Спіс армянскіх этнічных анклаваў

спіс артыкулаў у адным з праектаў Вікімедыя
У гэтай старонкі няма правераных версій, хутчэй за ўсё, яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам.

У артыкуле прадстаўлены спіс армянскіх этнічных анклаваў, які ўключае гарады, раёны і кварталы з пераважна армянскім насельніцтвам або цесна звязаныя з армянскай культурай, як у наш час, так і гістарычна. Большасць лічбаў з’яўляюцца ацэнкамі розных арганізацый і сродкаў масавай інфармацыі, паколькі многія краіны проста не збіраюць даныя аб этнічнай прыналежнасці.

Новая Джульфа ў Ісфахане, Іран: гэта па-ранейшаму адзін з найстарэйшых і найбуйнейшых армянскіх кварталаў у свеце.

Сучасныя анклавы

правіць

Еўропа

правіць
 
Армянскі каталіцкі манастыр на Сан-Ладзара-дэльі-Армені, што ў Венецыянскай лагуне.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Альфорвіль[1] камуна   Парыж, Францыя 45 000 7 0009 000 15–20 % [2]
Валанс камуна   Дром, Францыя 64 483 7 500 10 % [3]
Ісі-ле-Муліно[4][5] камуна   Парыж, Францыя 63 000 6 0006 500 10 % [6]
Марсель прэфектура   Буш-дзю-Рон, Францыя 873 076 80 000 9 % [7]
Сан-Ладзара-дэльі-Армені[8] востраў   Венецыя, Італія 17 ~100 % [9]

Заходняя Азія

правіць
Сірыя

У Сірыі ёсць некалькі вёсак, населеных армянамі, сярод якіх Арамо[10][11], Аль-Ганіме (Гнемія)[11][12], Кесаб[заўв 1] (2 0002 200)[14][15] у Латакіі, і Аль-Якубія ў Ідлібе[10]. У Алепа ёсць армянскія кварталы Аль-Дждайдэ і Нор-К’ёх (Аль-Мідан)[16][17].

Іарданія
 
Армянская апостальская царква ў аль-Ашрафіі, Іарданія.

З 1914 года армяне сталі таксама перасяляцца ў аль-Ашрафію, у Іарданіі, дзе ў 1962 годзе яны ўзвялі Армянскую апостальскую царкву і армянамоўную школу. Па стане на 2019 год тут жыло каля 5000 армян, большасць з якіх з’яўляюцца нашчадкамі бежанцаў з Асманскай імперыі падчас Генацыду армян 1915 года[18].

іншыя краіны
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Анджар[19] мястэчка   Захле, Ліван 2 4004 000 ~100 % [20][21]
Антэліас горад   Матн, Ліван 16 000 3 2004 000 ~20 % [1]
Армянскі квартал квартал   Стары горад, Іерусалім[заўв 2] 2 424 500–1 000 21–41 % [22][23][24]
Бурдж-Хамуд[25][26] горад   Матн, Ліван 150 000 110 000 73 % [27][28]
Вакыфлы вёска   Хатай, Турцыя 135 ~100 % [29]
Зарна (Болоран) вёска   Ісфахан (астан), Іран 61[30] 61 100 % [31][32]
Новая Джульфа[33] квартал   Ісфахан, Іран 10 00012 000 Н/Д [34]

Злучаныя Штаты Амерыкі

правіць
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Ref
Глендэйл[35] горад   Лос-Анджэлес (акруга), Каліфорнія 220 000 100 000 45 % [36]
Маленькая Арменія[37] квартал   Лос-Анджэлес, Каліфорнія 21 600 Н/Д [38]
Уотэртаўн[39][40] горад   Бостан, Масачусетс 33 000 2 7008 000 8–25 % [41][42]

Постсавецкія дзяржавы

правіць

Азербайджан

правіць
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Год Сп.
Нагорна-Карабахская Рэспубліка
(Рэспубліка Арцах)
непрызнаная дзяржава[заўв 3] тэрыторыі былой НКАА ў складзе
Азербайджанскай ССР
145 053 144 683 99,74 % 2015 [43]

Грузія

правіць
 
Карта Грузіі: чырвоным пазначана Джавахетыя (Джавахк) ў межах правінцыі Самцхэ-Джавахеты, акрэсленая чорным.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Аўлабары (Хаўлабар)[44][45] мікрараён   Тбілісі
Джавахетыя (Джавахк) правінцыя Самцхэ-Джавахеты 95 280 90 373 94,8 % [46]
Абхазія
правіць

