Горкі

Го́ркі (трансліт.: Horki, руск.: Горки) — горад раённага падпарадкавання ў Магілёўскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Горацкага раёна, на рацэ Проні. За 86 км ад Магілёва, 3 км ад чыгуначнай станцыі Пагодзіна на лініі Орша—Крычаў. Вузел аўтамабільных дарог на Оршу, Магілёў, Чавусы, Мсціслаў, Смаленск. Насельніцтва 34 553 чал. (2017).

Горад Горкі Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія Герб Сцяг Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Горацкі Каардынаты 54°17′ пн. ш. 30°59′ у. д. Заснаваны 1544 Першая згадка 1544 Плошча 22,1 км² Вышыня цэнтра 191 ± 1 м Насельніцтва ▼28 961 чал. (1 студзеня 2024) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2233 Паштовы індэкс 213410 Аўтамабільны код 6 СААТА 7220501000 Афіцыйны сайт gorki.mogilev-region.by Горкі на карце Беларусі ±

Горкі на Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

• 1544: першыя згадкі пра Горкі ў «Літоўскай метрыцы», вядомыя як сяло, уладанне князя Друцкага-Горскага.
• XVI ст.: у складзе Віцебскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага.
• XVII—XIX стст.: мелі назву Горы-Горкі.
• 1584: належалі Сапегам
• 1619: атрымалі ад Ільва Сапегі «Статут аб вольнасцях», «малое магдэбургскае права».
• 1643: узнікла яўрэйская абшчына.
• 1654—1667: падчас «Невядомай вайны» мясцовыя жыхары, як і многія тысячы жыхароў іншых беларускіх зямель, прымусова пераганяліся на ўсход, перадаваліся ў прыгон маскоўскім служылым людзям, прадаваліся ў рабства.
• Сакавік 1659: горацкія жыхары, які ўзняліся на ўзброеную барацьбу з усходнімі захопнікамі, доўга трымалі ў аблозе ў Вялікіх Гарах атрад маскоўскіх салдат.
• 1676: у Горках існавалі праваслаўнае брацтва і школа.
• 1683: налічвалі 510 будынкаў, існавала 2 прадмесці — Казіміраўская Слабада і Зарэчча.
• 1700—1721: у часы Паўночнай вайны знаходзіліся ў зоне ваенных дзеянняў. У ліпені-жніўні 1708 тут размяшчаліся расійскія войскі на чале з А.Меншыкавым і Б. Шарамецьевым, 9 ліпеня — 16 жніўня 1708 у Горках быў Пётр I. Узгорак, дзе знаходзілася стаўка расійскага цара, атрымаў назву Пятрова гара.
• 1717: горад з навакольнымі землямі набыў князь А. Меншыкаў і валодаў да высылкі ў Сібір у 1727 годзе.

Расійская імперыя

Краявід горада, 19 ст.

