Мікалай Фаўстын Радзівіл

Мікалай Фаўстын Радзівіл
Мікалай Фаўстын Радзівіл
	польск.: Mikołaj Faustyn Radziwiłł
	; Герб Радзівілаў «Трубы»
24-ы ваявода новагародскі
	3 мая 1729 — 2 лютага 1746
Папярэднік	Ян Мікалай Радзівіл
Пераемнік	Ежы Радзівіл
мечнік вялікі літоўскі
	22 сакавіка 1710 — 3 мая 1729
Папярэднік	Крыштаф Сяніцкі
Пераемнік	Юзаф Тадэвуш Агінскі
Нараджэнне	21 мая 1688; Дзятлава, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая або ; Нясвіж, Нясвіжскае княства[d], Новагародскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Смерць	2 лютага 1746[…] (57 гадоў); Дзятлава, Слонімскі павет, Новагародскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Месца пахавання	Крыпта-пахавальня Радзівілаў;
Род	Радзівілы
Бацька	Дамінік Мікалай Радзівіл
Маці	Ганна Марыяна з Палубінскіх[d]
Жонка	Барбара з Завішаў
Дзеці	Удальрык Крыштаф Радзівіл, Ежы Радзівіл, Альбрэхт Радзівіл, Станіслаў Радзівіл, Тэрэза Барбара з Радзівілаў[d][…], Брыгіта Петранела з Радзівілаў[d], Марыя Гертруда з Радзівілаў[d], Францішка з Радзівілаў[d], Удальрыка з Радзівілаў[d], Крыштаф Радзівіл[d], Фелікс Радзівіл[d], Караль Радзівіл[d], Дамінік Радзівіл[d] і Ганна Аўгустына з Радзівілаў[d]
Званне	генерал
Узнагароды	De la Générosité[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Фаўстын Радзівіл (21 мая 1688, мястэчка Здзецел, Слонімскі павет — 2 лютага 1746) — вялікалітоўскі дзяржаўны і ваенны дзеяч. Чашнік (1706—1709) і мечнік вялікі літоўскі (1710—1729), ваявода новагародскі (1729—1740). Генерал-лейтэнант (1725).

Валодаў Здзецелам у Слонімскім павеце, Глускам, Парэччам і Уселюбам у Новагародскім павеце, Крожамі ў Жамойці, набыў горада Бярдычаў у Брацлаўскім ваяводстве. Быў старостам бабруйскім^[6]. Кавалер ордэнаў Белага Арла і расійскага Аляксандра Неўскага (1742)^[7].

Біяграфія

З нясвіжскай лініі роду Радзівілаў герба «Трубы», сын Дамініка Мікалая, канцлера вялікага літоўскага, і Ганны Мар’яны з Палубінскіх. Меў старэйшага брата Яна Мікалая, ваяводу новагародскага, які апекваўся ім па смерці бацькі.

Атрымаў адукацыю ў Нясвіжскім калегіуме езуітаў. У 1699 годзе з’ехаў на пяць гадоў за мяжу, каб працягваць навучанне.

Па вяртанні ў Вялікае Княства Літоўскае, актыўна ўдзельнічаў у палітычным жыцці дзяржавы. У 1706 годзе атрымаў урад чашнікі вялікага літоўскага, у 1710 годзе — мечніка вялікага літоўскага. Абіраўся паслом на соймы 1718 (ад Слонімскага павета^[8]), 1720, 1722 і 1726 гадоў. У 1725 годзе атрымаў чын генерал-лейтэнанта пяхоты. Камандаваў войскам Вялікага Княства Літоўскага. У 1729 годзе стаў ваяводам новагародскім.

У 1733 годзе як саюзнік Расіі спрыяў абранню каралём і вялікім князем Аўгуста Саксонскага, далей заставаўся агентам Пецярбурга (атрымліваў штогод 5 тыс. руб.)^[9].