Па стане на 2004 год у Абхазіі налічвалася «каля 50–60 армянскіх сёлаў»[заўв 4][47]. Па даных перапісу насельніцтва Абхазіі 2011 года, армяне складалі большасць насельніцтва Сухумскага раёна (6467 армян, 56,1 % ад агульнай колькасці насельніцтва ў 11 531 чалавек), а таксама значную колькасць у Гульрыпшскім раёне (8430 армян, або 46,8 % ад 18 032 чалавек) і Гаграўскім раёне (15 422 армян, або 38,3 % ад 40 217 чалавек)[48].

Расійская Федэрацыя

правіць
 
Доля армян у муніцыпальным утварэнні горада Сочы па населеных пунктах.
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Адлерскі раён раён   Сочы, Краснадарскі край 138 572 44 00080 000 32–58 % [49][50][51]
Гай-Кодзор вёска   Анапскі раён, Краснадарскі край
Карабаглы вёска   Дагестан 723 ~400 56 % [52][53]
Мяснікоўскі раён раён   Растоўская вобласць 39 631 22 108 56 % [54]
Пралетарскі раён (былы Нахічэвань-на-Доне)[55][56] гарадскі раён   Растоў-на-Доне, Растоўская вобласць 122 174 10 008 8 % [57]
Туапсінскі раён раён   Краснадарскі край 62 400 13 700 22 % [58]
Эдысія (Эдэсія)[59] вёска   Стаўрапольскі край 5 657 5 377 92,7 % [60]

Украіна

правіць
Назва месца Тып Месцазнаходжанне Усяго Армяне % Сп.
Айкаван[61] вёска   Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 160 ~100 % [62]

Зніклыя анклавы

правіць
 
Царква Святога Уваскрэшання ў Арманітоле, Дака
 
Армяна-каталіцкі сабор Святой Тройцы ў Герле
 
Царква Святога Саркiса ў Феадосіі.
 
Манастыр Святога Крыжа (Сурп-Хач) ў Старым Крыме.
 
Званіца армянскай царквы Святога Мікалая ў Камянцы-Падольскім.
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў колькасці і працэнтах (дата перапісу) Сп.
Арманітола раён   Дака, Бангладэш 18 стагоддзе [63]
Армен-Сефер раён   Адыс-Абеба, Эфіопія пачатак 20 стагоддзя [64]
Гала і Лілава
(Арманестан)
раён   Тэбрыз, Іран 19 стагоддзе 6 000 (c. 1900) [65][66][67]
Герла (Арменаполіс) горад   Клуж, Румынія 17 стагоддзе 43,48 % (1850) [68]
Етэм паселішча   Туларэ, Каліфорнія, ЗША к. 1900–1920-я 500 (100 %) (1920) [69][70]
Кізляр мястэчка   Дагестан, РФ канец 19 стагоддзя 3,523 (48 %) (1897) [71]
Кумкапы[72][73] квартал   Фаціх, Стамбул, Турцыя
Кыналыада востраў   Стамбул, Турцыя 19–20 стагоддзі 35 000 (сезонна)
65–95 %
[74][75][76][77]
Нарыманаўскі раён гарадскі раён   Баку, Азербайджан сярэдзіна 20 стагоддзя 27,6–47,6 % (1939–1979) [78][79][80][81]
Нахічэвань-на-Доне горад   Растоў-на-Доне, РФ 1778–1928 30–58,7 % (1897) [82][83]
Рашкаў[заўв 6] мястэчка   Малдова 18 стагоддзе Меншасць [84]
Стары армянскі горад раён   Фрэсна, Каліфорнія, ЗША к. 1900–1950-я [85]
Эрменікенд квартал   Насімінскі раён, Баку, Азербайджан 19–20 стагоддзі

