Літоўская літаратура

Літоўская літарату́ра — гэта літаратура на літоўскай мове.

Гісторыя

правіць
 
Найбольш ранні пісьмовы помнік літоўскай мовы датаваны 1503—1515 гг. Напісаная ад рукі малітва на апошняй старонцы кнігі «Tractatus sacerdotalis», Страсбур.

Вытокі літаратураы Літвы ў фальклоры (песні-дайны, казкі, паданні, прыказкі і інш.) і ў пісьмовых разнамоўных крыніцах. Найбольш старажытныя помнікі пісьменнасці Літвы — летапісы 14—16 ст. на старабеларускай мове — афіцыйнай мове Вялікага Княства Літоўскага. У іх ёсць элементы міфалогіі, народныя паданні, легенды, якія пазней жывілі мастацкую літаратуру Літвы. Пісьменнасць 16—17 ст. развівалася на лацінскай (на ёй з 1579 вялося навучанне ў Віленскім універсітэце) і польскай мовах. Захаваўся адзіны старажытны помнік на літоўскай мове — тэкст малітвы пачатку 16 ст., запісаны ад рукі на апошнім аркушы кнігі «Tractatus sacerdotalis», выдадзенай у Страсбургу ў 1503 годзе.

 
Катэхізіс Мажвідаса

У 16—17 стст. найбольш значныя творы пра мінулае Літвы, яе прыроду на лацінскай мове стваралі М. Гусоўскі, А. Каяловіч, М. Літвін, Я. Радван, П. Раізій, М. Сарбеўскі, А. Шротэр, на лацінскай і польскай — А. Волан, А. Ратундус, на польскай  — Мацей Стрыйкоўскі. Да 19 ст. літаратура Літвы стваралася і ў т.зв. Малой Літве — Усходняй Прусіі. Помнікі старажытнасці мелі пераважна рэлігійны характар.

 
Посціла Браткунаса. 1591

Першыя пераклады рэлігійных песнапенняў на літоўскую мову зрабілі дзеячы Рэфармацыі прафесары Кёнігсбергскага ўніверсітэта Станіслаў Рапалёніс  (руск.) і Абрагам Кульвеціс. Першая кніга на літоўскай мове — «Катэхізіс  (англ.)» Марцінаса Мажвідаса, якая была выдадзена ў 1547 годзе ў Кёнігсбергу ўключала літоўскі буквар і песнапенні. Значны ўклад у развіццё пісьменнасці Літвы зрабілі першы перакладчык Бібліі на літоўскую мову  (англ.), аўтар кнігі казанняў  (англ.) Ёнас Браткунас  (руск.), аўтар першай літоўскай граматыкі (1653), кнігі духоўных песнапенняў (кантаў) і малітоўніка Даніелюс Клейнас  (руск.). Пачынальнік літоўскай пісьмовай літаратуры Мікалоюс Даўкша — перакладчык на літоўскую мову катэхізіса Я. Лядэсмы (1595) і зборніка пропаведзяў Якуба Вуека «Посціла каталіцкая» (1599).

Важную ролю ў станаўленні старалітоўская пісьменнасці адыгралі Канстанцінас Шырвідас, укладальнікі і перакладчыкі духоўных твораў М. Пяткявічус, Салямонас Славачынскіс, Самуэліс Хілінскіс  (літ.), Ёнас Якнавічус  (літ.), Сцяпонас Яўгяліс-Цяляга  (руск.). Спробы унармавання літоўскай пісьмовай мовы былі ў 18 ст.: граматыкі, слоўнікі, калектыўны пераклад Бібліі (1735), пачаты збор і выданне фальклорных твораў (Ёкубас Брадоўскіс  (літ.), Мікалас Мярлінас  (літ.), Крысціёнас Мілкус  (літ.), Готфрыд Остэрмеер  (літ.), Піліпас Руйгіс  (літ.)). Першую кнігу свецкага зместу «Байкі Эзопа» выдаў у 1706 годзе Ёнас Шульцас  (англ.). Пачынальнікам літоўскай мастацкай літаратуры лічыцца Крысціёнас Данелайціс, аўтар паэмы «Поры года», напісанай ім у 17601770 гадах, але выдзенай толькі ў 1818 годзе, ужо пасля смерці паэта. Развіццю літаратуры ў 18 ст. спрыяла дзейнасць Людзвікаса Рэзы  (руск.) і Фрыдрыхаса Куршайціса  (руск.).