Напалеон Орда, Земляробчы інстытут, Горкі, другая палова XIX стагоддзя

• 1772: у выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, мястэчка Аршанскага павета.
• 1799: у Горках і навакольных вёсках быў расійскі паэт Г. Дзяржавін і напісаў тут вершы «Горкі», «Млынар», «Вішы» і інш.
• У канцы ХVIII стагоддзя: сталі ўласнасцю графа Л. Салагуба.
• 1809: у Горы-Горацкім маёнтку пачала дзейнічаць мануфактура з фарбавальняй.
• 1828: за невыкананне абавязкаў па забеспячэнні арміі Кутузава ў 1812 г. харчаваннем, расійскі ўрад вырашыў канфіскаваць Горы-Горацкі маёнтак у Л.Салагуба.
• 15 жніўня 1840: адбылося ўрачыстае адкрыццё Горыгорацкай земляробчай школы (з 1848 — Горыгорацкі земляробчы інстытут).
• Канец XIX ст.: дзякуючы працы Эдуарда Рэга, прафесара батанікі, па праекце італьянскага архітэктара А. Кампіёні на тэрыторыі Горацкага інстытута быў закладзены дэндрарый.
• 1852: выйшаў першы том «Запісак Горыгорацкага земляробчага інстытута». У перыёдыку размяшчаліся матэрыялы па працы вучэбнай фермы, адлюстроўваліся дасягненні сельскагаспадарчай навукі таго часу.
• 1857: у горадзе ўтвораны легальны прафесарска-студэнцкі клуб. Яго ўдзельнікі абмяркоўвалі надзённыя пытанні і будучую сялянскую рэформу па адмене прыгоннага права.
• 26 снежня 1861: горад, цэнтр павета.
• 1862: у горадзе сфарміравалася падпольная студэнцкая арганізацыя, якая рыхтавалася да ўдзелу ў паўстанні К. Каліноўскага. У яе склад уваходзілі С. Віскоўскі, В. Дамарацкі, В. Антановіч, Р. Чарвінскі, З. Міткевіч, С. Дымкевіч і іншыя. Яны разам з іншымі студэнтамі адкрылі для сялянскіх дзяцей народную школу, выкладанне ў якой вялося на беларускай мове.
• 21 красавіка 1862: паўсотні студэнтаў зладзілі ў фальварку Шыманоўка палітычную акцыю, падчас якой спявалі патрыятычныя і рэвалюцыйныя песні.
• 24 красавіка 1863: атрад Л. Звяждоўскага, паплечніка К. Каліноўскага, вызваліў горад ад царскай улады, але паўстанне было задушана.
• 1864: за ўдзел мясцовых студэнтаў і выкладчыкаў у паўстанні К. Каліноўскага 1863—1864 гг. інстытут у Горках зачынены і пераведзены ў Санкт-Пецярбург.
• 27 жніўня 1867: зацверджаны герб Горак «у залатым полі тры чорныя горкі, з іх вырастае па аднаму зялёнаму коласу».
• 1873: каля вёскі Пнёўшчына на правым беразе ракі Лядня на складзеным з камянёў кургане быў знойдзены гранітны валун пірамідальнай формы з рунічнымі ці фінікійскімі надпісамі: «Помнік Ваала. Тут мы яго выдзеўбалі (высеклі)».
• Канец XIX ст.: у горадзе з’явіліся паштовая станцыя, аптэка, пачаў працаваць чыгуналіцейны завод, метэастанцыя.
• 1881: на земскія сродкі ў горадзе пракладзеныя два масты цераз Парасіцу і Проню.

ХХ стагоддзе

Брацкая магіла прадатрадаўцаў

• 1902: арганізаваная першая сацыял-дэмакратычная група.
• 1904: у горадзе працавала 10 гасцёвень і нумароў, 7 заезных дамоў, 5 шынкоў, харчэвень і чайных. Вуліцы асвятляла 45 ліхтароў. Тут працавала прыватная бібліятэка, таварыства дапамогі бедным, прыватная друкарня, чатыры царквы, пры адной з якіх дзейнічала школа граматы. Падобная школа абслугоўвала і яўрэйскае насельніцтва горада.
• 16 студзеня 1905: падчас мірнай дэманстрацыі супраць расійскага царызму забіты горацкія навучэнцы Ф.Ярафееў і П.Бруцэр.
• 1917: узнікла Секцыя вучняў горацкіх сельскагаспадарчых школ, якая займалася вывучэннем беларускай мовы, пашырэннем цікавасці мясцовага насельніцтва да нацыянальнай культуры, ладзіла выступленні маладзёжнага тэатра.
• 1919: у складзе Гомельскай, з 1922 у Смаленскай губерні РСФСР.
• 7 красавіка 1919: горацкія сярэднія сельгасустановы рэарганізаваныя ў Горацкі сельскагаспадарчы інстытут.
• 10 кастрычніка 1919: пачала працаваць маладзёжная арганізацыя Беларуская секцыя студэнтаў. Яна мела на мэце пашыраць свядомасць паміж беларусамі, знаёміць з літаратурай, тэатральнымі творамі, гісторыяй, культурным і эканамічным становішчам Беларусі і дапамагаць беларускаму нацыянальнаму руху.
• 1921: пабудаваны будынак чыгуначнай станцыі «Беларускія Горкі» (з 1930 г. — «Пагодзіна»).
• 1924: вярнуліся ў склад БССР, цэнтр раёна.
• 28 лістапада 1925: горад наведалі народныя пісьменнікі Янка Купала і Якуб Колас.