Грузія ў Расійскай імперыі

правіць
Назва месца Тып Сучасны рэгіён Час Армянскае насельніцтва ў працэнтах (дата перапісу) Сп.
Артвін мястэчка   Артвін Канец 19 стагоддзя 65,52 % (к. 1897) [86]
Батумі мястэчка   Аджарыя Канец 19 стагоддзя 24 % (к. 1897) [87]
Горы мястэчка   Шыда Картлі 19 стагоддзе 58,25 % (к. 1873) [88]
Душэты мястэчка   Мцхета-Мтыянеты 19 стагоддзе Большасць [89]
Закаталы мястэчка   Загатальскі раён Канец 19 стагоддзя 46,5 % (к. 1897) [90]
Оні мястэчка   Рача Канец 19 стагоддзя 13,78 % (к. 1897) [91]
Салалакі квартал   Тбілісі 19 стагоддзе Меншасць [92]
Сігнагі мястэчка   Кахетыя 19 стагоддзе 96 % (к. 1836) [93]
Тэлаві мястэчка   Кахетыя 19 стагоддзе 81 % (к. 1836) [93]

Украіна

правіць
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў колькасці
і працэнтах (дата перапісу)
Сп.
Абэртын[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Броды[заўв 6] мястэчка   Львоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Бэрэжаны[заўв 6] мястэчка   Цярнопальская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Гарадэнка[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Жванец[заўв 6] мястэчка   Хмяльніцкая вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Камянец-Падольскі[заўв 6] горад   Хмяльніцкая вобласць 14–18 стагоддзі Меншасць [94]
Лысэць[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Львоў[заўв 6] горад   Львоўская вобласць 14–18 стагоддзі 2 500 (меншасць) (1633) [94][95]
Магілёў-Падольскі[заўв 6] мястэчка   Вінніцкая вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Снятын[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Станіслаў[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Стары Крым мястэчка   Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 471 (43,4 %) (1863) [96]
Тысмэныця[заўв 6] мястэчка   Івана-Франкоўская вобласць 17–18 стагоддзі Меншасць [84]
Феадосія (Кафа) горад   Аўтаномная Рэспубліка Крым[заўв 5] 15 стагоддзе 46 000 (65 %) (1470-я) [97]
Юзэфгруд[заўв 6] мястэчка   Адэская вобласць 18 стагоддзе Меншасць [84]
Язлавец[заўв 6] мястэчка   Цярнопальская вобласць 16–18 стагоддзі Меншасць [84]

Цэнтральная Азія

правіць
Назва месца Тып Сучаснае месцазнаходжанне Час Армянскае насельніцтва ў працэнтах
(дата перапісу)
Сп.
Ашгабат мястэчка   Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 13,53 % (1926) [98]
Гызыларбат мястэчка   Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 10,00 % (1897) [98]
Мерв мястэчка   Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 8,00 % (1897) [98]
Туркменбашы мястэчка   Туркменістан канец 19 ст. — пачатак 20 ст. 12,99 % (1897) [98]

Заўвагі

правіць
  1. Армянскае насельніцтва Касаба было выгнана ў сакавіку 2014 года падчас грамадзянскай вайны ў Сірыі.[13]
  2. Статус Іерусаліма аспрэчваецца паміж Ізраілем і Дзяржавай Палесціна, але Стары горад дэ-факта знаходзіцца пад кіраваннем Ізраіля.
  3. Нагорна-Карабахская Рэспубліка (Рэспубліка Арцах) застаецца непрызнанай на міжнародным узроўні і разглядаецца ўсімі членамі ААН як дэ-юрэ частка Азербайджана.
  4. Абхазія дэ-юрэ прызнаецца большасцю краін часткай Грузіі, аднак дэ-факта яна Грузіі непадкантрольная.
  5. а б в Крымскі паўвостраў з’яўляецца прадметам спрэчкі паміж Расійскай Федэрацыяй і Украінай і з 2014 года дэ-факта кіруецца расійскай акупацыйнай уладай, застаючыся міжнародна прызнанай дэ-юрэ часткай Украіны. Падрабязней гл. Палітычны статус Крыма.
  6. а б в г д е ё ж з і к л м н о У горадзе размяшчалася адна з армянскіх абшчын пад кіраваннем Царства Польскага. Падрабязней гл. Армяне ў Польшчы.

Крыніцы

правіць
  1. а б У гэтым артыкуле «New York Times» Альфорвіль названы «армянскім раёнам» (англ.: «an Armenian neighborhood»): "15 are hurt in Paris by 3 explosions in an Armenian neighborhood". New York Times. 4 траўня 1984.
  2. "Les Arméniens en France". La Croix(фр.). 15 лютага 2015. Архівавана з арыгінала 21 студзеня 2021.

    Горад Альфорвіль (Валь-дэ-Марн), празваны «маленькай Арменіяй», з’яўляецца адным з найбольш паказальных: ад 7000 да 9000 прадстаўнікоў сярод больш за 45 000 жыхароў.