У Здзецеле на ўласныя сродкі распачаў будаванне палаца, скончанага ў 1751 годзе. У Глуску на бернардзінскім касцёле быў вялікі звон, на баку якога знаходзіўся герб з выявай арла і лебедзя і надпіс: «Nicolai Faustin Xsonze Radzivill Woievoda Novogrodzki-Barbara z Zaviszow Xienzna Radzivillowa … 1743».

Сям’я

Ажаніўся 4 снежня 1710 года ў Раготне з Барбарай, дачкой кашталяна менскага Крыштафа Станіслава Завішы (1660—1721) і Тэрэзы з Тышкевічаў. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

Удальрык Крыштаф (1712—1770), пісар вялікі літоўскі, паэт і гісторык
Тэрэза Барбара
Альбрэхт (1717—1790), староста рэчыцкі, генерал-маёр
Марыя Гертруда
Юрый (1721—1754), ваявода новагародскі
Станіслаў (1722—1787), генерал-лейтэнант
Ганна Аўгусціна
Брыгіта Петранеля
Францішка
Удальрыка
Крыштаф
Фелікс
Караль
Дамінік

Галерэя

Іканаграфія Мікалая Фаўстына Радзівіла
З Нясвіжскай партрэтнай галерэі, каля 1733
З альбома «Выявы роду Радзівілаў». Г. Ляйбовіч, 1758
Невядомы мастак, 1746
М. Старкман, 1857

У картцы да артыкула прыводзіцца партрэт, напісаны ў 1720—1730 гадах невядомым мастаком, з Нясвіжскай партрэтнай галерэі, які цяпер захоўваецца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі.

Дадатковыя звесткі

Цела М. Ф. Радзівіла пахавалі ў Нясвіжы, а сэрца — у Здзецельскім касцёле.
У Нацыянальным мастацкім музей Беларусі ў 2007 годзе ўпершыню выставілі ўнікальны надмагільны партрэт, створаны ў 1746 годзе, які доўгі час лічыўся выявай невядомага магната. У 2006 годзе яго атрыбутавалі — гэта Мікалай Фаўстын Радзівіл^[10].

Зноскі

↑ ^а ^б Lundy D. R. Prince Mikolaj Faustyn Radziwill // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ ^а ^б Mikołaj Faustyn Radziwiłł h. Trąby // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ ЭнцВКЛ 2005, с. 496.
↑ Бантыш-Каменский Н. Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 года орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.
↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666—1721). Warszawa, 1862. S. 350.
↑ ЭнцВКЛ 2005.
↑ Кірпічэнкава Н. Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса Архівавана 18 лістапада 2011. // «Культура» № 10 (776), 2007 г.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 495—496. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 591 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
Шышыгіна-Патоцкая К. Нясвіж і Радзівілы, Мн.: Беларусь, 2007.
Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13). — С. 217.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Мікалай Фаўстын Радзівіл

[_19dc9c1d8f065306-1] а ^б Lundy D. R. Prince Mikolaj Faustyn Radziwill // The Peerage Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[_8cfabb75f4859e87-2] а ^б Mikołaj Faustyn Radziwiłł h. Trąby // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>

[_c0025752a771a168-3] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л ^м ^н ^о ^п Radziwiłłowie herbu Trąby — Warszawa: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wydawnictwo DiG, 1996. — 67 с. — ISBN 83-85490-62-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q270"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q7209884"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q9379197"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121885404"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-4] (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[_345de703e5b830fb-5] Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[FOOTNOTEЭнцВКЛ2005496-6] ЭнцВКЛ 2005, с. 496.

[7] Бантыш-Каменский Н. Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 года орденского капитула. Москва, 2005. С. 130.

[8] Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666—1721). Warszawa, 1862. S. 350.

[FOOTNOTEЭнцВКЛ2005-9] ЭнцВКЛ 2005.

[10] Кірпічэнкава Н. Востраў скарбаў у цэнтры мегаполіса Архівавана 18 лістапада 2011. // «Культура» № 10 (776), 2007 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]