Брацкая магіла

• з ліпеня 1925 па снежань 1929 у Горках дацэнтам БДСГА працаваў Ян Серада, першы старшыня Рады БНР.
• 1926: У Горках жыў і працаваў загадчыкам кафедры беларускай мовы, літаратуры і гісторыі БДСГА Максім Гарэцкі.
• 22 кастрычніка 1930: Выйшаў першы нумар раённай газеты «Ленінскі шлях».
• 12 ліпеня 1941: горад заняты нямецка-фашысцкімі войскамі.
• 6 кастрычніка 1941 фашысты расстралялі больш за 2500 членаў яурэйскай абшчыны.
• Ліпень 1942: гітлераўцы арыштавалі 75 удзельнікаў падпольнага супраціўлення ў горадзе.
• 26 чэрвеня 1944: падчас аперацыі «Баграціён» Горкі былі вызвалены ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

• Горад на старых здымках
• 
  Вуліца Вялікая Аршанская
• 
  Вуліца Паштовая
• 
  Вуліца Мсціслаўская
• 
  Вуліца Прафесарская
• 
  Зарэчча
• 
  Казіміраўская Слабада. Царква
• 
  Рынак
• 
  Сінагога

Пасляваенны перыяд

• 1948: Горацкі сельскагаспадарчы інстытут рэарганізавалі ў Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію.
• 5 жніўня 1959: адкрылася паветраная лінія Горкі — Мінск, пачаў працаваць аэрапорт, які зараз не функцыянуе.
• 1967: на рацэ Парасіца створанае першае штучнае возера ў горадзе.
• 1975: пабудаваны мемарыял «Тужлівая маці». Ля яго запалены «Вечны агонь».
• 1984: заснаваны раённы гісторыка-этнаграфічны музей.
• 1987: пачаў працаваць гарадскі стадыён.
• Канец 1980-х: арганізаваны незалежны «Клуб выбаршчыкаў» начале з Я.Мажугіным.
• 1999: выйшаў першы нумар прыватнай газеты «Региональные ведомости».
• 2007: пачаў працу сайт http://horki.info.
• 2009: выйшаў першы нумар агульнапалітычнай газеты «УзГорак».

Насельніцтва

• 1888 год — 6 331 (з іх іудзеяў 3 326);
• 1900 год — 7 990 чал.
• 1970 год — 22 тыс. чал.;
• 1991 год — 32,6 тыс. чал.
• 2004 год — 33,9 тыс. чал.;
• 2006 год — 34,6 тыс. чал.;
• 2008 год — 34,3 тыс. чал.;
• 2016 год — 33 830 чал.;
• 2017 год — 34 553 чал.;
• 2024 год — 29 005 тыс. чал..

Эканоміка

Горацкі элеватар

Прадпрыемствы будаўнічых матэрыялаў, харчовай і мясцовай прамысловасці.

• ААТ «Прэма»
• РУП «ІК-9» ДВП МУС Рэспублікі Беларусь
• РУВП «Магілёўхлебпрам» філіял «Горацкі хлебазавод»
• ААТ «Малочныя горкі»
• ААТ «Горкілён»
• «Скайфорэст»
• ПУП ФМПК «Вітраж»
• ПУВП «Праметэй» ПУ «АкваКрыстал»

Культура

Амфітэатр

Дзейнічаюць 2 бібліятэкі, Горацкі раённы цэнтр культуры і Палац культуры БДСГА. На тэрыторыі горада для яго жыхароў створаная добраўпарадкаваная зона адпачынку — парк з сажалкамі.

