Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь

	Палітыка
	Беларусь
	<img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Coat_of_arms_of_Belarus_%282020%E2%80%93present%29.svg/100px-Coat_of_arms_of_Belarus_%282020%E2%80%93present%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="99" class="mw-file-element" data-file-width="606" data-file-height="601"> ; Артыкул — частка серыі:; Палітычная сістэма; Беларусі
	Канстытуцыя Беларусі Прэзідэнт Беларусі Адміністрацыя прэзідэнта; Савет Міністраў Прэм’ер-міністр; Міністр замежных спраў; Міністр абароны; Савет бяспекі; Нацыянальны сход Савет Рэспублікі Члены Савета Рэспублікі; Старшыня Савета Рэспублікі; ; Палата прадстаўнікоў Дэпутаты Палаты прадстаўнікоў; Старшыня Палаты прадстаўнікоў; ; Судовая сістэма Канстытуцыйны Суд; Вярхоўны Суд; Генеральная пракуратура; Адміністрацыйная сістэма Адміністрацыйны падзел; Выбары Палітычныя партыі; Рэферэндумы: 1995; 1996; 2004; 2022; ; ; Парламенцкія выбары: 1995; 2000; 2004; 2008; 2012; 2016; 2019; 2024; ; ; Прэзідэнцкія выбары: 1994; 2001; 2006; 2010; 2015; 2020; ; ; Унутраная палітыка; Знешняя палітыка; Міжнародныя арганізацыі; Ваенная палітыка;

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь
Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь
Від	канстытуцыйны суд
Юрысдыкцыя	Рэспубліка Беларусь
Дата заснавання	1994
Мовы справаводства	беларуская, руская
Склад	6 суддзяў прызначаюцца Прэзідэнтам, 6 — Саветам Рэспублікі
Тэрмін службы	11 гадоў (лімітавы ўзрост 70 гадоў)
Членаў	12
Кіраўніцтва
Старшыня	Пётр Міклашэвіч
Уступіў на пасаду	8 лютага 2008 года
Зала пасяджэнняў
Месцазнаходжанне	Мінск
Адрас	вул. Чырвонаармейская, 4.
Сайт
	http://www.kc.gov.by

Канстытуцыйны Суд Рэспублікі Беларусь — інстытут канстытуцыйнага кантролю ў Рэспубліцы Беларусь створаны ў 1994 годзе на аснове Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і Закона Рэспублікі Беларусь «Аб Канстытуцыйным судзе Рэспублікі Беларусь» ад 30 сакавіка 1994 г. Фарміруецца з 12 суддзяў, 6 з якіх назначае Прэзідэнт, 6 выбірае Савет Рэспублікі. Тэрмін дзейнасці членаў Суда — 11 гадоў.

Гісторыя

Падчас канстытуцыйнага крызісу 1996 года Суд палічыў, што вынікі рэферэндуму аб змяненні канстытуцыі не будуць абавязковымі. Пасля адхілення В. Ганчара з паста главы Цэнтравыбаркама Старшыня Канстытуцыйнага Суда накіраваў Прэзідэнту зварот з патрабаваннем адмяніць гэта рашэнне^[1]. Пасля рэферэндуму старшыня Канстытуцыйнага Суда Валерый Ціхіня падаў у адстаўку, матывуючы яе немагчымасцю прымаць прысягу на новай Канстытуцыі і нязгодай з палітыкай кіраўніцтва краіны^[2]

У 1997 годзе Прэзідэнт звольніў з пасады суддзю Міхаіла Пастухова, спасылаючыся на заканчэнне тэрміна яго паўнамоцтваў у сувязі з уступленнем у сілу змяненняў і дапаўненняў у Канстытуцыю. Суды адмовіліся прымаць да разгляду скаргу Пастухова. У 2003 годзе Камітэт па правах чалавека ААН убачыў у гэтай справе парушэнне артыкула 25 МПГПП у спалучэнні з артыкуламі 14 і 2^[3].

Былы будынак Канстытуцыйнага Суда па вул. Карла Маркса, 32

У сімвалічны Дзень канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, 15 сакавіка 2018 года, Канстытуцыйны Суд пераехаў з будынка па вул. Карла Маркса, 32, дзе ўмовы былі досыць сціснутымі, у будынак па вуліцы Чырвонаармейскай, 4, які да 2012 года займаў Савет Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі^[4].

Склад

Канстытуцыйны Суд складаецца з 12 суддзяў з тэрмінам паўнамоцтваў у 11 гадоў. Палову суддзяў, у тым ліку старшыні прызначае Прэзідэнт (старшыня Суда прызначаецца са згоды Савета Рэспублікі), другую палову абірае Савет Рэспублікі (артыкул 116 Канстытуцыі).

Старшыні Суда

Валерый Гур’евіч Ціхіня — 1994—1996 гг.
Рыгор Аляксеевіч Васілевіч — 1996 (в.а.)—1997 (старшыня)—2008 гг.
Пётр Пятровіч Міклашэвіч — з 2008 года.

Суддзі

Ала Мікалаеўна Бодак (з сакавіка 2019 года)
Віктар Мікалаевіч Рабцаў (са снежня 2016 года)
Наталля Аляксандраўна Карповіч (з сакавіка 2014 года)
Тадэвуш Валянцінавіч Варановіч (з чэрвеня 2009 года)
Лілія Рыгораўна Козырава (з лютага 2008 года)
Вольга Генадзьеўна Сяргеева (з лютага 2008 года па верасень 2023)
Леанід Міхайлавіч Рабцаў (са снежня 2007 года)
Сяргей Пятровіч Чыгрынаў (са снежня 2007 года)
Станіслаў Яўгенавіч Данілюк (з верасня 2006 года)
Таццяна Сямёнаўна Бойка (са студзеня 1997 года)
Анатоль Герасімавіч Цікавенка (са студзеня 1997 года)

Зноскі

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7). — С.597.
Василевич Г. Конституционный Суд Республики Беларусь и его роль в становлении демократического, социального, правового государства, 2001 «Конституционное правосудие» № 4(14) 2001-1(15) 2002
Василевич Г. Конституционное правосудие в Республике Беларусь Ереван, 2003
Василевич Г. http://www.elib.bsu.by/handle/123456789/23513 Архівавана 4 сакавіка 2016. Проблемы развития конституционного контроля в Республике Беларусь Право и демократия (№ 11), 2001
Пляхимович И. И. Комментарий к Конституции Республики Беларусь: в 2 т. — Минск: Амалфея, 2015. — Т. 2. — С. 526—614.

Спасылкі

Афіцыйны сайт Архівавана 17 снежня 2013.

[1] Волчек О. Лукашенко — узурпатор и не имеет права участвовать в выборах

[2] .Лукашенко Александр Григорьевич. Дополнительные сведения Архівавана 9 ліпеня 2011.

[3] Mikhail Ivanovich Pastukhov v. Belarus, Communication No. 814/1998, U.N. Doc. CCPR/C/78/D/814/1998

[belnovosti-4] Конституционный суд Беларуси переехал в другое здание‍

[1]

[2]

[3]

[4]