  3. Construction of new Armenian school in France launches in Valence (англ.). horizonweekly.ca (27 лістапада 2017). Праверана 22 верасня 2024.
  4. Dubouis, Kevin (18 красавіка 2013). "Dubouis: Revoking Denial of Pride". The Armenian Weekly.

    … армянскі раён Ісі-ле-Муліно…

  5. Tenaglia, Adelaïde (27 ліпеня 2022). "Issy-les-Moulineaux, la petite Arménie des Hauts-de-Seine". Les Echos(фр.). Архівавана з арыгінала 29 ліпеня 2022.
  6. Lenhardt, Marjorie (6 лютага 2019). "Issy-les-Moulineaux, village arménien depuis 1920". Le Parisien(фр.). Архівавана з арыгінала 24 студзеня 2021.
  7. Citoyenneté et intégration: Marseille, modèle d’intégration? (28 верасня 2004). Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2004. Праверана 22 верасня 2024.
  8. Saryan, Levon A. (11 ліпеня 2011). "A Visit to San Lazzaro: An Armenian Island in the Heart of Europe". The Armenian Weekly.
  9. Cole, Teresa Levonian (31 ліпеня 2015). "San Lazzaro degli Armeni: A slice of Armenia in Venice". The Independent. Архівавана з арыгінала 3 лістапада 2017.

    Сёння засталося ўсяго 12 вардапетаў (вучоных манахаў) і пяць паслушнікаў…

  10. а б Zaman, Amberin (8 красавіка 2014). "Turkey losing propaganda war over Syrian Armenians". Al-Monitor.

    … Касаб і некалькі іншых армянскіх вёсак — Арамо, Гнеміе і Якубіе…

  11. а б Latin Rite Roman Catholics of Armenian Descent in Syria. Noravank Foundation (18 чэрвеня 2012).

    … населеныя армянамі вёскі Арамо, Гнеміе і Арпалі…

  12. Armenian Populated Village in Latakia Liberated. Asbarez (22 студзеня 2016).
  13. Manjikian, Lalai (25 сакавіка 2014). "Kessab: Deep Roots Under Attack". The Armenian Weekly.

    Пераважна армянскі анклаў Кесаб зараз пазбаўлены свайго армянскага насельніцтва, якое пражывала там сотні гадоў, пасля таго, як у рэгіён з Турцыі ўварваліся паўстанцкія сілы.

  14. Sherlock, Ruth (14 красавіка 2014). "Turkey 'aided Islamist fighters' in attack on Syrian town". The Daily Telegraph.

    Праз два дні Касаб апынуўся ў руках альянсу ісламісцкіх груповак, уключаючы джыхадысцкую Джабхат ан-Нусру, звязаную з Аль-Каідай. Амаль усе вёскі, каля 2000 жыхароў, беглі.

  15. Gilbert, Ben (7 траўня 2014). "Taking Refuge: Armenian Family Exiled For Third Time In Century". Al Jazeera.

    … пераважна армянская хрысціянская вёска Касаб (насельніцтва 2200 чалавек)…

  16. "Aleppo Under Fire: The Ruins of Armenian Neighborhoods". The Armenian Weekly. 5 чэрвеня 2014.

    … пераважна армянскія кварталы Нор-К’ёх (Мідан)…

  17. Arnold, David (24 верасня 2012). "In Battle for Aleppo, Armenians Seek Neutral Ground". Middle East Voices. Voice of America.

    … армянскі квартал аль-Мідан…

  18. Aleksander Lapshin shares story about "Little Armenia in Jordan". news.am. Праверана 14 лістапада 2023.
  19. Kahana, Ephraim; Suwaed, Muhammad (2009). Historical Dictionary of Middle Eastern Intelligence. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. p. 179. ISBN 9780810863026.

    … Анджар, армянскае сяло ў даліне Бекаа.

  20. Filian, Levon. AMAA News(недаступная спасылка). Paramus, New Jersey: Publication of the Armenian Missionary Association of America (Fall 2013). Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2014.

    Колькасць армянскага насельніцтва скарацілася прыкладна да 4000 чалавек.

  21. Geography & Demographics of Anjar. Anjar Online. Архівавана з першакрыніцы 17 траўня 2014.

    Зараз у Анджары пражывае каля 2400 чалавек, 99,99 % з якіх армяне.