Маецца добры вопыт працы школы мастацкіх рамёстваў. З’яўляецца месцам правядзення семінараў, навучання супрацоўнікаў школаў рамёстваў, якія працуюць у іншых раёнах.

Адукацыя

Пяць сярэдніх (адна з іх гімназія), адна вячэрняя, музычная, дзіцяча-юнацкая спартыўная школы, 6 дашкольных устаноў. Працуе Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія.

Медыцына

Горацкая цэнтральная раённая бальніца, раённая паліклініка, паліклініка БДСГА, працуе сетка аптэк.

Медыі

Сродкі масавай інфармацыі прадстаўленыя раённай газетай «Горацкі веснік» (тыраж 3 620 асобнікаў, перыядычнасць выпуску — 2 разы на тыдзень), газетай БДСГА «Савецкі студэнт» (тыраж 1 000 асобнікаў, перыядычнасць — 2 разы на месяц), раённым радыёвяшчаннем «Голас Горацкага краю» (выхад у эфір 9 разоў на тыдзень, агульны аб’ём вяшчання — 2 гадзіны 50 хвілін). У сетку кабельнага тэлебачання ўключана больш за 1,5 тыс. абанентаў. Разам з гэтым у Горках выдаецца прыватная агульнапалітычная газета «УзГорак» (тыраж 1 000 асобнікаў, перыядычнасць — 1 раз на тыдзень), штодзённа ў Інтэрнеце абнаўляецца сайт пра мясцовыя падзеі http://horki.info. Таксама свае сайты маюць Горацкая гімназія № 1 і Горацкі раённы выканаўчы камітэт.

Грамадскія аб’яднанні

• Прафкам супрацоўнікаў і выкладчыкаў БДСГА
• Студэнцкі прафкам
• ГА «БРСМ»
• Спартклуб БДСГА
• Гандбольны клуб «Колас»
• Падлеткавы клуб «Дыялог»
• Беларускае таварыства інвалідаў

Забавы

Ніжняе возера

• Клуб «Парнас».
• Кавярня «Шанс».
• Кавярня «Адпачынак».
• Піцэрыя «Время есть».
• Кавярня «Лакомка».
• Кавярня «Звездочет».
• Кавярня «Овертайм».
• Кавярня «Ташир».
• Кавярня «Версаль».
• Піцэрыя «Гурман»

Інфармацыя для турыстаў

У горадзе знаходзіцца дэндралагічны парк і батанічны сад БДСГА. Працуе спартыўны комплекс з басейнам, атлетычным залам, саўнай, стадыёнам. Дзейнічае кінатэатр «Крыніца». Спыніцца можна ў гасцёўні «Проня» або ў гасцёўні БДСГА.

Музеі

• Горацкі гісторыка-этнаграфічны музей.
• Музей Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі.
• Мастацкая галерэя.
• Музей-кабінет Максіма Гарэцкага (корпус № 4 Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі).

Забудова

Тэрыторыю сучаснага горада рэчкі Проня, Капылка і Парасіца, а таксама чыгунка падзяляюць на 3 жылыя раёны: індывідуальнай забудовы, раён акадэміі і прамысловы. У цэнтральнай частцы размяшчаецца капітальная 1—2- і 3—5-павярховая забудова, 3—5-павярховыя будынкі знаходзяцца ў мікрараёне і ў паўночнай частцы. Раён БДСГА забудаваны 3—9-павярховымі жылымі дамамі.