У пачатку 19 ст. цэнтрам культуры Літвы стаў Віленскі ўніверсітэт. Вядучае месца ў літаратуры займала паэзія: байкі, эпіграмы, паэмы (Сільвястрас Валюнас  (літ.), Антанас Клямянтас  (літ.), Дзёнізас Пошка  (руск.), Сіманас Станявічус  (руск.), Антанас Страздас  (англ.)). Найбольш значны твор гэтага перыяду — паэма «Анікшчэйскі бор», напісаная Антанасам Баранаўскасам у 18601861 гадах. У першай палове 19 ст. зарадзілася мастацкая проза. Важную ролю ў яе станаўленні адыгралі гістарычныя працы з элементамі мастацкай прозы Сіманаса Даўкантаса, адметныя рамантычна-прыўзнятым асэнсаваннем мінулага краіны, узвышанасцю стылю. Каларытнасцю і выразнасцю народнай мовы вызначалася аповесць Мацеюса Валанчуса «Юзе з Палангі» (1869), заснаваная на этнаграфічным і фальклорным матэрыяле.

Развіццё літаратуры Літвы стрымлівала забарона царскімі ўладамі ў 18641904 гадах друку на літоўскай мове. Цэнтры друку пачалі стварацца па-за межамі Літвы — ва Усходняй Прусіі, ЗША. У перыяд абуджэння нацыянальнага руху ў Літве ўзнік рамантызм. Найбольш яркі яго прадстаўнік Майроніс (кніга «Галасы вясны», 1895), паэзія якога садзейнічала развіццю асноў сілаба-танічнага вершаскладання, фарміраванню літаратурнай мовы. Элегічнымі матывамі вызначалася лірыка Пранаса Вайчайціса, патрыятычным гучаннем, сатырычным паказам сацыяльных з’яў — паэзія і проза Вінцаса Кудзіркі.

У канцы XIX — пачатку XX ст. ў літаратуры замацоўваюцца прынцыпы рэалістычнага адлюстравання рэчаіснасці (апавяданні вясковай тэматыкі Жамайце). Традыцыі самабытнай рэалістычнай прозы развівалі Юозас Тумас-Вайжгантас  (руск.), Лаздзіну Пяледа  (руск.) (сёстры Марыя Ластоўская і Сафія Пшыбіляўскене), Габрыеле Пяткявічайце-Біце  (літ.), Шатрыёс Рагана  (руск.). У жанры рамана выступіў Вінцас Петарыс  (руск.), аўтар першага гістарычнага рамана «Альгімантас», выдадзенага ў 19041905 гадах.

Актывізацыі літаратурнага і культурнага жыцця ў пачатку 20 ст. садзейнічала адмена забароны друку на нацыянальнай мове. Узніклі разнастайныя літаратурныя плыні. Рэалістычная і фальклорная традыцыі спалучаны ў драме «Шарунас» (1911), «Паданнях Дайнаўскай даўніны» (1912), аповесцях і навелах Вінцаса Крэве; лірыцы Людаса Гіры. Развіваліся неарамантызм, мадэрнізм (Юозапас Гярбачаўскас  (літ.)), рэалізм (Ёнас Білюнас, Антанас Венуоліс). Рысы імпрэсіянізму  (руск.) і экспрэсіянізму  (руск.) выявіліся ў прозе Казіса Пуйды  (руск.), Юргіса Савіцкіса  (літ.), Ігнаса Шэйнюса  (літ.), сімвалізму і містыцызму — у драматургіі Відунаса (драмы «Цені прашчураў», 1908, і «Вечны агонь», 1912).