  22. Beltran, Gray. Torn between two worlds and an uncertain future. Columbia University (9 траўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 30 траўня 2014.

    Сёння ў Армянскім квартале пражывае каля 500 армян.

  23. "The Armenian Quarter". Jewish Virtual Library. Архівавана з арыгінала 13 красавіка 2014.

    Зараз у Армянскім квартале пражывае каля тысячы армян.

  24. "Old City Population Distribution and Density". Jerusalem Old City: Urban Fabric and Geopolitical Implications (PDF). Jerusalem: International Peace and Cooperation Center. 2009. p. 22. ISBN 978-965-7283-16-5. Архівавана з арыгінала (PDF) 2013-09-28.
  25. Healy, Chris; Muecke, Stephen (2008). Cultural Studies Review. Melbourne University Publishing. p. 102. ISBN 9780522855081.

    … у армянскім квартале Бурдж-Хамуд…

  26. Worth, Robert F. (25 траўня 2009). "In Lebanon's Patchwork, a Focus on Armenians' Political Might". The New York Times.

    Бейруцкі раён Бурдж-Хамуд — гэта свайго роду мініятурная Арменія з крамнымі шыльдамі, напісанымі армянскім пісьмом, і сямейнай культурай шчыльных крам, хат і рэстаранаў працоўнага класа.

  27. Anthropological Quarterly. 46–47. Catholic University of America Press: 73. 1973. {{cite journal}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)

    З прыкладна 180 000 армян, якія пражываюць у Ліване, 110 000 пражываюць у кварталах Бурдж-Хамуд і Дора ў Вялікім Бейруце.

  28. Local authorities taking account of the major urban risks "From a case study to a global approach" The example of the City of Bourj Hammoud, Lebanon. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2012. Праверана 8 чэрвеня 2014.

    У горадзе … пражывае амаль 150 000 жыхароў.

  29. Kanbolat, Hasan (2 кастрычніка 2012). "Syrian Conflict Taking Toll on Turkey's Last Armenian Village". Al-Monitor.

    Вакыфлы, вёска ў правінцыі Хатай, з’яўляецца адзінай армянскай вёскай у Турцыі. Тут пражывае ўсяго 135 чалавек…

  30. Перапіс насельніцтва Ісламскай Рэспублікі Іран, 1385 (2006) (Excel). Статыстычны цэнтр Ірана. Архівавана з першакрыніцы 20 верасня 2011.
  31. "Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նւիրւած միջոցառումներ՝ Փերիոյ գաւառի Բոլորան գիւղում". Alik(арм.). 31 траўня 2015. Архівавана з арыгінала 15 жніўня 2021.

    У вёсцы ў асноўным жывуць армяне…

  32. Грыгор’ян, Х. (1976). "Բոլորան, Զառնե [Балоран, Зарнэ]". Армянская савецкая энцыклапедыя Том 2(арм.). Ереван. p. 512.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  33. Canby, Sheila R. (2009). Shah ʻAbbas: the remaking of Iran. London: British Museum Press. p. 64. ISBN 9780714124520.

    Названы Новай Джульфай, гэты раён дагэтуль застаецца армянскім кварталам Ісфахана.

  34. Петросян, Давид. Армянская община в Иране (руск.). Institute for Central Asian and Caucasian Studies (19 снежня 1998).

    … яшчэ 10-12 тысяч — у Ісфахане (армяне называюць яго Новай Джугай)…

  35. Bittman, Mark (4 ліпеня 2013). "This Armenian Life". New York Times.

    Сярод гэтых гарадоў — Глендэйл … цэнтр армянскай дыяспары і месца пражывання адной з найбуйнейшых у свеце армянскіх абшчын за межамі Арменіі.

  36. Elliott, Raffi (19 чэрвеня 2019). "Glendale Mayor Takes Over Armenia's Diaspora Affairs". The Armenian Weekly. Архівавана з арыгінала 26 лістапада 2020.
    Зарэх Сінанян[en]:

    «У Глендэйле я быў мэрам для 220 тысяч чалавек (уключаючы 100 тысяч армян)…»

  37. "Part of East Hollywood Is Designated 'Little Armenia'". Los Angeles Times. 7 кастрычніка 2000.
  38. Little Armenia neighborhood in Los Angeles, California (CA), 90027, 90029 detailed profile. City-Data.

