работ. Этапаваны ў Свірскі канцлагер НКВД Ленінградскай вобласці. У зняволенні 27 снежня 1936 узяты пад варту. 8 лютага 1937 Ленінградскім абласным судом асуджаны да 5 гадоў зняволення і 5 гадоў пазбаўлення правоў. Загінуў у Магаданскім канцлагеры.

Па першым прыгаворы рэабілітаваны прэзідыумам Мінскага абласнога суда 16 лістапада 1963, па другім — пракуратурай Расійскай Федэрацыі 16 снежня 1992.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 396. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — С. 161. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 1 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2004.