Характар літаратурнага працэсу ў 19181940 гадоў вызначалі Майроніс (гістарычныя драмы ў вершах, балады), Тумас-Вайжгантас (апавяданні, аповесці, раман), Відунас (драмы), Казіс Пуйда (гістарычны раман «Magnus Dux», 1936) і інш. У паэзіі і драме пераважаў сімвалізм (Юргіс Балтрушайціс, Пятрас Вайчунас, Вінцас Крэве, Вінцас Мікалайціс-Пуцінас  (руск.), Стасіс Сантварас  (руск.), Баліс Сруога), у творчасці футурыстычнай групоўкі «Чатыры вятры» (Казіс Бінкіс  (руск.), Юозас Ціслява  (руск.), Саліс Шамярыс  (літ.) і інш.) — рысы экспрэсіянізму і рэалізму. Ідэйна-эстэтычныя прынцыпы неарамантызму развівалі маладыя паэты Ёнас Айсціс  (руск.), Бярнардас Бразджоніс  (руск.), Антанас Мішкініс  (літ.), Саламея Нерыс і інш. Імпрэсіянісцка-неарамантычнай арыентацыі ў празаічных творах прытрымліваліся Антанас Вайчулайціс  (руск.), Ігнас Шэйнюс  (літ.), Казіс Янкаўскас  (літ.). Пашырыўся жанрава-стылявы, ідэйна-тэматычны дыяпазон твораў рэалістычнага кірунку, вырас іх мастацкі ўзровень: псіхалагічны раман «У цені алтароў» Вінцаса Мікалайціса-Пуцінаса  (руск.) (1933), гістарычны раман «Лёс Шымонісаў» Ева Сіманайціце  (руск.) (1935), празаічныя творы Антанаса Вянцлавы, Юозаса Грушаса  (літ.), Людаса Давідзенаса  (літ.), Ёнаса Марцінкявічуса, В. Рамонаса, Пятраса Цвіркі і інш.

Матывы вызваленчай барацьбы гучалі ў творах пісьменнікаў Віленскага краю, што ўваходзіў у склад Польшчы: у паэзіі — Она Міцюце, Альбінас Жукаўскас, Юозас Кекштас  (літ.), у прозе — Рапалас Мацконіс  (літ.).

Савецкі перыяд

правіць

Гістарычныя абставіны пачатку 1940-х гг. паўплывалі на асабістыя лёсы пісьменнікаў Літвы, на характар мастацкага асэнсавання рэчаіснасці ў іх творах. У гады Другой сусветнай вайны многія пісьменнікі трапілі за межы краіны (Юозас Балтушыс, Людас Гіра, Саламея Нерыс, Пятрас Цвірка і інш.), асобныя апынуліся на фронце (Владас Мазурунас  (літ.), Эдуардас Межалайціс  (руск.), Паўлюс Шырвіс  (літ.)), іх творчасць была прасякнута матывамі тугі па часова страчанай радзіме.

У гады нямецка-фашысцкай акупацыі ствараліся высокамастацкія творы: лірычныя вершы і паэмы Саламеі Нерыс, апавяданні Пятраса Цвіркі, зборнікі філасофскай лірыкі Бярнардаса Бразджоніса  (руск.), Юргіса Балтрушайціса, Вінцаса Мікалайціса-Пуцінаса  (руск.). У літаратуры з’явіліся новыя імёны (Казіс Брадунас  (руск.), Вітаўтас Мачарніс  (літ.)). У 1944 годзе многія пісьменнікі Літвы эмігрыравалі на Захад (Казіс Брадунас  (руск.), Бярнардас Бразджоніс  (руск.), Фаўстас Кірша  (руск.), Вінцаса Крэве, Ёнас Мякас  (руск.), Хянрыкас Нагіс  (літ.), Альфонсас Ніка-Нілюнас  (літ.), Хянрыкас Радаўскас, Антанас Шкема  (руск.) і інш). Замежнае таварыства літоўскіх пісьменнікаў выдавала літоўскія газеты і часопісы, кнігі, падручнікі.