Славутасці

• Комплекс будынкаў Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі (ХІХ — ХХ стст.) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 512Г000433
• Свята-Ушэсцеўская царква (1845—1850 гады) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000436
• Адміністрацыйны будынак па вуліцы Горкага, 1 (канец XIX — пачатак XX ст.) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000434
• Адміністрацыйны будынак па вуліцы Крупскай, 3 (канец XIX — пачатак XX ст.) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000435
• Будынак стаматалагічнай паліклінікі (канец XIX — пачатак XX ст.) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Г000437
• Надмагільны камень удзельніку паўстання 1863—1864 гадоў В. Дамарацкаму.
• Царква евангельскіх хрысціян «Міласэрнасць»
• Царква хрысціян веры евангельскай «Благодать»

Страчаная спадчына

• Свята-Мікалаеўская царква (1849), у 1930-я гады перабудавана ў бібліятэку сельскагаспадарчай акадэміі.
• Касцёл Св. Андрэя Баболі (XVIII ст.).

Вядомыя асобы

Асноўныя артыкулы: Вядомыя асобы Горак і Ганаровыя грамадзяне Горак

• Лаўрэнцій Сямёнавіч Абецэдарскі (1916—1975) — доктар гістарычных навук, прафесар член-карэспандэнт АПН СССР.
• Дзмітрый Іванавіч Азарэвіч (1848—1912) — юрыст, гісторык рымскага і візантыйскага права.
• Галіна Віктараўна Асмалоўская нар.15.12.1936 г. — прафесар, Заслужаная артыстка Беларусі.
• Таццяна Сяргееўна Асмалоўская (нар. 1958) — беларуская палітык.
• Інэса Васілеўна Байцова (нар. 1935) — беларуская архітэктар.
• Рагнеда Іванаўна Бельская нар.26.11.1928 г.- кандыдат хімічных навук, лаурэат Дзяржаўная прэмія БССР.
• Міхаіл Гапеевіч Булахаў (нар. 1919) — доктар філалагічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР.
• Уладзімір Іванавіч Бычкоў
• Валянцін Васільевіч Валуеў нар.25.08.1936 г. — доктар эканамічных навук.
• Ігар Робертавіч Вільдфлуш нар.7.05.1940 г.- доктар сельскагаспадарчых навук, прафесар, лаўрэат дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь.
• Азалій Майсеевіч Вільнер (1898—1984) — доктар ветэрынарных навук, прафесар.
• Наталля Аляксандраўна Вяткіна (нар. 1987) — беларуская лёгкаатлетка.
• Валянціна Уладзіміраўна Гаруновіч (нар. 1952) — беларускі архітэктар.
• Якаў Сямёнавіч Гугель (1895—1937) — савецкі гаспадарчы кіраўнік, начальнік будаўніцтва Магнітагорскага металургічнага камбіната, камбіната «Азовсталь» (горад Марыупаль).
• Леанід Антановіч Дазорцаў нар.12.03.1931 г.- кандыдат сельскагаспадарчых навук, дацэнт, заслужаны работнік сельскай гаспадаркі БССР.
• Бен Зільберт (1893—1939) — амерыканскі мастак
• Людміла Фёдараўна Знаменская — заслужаная настаўніца БССР.
• Саламон Маркавіч Кантар (1898, Горкі — 1958, Ленінград) — савецкі жывапісец і графік. Выкладчык Інстытута жывапісу, скульптуры і архітэктуры (1930-34), Ленінградскага мастацка-педагагічнага вучылішча (1937-41; 1945-47).
• Пётр Самсонавіч Касовіч (28.09.1862 −26.08.1915) — прафесар Пятроўскай земляробчай і лясной акадэміі, Маскоўскага ўніверсітэта, Пецярбургскага ляснога інстытута.
• Сяргей Вітальевіч Касьяненка (нар. 1956) — доктар сельскагаспадарчых навук.
• Ганна Аляксандраўна Ключарава (нар. 30.01.1949) — доктар медыцынскіх навук, прафесар.
• Уладзімір Іванавіч Кумачоў (нар. 1941) — доктар тэхнічных навук, прафесар.
• Іван Іосіфавіч Купчынаў (1909—1988) — доктар тэхнічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі БССР.
• Уладзімір Маісеевіч Ліўшыц (нар. 1946) — беларускі філасаф, паліталаг, краязнавец.
• Васіль Мікітавіч Лубяка (1891—1950) — доктар сельскагаспадарчых навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР, акадэмік АН БССР.
• Барыс Якаўлевіч Магаліф (1927—2006) — кампазітар, педагог, паэт, кінаакцёр.
• Леанід Барысавіч Наймарк (1912—1994) — доктар сельскaгаспадарчых навук, прафесар.
• Ігнат Іванавіч Півуноўскі (нар. 1930) — доктар тэхнічных навук, прафесар.
• Леў Эммануілавіч Разгон (1908—1999) — рускі пісьменнік, крытык, праваабаронца.
• Ізраіль Мендэлевіч Разгон (1905—1987) — доктар гістарычных навук, прафесар, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР.
• Анатоль Яўхiмавiч Сержанаӯ (нар. 13.02.1926) — савецкі матэматык.
• Аляксандр Яўгенавіч Слука (нар. 1923) — доктар геаграфічных навук, прафесар.
• Ігар Сяргеевіч Цітовіч (1917—1985) — вучоны ў галіне машынабудавання. Член-карэспандэнт АН БССР.
• Анатоль Васільевіч Цішковіч (нар. 1921) — доктар тэхнічных навук, прафесар.
• Марк Залманавіч Фрейдзін (нар. 1932) — кандыдат эканамічных навук, прафесар, заслужаны эканаміст БССР.
• Марыя Ціханаўна Чайка (1929—1997) — беларускі вучоны ў галіне фізіялогіі і біяхіміі раслін.