    Насельніцтва: 21 600

  39. Howe, Jeff (20 красавіка 2013). "Captured in Watertown". The New Yorker.

    … Уотэртаўн — адзін з найбуйнейшых армянскіх анклаваў у ЗША…

  40. Kevonian, Tamar. "Finding the Passion". Asbarez.

    … Бостан … Уотэртаўн, армянскі анклаў горада…

  41. Watertown in Armeniapedia.org
  42. Armenians in Watertown, MA Архівавана 23 снежня 2012. in Hayk the Ubiquitous Armenian
  43. Табліца 1.7. Колькасць наяўнага і пастаяннага насельніцтва НКР (гарадское, сельскае) па даных перапісаў насельніцтва 1959, 1970, 1979, 1989, 2005, 2015 гадоў (руск.). Архівавана з першакрыніцы 13 сакавіка 2022. Праверана 25 кастрычніка 2021.
  44. Zenian, David (1 верасня 1992). "Havlabar: A Little Armenia on the hill". AGBU News Magazine.
  45. Hakobyan, Julia (28 верасня 2007). "Havlabar: Armenian community in Tbilisi pays the price of urbanization". ArmeniaNow. Архівавана з арыгінала 9 студзеня 2014. Праверана 13 кастрычніка 2024.
  46. Этнічныя групы па асноўных адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінках. Нацыянальная статыстычная служба Грузіі. (груз.)
  47. Tchilingirian, Hratch. The Armenian community in Abkhazia Today. Armenian Reporter International. Архівавана з першакрыніцы 30 траўня 2014.

    Зараз у Абхазіі каля 50-60 армянскіх вёсак…

  48. Вынікі перапісу насельніцтва Рэспублікі Абхазія 2011 года (руск.). Сухумі: Упраўленне дзяржаўнай статыстыкі Абхазіі.
  49. Schreck, Carl (5 траўня 2006). "Sochi's Armenian Diaspora Weeps". The Moscow Times. Архівавана з арыгінала 30 траўня 2014.

    … Адлерскі раён Сочы, дзе пражывае каля 80 000 этнічных армян…

  50. Ракачев, Вадим. Этнодемографические изменения а Краснодарском Крае, 1989-1999 годы [Этнадэмаграфічныя змены а Краснадарскім Краі, 1989-1999 гады] (руск.). Архівавана з першакрыніцы 25 траўня 2014.

    Звяртае на сябе ўвагу рэзкі рост армянскага насельніцтва ў Сочы і, у прыватнасці, у Адлерскім раёне, дзе яно павялічылася на 17,5 % і склала 31,8 % да агульнай колькасьці жыхароў раёна.

  51. Ацэнка колькасці насельніцтва на 1 студзеня 2014 года па муніцыпальных утварэннях Краснадарскага краю (руск.). Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі (15 красавіка 2014). Архівавана з першакрыніцы 14 чэрвеня 2014.
  52. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2014 года па сельскіх паселішчах Рэспублікі Дагестан (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2014. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  53. Даныя Усерасійскага перапісу насельніцтва 2002 года: табліца 02c. М .: Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі, 2004. Архівавана 6 кастрычніка 2014. (руск.)
  54. Вынікі ўсерасійскага перапісу насельніцтва 2010 года па Растоўскай вобласці: Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства (руск.) 260–261. Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі. Архівавана з першакрыніцы 14 ліпеня 2014. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  55. Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: A Historical Atlas. Chicago: University of Chicago Press. p. 280. ISBN 0-226-33228-4.

    З часам Новая Нахічэвань была паглынута Растовам, што разрастаўся, і зараз яна з’яўляецца свайго роду армянскім кварталам усярэдзіне горада…

  56. Историческая справка Пролетарского района города Ростова-на-Дону (руск.). rostov-gorod.ru. Афіцыйны партал Гарадской Думы і Адміністрацыі горада Растоў-на-Доне. Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2021.

    … у 1929 годзе на тэрыторыі Нахічэвані быў утвораны адзін з найбуйнейшых у горадзе — Пралетарскі раён.

  57. Вынікі ўсерасійскага перапісу насельніцтва 2010 года па Растоўскай вобласці: Том 4 Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства (руск.). rostov.gks.ru. Федэральная служба дзяржаўнай статыстыкі. Архівавана з першакрыніцы 21 студзеня 2021.
  58. "Асимметричные" точки опоры Армении на её диаспоральные ресурсы по периметру Чёрного моря. noravank.am.
  59. "Армяне Ставропольского края отметили 210-летие села Эдиссия [Армяне Стаўрапольскага краю адзначылі 210-годдзе вёскі Эдысія]"(руск.). Каўказскі Вузел. 2 верасня 2007.

    … армянскага паселішча Эдысія — аднаго з найстарэйшых армянскіх паселішчаў на Поўдні Расіі.

  60. Том 3 кніга 1 "Нацыянальны склад і валоданне мовамі, грамадзянства"; табліца 4 "Нацыянальны склад насельніцтва Стаўрапольскага краю па гарадскіх акругах, муніцыпальных раёнах, гарадскіх населеных пунктах, сельскіх населеных пунктах з колькасцю насельніцтва 3000 чалавек і больш" (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2017. Праверана 8 чэрвеня 2014.
  61. "Маленькая Армения в Крыму". podrobnosti.ua(руск.). 27 чэрвеня 2008.
  62. Трудовской сельский совет (руск.)(недаступная спасылка). Сайт Сімферопальскага раёна Дзяржаўнай адміністрацыі Аўтаномнай Рэспублікі Крым. Архівавана з першакрыніцы 12 чэрвеня 2014.
  63. Lawson, Alastair (10 студзеня 2003). "The mission of Dhaka's last Armenian". BBC News.
  64. Sevadjian, R. P. (6 траўня 2015). "Remembering the Armenians of Ethiopia". Armenian Weekly.
  65. Amurian, A.; Kasheff, M. (1986). "ARMENIANS OF MODERN IRAN". Encyclopaedia Iranica.

    Армянская епархія Азербайджана мае свой цэнтр у Тэбрызе (арм. Даўрэз), найбуйнейшым горадзе правінцыі і адміністрацыйнай сталіцы Усходняга Азербайджана, дзе на мяжы стагоддзяў пражывала квітнеючая армянская абшчына колькасцю каля 6000 душ. Армяне былі засяроджаныя ў двух кварталах Гала (арм. Бердатал) і Лілава, якія разам зваліся Арманестан […]

  66. Shahvar, Soli. (2009). Forgotten Schools: The Baha’is and Modern Education in Iran, 1899—1934. I.B.Tauris. p. 42

    У Тэбрызе ў кожным з двух армянскіх раёнаў горада (Гала і Лілава) меліся пачатковая школа і дзіцячы садок…

  67. Berberian, Houri (2001). Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905—1911. Westview Press.

    … у пераважна, а часам і выключна армянскіх мястэчках Гала і Лілава.

  68. Steve Kokker; Cathryn Kemp (2004). Romania & Moldova. Footscray, Victoria: Lonely Planet. p. 159. ISBN 9781741041491.

    Герла Калісьці пераважна армянскае селішча, якое звалася Арменаполісам у 17 стагоддзі…

  69. Gbranian-Melkonian, Seda (2 ліпеня 2011). "The 100 Years Old Armenian Family of Yettem". Hetq. Архівавана з арыгінала 14 сакавіка 2020.
  70. Melkonian, Markar (2007). "The Fool's Dream: The Fall of Another New Eden and the Utopian Appeal of Ethnic Solidarity". Utopian Studies. 18 (2): 223–235. doi:10.5325/utopianstudies.18.2.0223. JSTOR 20719865. S2CID 149522631.
  71. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.
  72. Schäfers, Marlene (26 ліпеня 2008). "Managing the difficult balance between tourism and authenticity: Kumkapı". Hürriyet Daily News. Архівавана з арыгінала 2013-06-03.

    З таго часу ў Кумкапы пераважаюць армяне і грэкі. На працягу стагоддзяў насельніцтва квартала захоўвала гэтую этналінгвістычную адметнасць — фактычна, аж да 1950-х гадоў Кумкапы ўсё яшчэ быў вядомы як армянскі квартал. Аднак, пачынаючы з 1960-х гадоў, армянскае насельніцтва Кумкапы пачало скарачацца, паколькі людзі пераязджалі за мяжу ў Еўропу ці Амерыку або проста ў іншыя кварталы горада, такія як Самат’я, Енікёй ці Бакыркёй.

  73. Nahai, Gina B. (2000). Moonlight on the Avenue of Faith. New York: Washington Square Press. p. 219. ISBN 9780671042837.

    Армянскае гета Стамбула Кумкапы межавала з аптовым рыбным рынкам і было населена амаль выключна армянамі.