Гл. таксама

• Гарады Магілёўскай вобласці
• Гарады Беларусі
• Гета ў Горках

Літаратура

Кнігі i брашуры

• Горкі // Анатоль Цітоў. Геральдыка беларускіх местаў (XVI — пачатак XX ст.)/Анатоль Цітоў — Мн.: Полымя, 1998.— 287 с. ISBN 985-07-0131-5.
• Горкі // Нашы гарады: грамадска-палітычнае даведачнае выданне / У. А. Малішэўскі, П. М. Пабока. — Мн.: Народная асвета, 1991. — 303 с.: фота. — ISBN 5-341-00240-7.
• Horki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.Tom III: Haag — Kępy. — Warszawa, 1882. S. 125
• Горки // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн., 2007.— 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9.
• Лившиц В. М. Горки. Историко-экономический очерк. Минск: «Беларусь», 1984. — 80 с., ил.
• Лившиц В. М. Горки. Историко-экономический очерк. Минск: «Полымя», 1989, 95 с., ил. ISBN 5-345-00084-0
• Лившиц В. М. Белорусская сельскохозяйственная академия. Памятники и памятные горада. Соавт.: Добролюбов Н. Н. Минск: «Ураджай»,1990. — 93 с. ISBN 5-7860-0551-8
• Лившиц В. М. Горки. Фотоальбом. Автор текста. Минск: «Беларусь», 1991, с.110, цв. ил. ISBN 5-538-00738-Х
• Ліўшыц У. М. Горацкі гістарычна-этнаграфічны музей. Даведнік. Мінск: «Полымя», 1991. — 95 с., іл. ISBN 5-345-00376-9
• Ліўшыц У. М. Летапіс горада Горкі. Горкі: адзел культуры Горацкага райвыканкама, 1995, 103 с. *ISBN 985-6120-04-7
• Ліўшыц У. М. "Ішло ў бясмерце Горацкае гетта… " Горкі: адзел культуры Горацкага райвыканкама, 1995. — 24 с. ISBN 985-6120-06-3
• Ліўшыц У. М. Летапіс Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі (1836—1995 гг.). аўт.-склад. Горки: ред.-изд. отдел БСХА, 1995. — 208 с. ISBN 985-6120-11-Х
• Ліўшыц У. М. Раскопкі вакол горацкага «Парнаса. Літаратуразнаўчыя нарысы». Горкі: адзел культуры Горацкага райвыканкама, 2001. — 194 с., ил. 20. ISBN 985-6120-44-6
• Ліўшыц У. М. Горкі: Старонкі гісторыі. Мінск: «Красико — принт», 2007. — 312 с., ил.16 л. ISBN 985-405-384-9
• Лившиц, В. М. Горецкая еврейская община : страницы истории / В. М. Лившиц. — Горки : Нацрат Илит, 2009. — 298 с.
• Лившиц, В. М. Евреи в Горках: судьбы и дела.— Горки-Нацрат Илит. Типография БГСХА.2012.-310с.
• Ліўшыц, У. М. У краі бярозавых гаёў. Аўтар тэксту/сааўтар А. В. Бяляцкі.- Магілёў. Магілёўская друкарня імя С.Собаля.-120с. ил. ISBN 978-985-6848-96-7
• Лившиц В. М. Гордость и слава Горецкой земли. В 3-х книгах. Книга 1. Учёные—земляки. — Горки: 2013.124 с.
• Лившиц В. М. Гордость и слава Горецкой земли. В 3-х книгах. Книга 2.Земляки -Герои Советского Союза, генералы вооруженных сил и внутренних сил СССР. — Горки: 2014.124 с.
• Стельмашонок И. М. Освобождение Горецкого района в годы Великой Отечественной войны. Горки:1994. 64 с.
• Стельмашонок И. М. Защищая Родину(из истории горецкого антифашисткого подполья и партизанского движения, участия воинов-земляков в борьбе с немецко-фашисткими захватчиками).Горки: 1995. 44 с.
• Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Горацкага раёна. Мінск:1996."Вышэйшая школа".589 с. ISBN 985-06-0180-9

Артыкулы ў энцыклапедыях

• Ліўшыц, У. М. Горкі//Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. — Мінск.: 1996. Т. 3. — С. 89-91.
• Ліўшыц, У. М. Горы-Горацкая земляробчая школа//Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. — Мінск.: 1996. Т. 3. — С. 93.
• Ліўшыц, У. М. Горы-Горацкі земляробчы інстытут //Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. — Мінск.: Т. 3. 1996. Т.3 — С. 93-91.
• Ліўшыц, У. М. Горацкі гістарычна-этнаграфічны музей //Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т.- Мінск.: 1996. Т. 3.1966 — С. 86-87.
• Ліўшыц, У. М. Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія// Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Мінск.: Т. 1. 1993. — С. 414—415.
• Ліўшыц, У. М. Горы-Горацкая земляробчая школа// Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. — Мінск.: 1997. Т. 5.. — С. 367.
• Ліўшыц, У. М. Горы-Горацкі земляробчы інстытут//Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. — Мінск.: 1997. Т. 5. 1997. — С. 367—368
• Ліўшыц, У. М. Горкі//Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. — Мінск.: Энцыклапедыя гісторыі Беларусі, 1997. Т. 5.- С. 360.
• Ліўшыц, У. М. Беларуская сельскагаспадарчая акадэмія// Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. — Мінск.: 1995. Т. 2. — С. 492.
• Ліўшыц Уладзімір. Горкі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. Т. 1: — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — С. 546

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Горкі

• Геаграфічныя звесткі па тэме Горкі на OpenStreetMap
• Навіны горада Горкі
• Гісторыя горада Горкі
• Цікавыя мясціны горада Горкі
• м. Горкі на Radzima.org
• Горкі // Гарады Беларусі: паводле Малішэўскі У. А., Пабока П. М. Нашы гарады Архівавана 19 ліпеня 2010.
• Інтэрнэт-старонка рымска-каталіцкай парафіі Маці Божай Бялыніцкай г. Горкі Архівавана 5 сакавіка 2016.
• Надвор’е ў горадзе Горкі