  74. Schleifer, Yigal (19 ліпеня 2007). "Turkey: Religious Minorities Watch Closely as Election Day Approaches". EurasiaNet. Архівавана з арыгінала 20 траўня 2020.

    Кіналі, адзін з невялікіх астравоў, з’яўляецца ўлюбёным месцам стамбульскіх армян.

  75. Schleifer, Yigal (28 ліпеня 2005). "Istanbul's isle of diversity". The Christian Science Monitor. Архівавана з арыгінала 21 верасня 2019.

    Малюсенькі Кіналі, дзе ўлетку калісьці жыла ажыўленая армянская абшчына.

  76. Goltz, Thomas (1989). Istanbul. Insight Guide. p. 175.

    З таго часу, як востраў купілі два армянскія вяльможы, яго насельніцтва складала не менш як дзве трэці армян…

  77. Zenian, David (1 лістапада 1993). "The Armenian Community: What Makes It Tick". AGBU Magazine. Архівавана з арыгінала 29 лютага 2020.

    …на востраве Кіналі, курорце, дзе амаль 95 працэнтаў сезоннага насельніцтва ў 35 000 чалавек складалі армяне…

  78. Город Баку: 1939 (руск.) (1939).
  79. Город Баку: 1959 (руск.) (1939).
  80. Город Баку: 1970 (руск.) (1939).
  81. Город Баку: 1979 (руск.) (1939).
  82. (руск.) Першы ўсеагульны перапіс насельніцтва Расійскай Імперыі 1897 г. Размеркаванне насельніцтва па роднай мове і паветах 50 губерняў Еўрапейскай Расіі — Па стане на 1897 год агульная колькасць насельніцтва складала 28 427 чалавек, армяне складалі 29,1 % насельніцтва, г.зн. 8277 чалавек.
  83. Вейнберг, Леанід Барысавіч (1897). "Нахичевань-на-Дону [Нахічэвань-на-Доне]". Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона Том XXa(руск.). pp. 705–706.
  84. а б в г д е ё ж з і к л м Stopka 2010, pp. 118–119.
  85. Holy Trinity Armenian Apostolic Church (1914). Historicfresno.org. A Guide to Historic Architecture in Fresno, California. Архівавана з першакрыніцы 6 верасня 2016.. Adapted from the National Register of Historic Places nomination, originally prepared by Robby Antoyan.
  86. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  87. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  88. Сборник материалов для описания местностей и племен Кавказа - Кубанская генеалогия. kubangenealogy.ucoz.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  89. Географическо-статистический словарь Российской Империи: Семёнов-Тян-Шанский Пётр Петрович — Алфавитный каталог — Электронная библиотека Руниверс. runivers.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  90. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  91. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 21 верасня 2024.
  92. ПРОГУЛКА ПО СОЛОЛАКИ. golosarmenii.am. Праверана 21 верасня 2024.
  93. а б ГПИБ | Ч. 4. - 1836. (4 лютага 2022). Архівавана з першакрыніцы 4 лютага 2022. Праверана 21 верасня 2024.
  94. а б Stopka 2010, p. 118.
  95. Maksoudian, Krikor (1997). "Armenian Communities in Eastern Europe". In Hovannisian, Richard G. (рэд.). The Armenian People from Ancient to Modern Times. Vol. II. New York. p. 63.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  96. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI(польск.). Warszawa. 1890. p. 271.{{cite book}}: Папярэджанні CS1: месца без выдавецтва (спасылка)
  97. Этнография народов Крыма: Армяне (руск.)(недаступная спасылка). Таўрычаскі нацыянальны ўніверсітэт імя У. І. Вярнадскага (1999). Архівавана з першакрыніцы 8 чэрвеня 2014.

    У 30-я гг. XIV ст. армянскія калоніі Крыма папоўніліся перасяленцамі з Ак-Сарая (выхадцы з г. Ані), у 70-я гг. XV ст. з 70-тысячнага насельніцтва Кафы 2/3, г.зн. звыш 46 тыс., складалі армяне.

  98. а б в г Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей.. www.demoscope.ru. Праверана 1 кастрычніка 2024.

Літаратура

правіць
  • Stopka, Krzysztof (2010). "Ormianie". In Kopczyński, Michał; Tygielski, Wojciech (рэд-ры). Pod wspólnym niebem. Narody dawnej Rzeczypospolitej(польск.). Warszawa: Muzeum Historii Polski, Bellona. ISBN 978-83-11-11724-2.

Шаблон:Армянская дыяспара