Вярнуліся на радзіму асобныя пісьменнікі з СССР, з нямецка-фашысцкага канцлагера (Баліс Сруога), на радзіме плённа працавалі Казіс Борута, Пятрас Вайчунас, Антанас Венуоліс, Вінцас Мікалайціс-Пуцінас  (руск.), Антанас Мішкініс  (літ.), Ева Сіманайціце  (руск.) і інш. Пачаўся складаны працэс развіцця літаратуры першых пасляваенных гадоў. У асобных паэтычных творах пераважаў псеўдапатрыятычны пафас, публіцыстычныя штампы, палітычныя лозунгі (Антанас Вянцлава, Антанас Ёнінас  (літ.), Владас Мазурунас  (літ.), Юозас Мацявічус  (руск.), Цяафіліс Цільвіціс  (руск.)). Думку пра гістарычную неабходнасць савецкай улады ў Літве, выкрыццё і асуджэнне кулацтва выказвалі ў сваіх творах Аляксандрас Гудайціс-Гузявічус, Ёнас Давівайціс  (літ.), Цяафіліс Цільвіціс  (руск.) і інш. Навізной вызначаліся аповесць Боруты «Млын Балтарагіса» (1945), драмы Сруогі «Доля перадсвітальная» (1945) і «Казімір Сапега» (1947), яго мемуары «Лес багоў» (1957) і інш. Творчае абнаўленне адчувалася ў паэзіі Стасіса Англіцкіса  (руск.), Пятраса Вайчунаса, Ёнаса Грайчунаса  (руск.), Альбінаса Жукаўскаса, Казіса Інчуры  (руск.), Эўгяніюса Матузявічуса, Антанаса Мішкініса  (літ.), Владаса Мазурунаса  (літ.). У песенна-рамантычным кірунку працаваў Паўлюса Шырвіса  (літ.), наватарства і эксперымент характэрны паэту-лірыку Эдуардасу Межэлайцісу  (руск.) (зборнікі «Чалавек», 1961; «Тут Літва», 1968).

Значны ўклад у літаратуру зрабілі пісьменнікі-эмігранты (паэт Хянрыкас Радаўскас, празаік і драматург Антанас Шкема  (руск.)). Анталогія «Зямля» (1951) выявіла новыя таленты: Казіс Брадунас  (руск.), Вітаўтас Мачарніс  (літ.) (філасофска-канцэптуальны цыкл вершаў «Прывіды»), Хянрыкас Нагіс  (літ.), Альфонсас Ніка-Нілюнас  (літ.). Традыцыі вясковай прозы развіваў Марус Кацілішкіс  (літ.). 19601970-я гг. — перыяд кардынальных перамен у прозе і драматургіі. Зварот да гістарычнай тэматыкі, пераасэнсаванне праблем нацыі і дзяржавы, здабыткі этнічнай культуры, шматгранны духоўны свет сучасніка вызначалі сутнасць і змест літоўскай літаратуры гэтага перыяду (Ёнас Авіжус, Юозас Балтушыс, Ёнас Мікялінскас  (руск.), Ева Сіманайціце  (руск.), Мікалас Слуцкіс  (літ.)). Галоўнымі арыенцірамі літаратуры сталі інтэлектуалізм, псіхалагізм, актуальнасць тэматыкі, пошукі новых мастацкіх форм. Супярэчлівасць чалавечай прыроды, права чалавека на выбар паказаны ў драмах «Каханне, джаз і чорт» (паст. 1967) і «Барбара Радзівіл» (паст. 1972) Юозаса Грушаса  (літ.), праблемы сучаснай вёскі, сялянскага лёсу — у прозе Вітаўтаса Бубніса  (руск.), Мікаласа Слуцкіса  (літ.), Альгірдаса Поцюса  (літ.), псіхалагічныя праблемы выхавання моладзі — у творах Р.Кашаўскаса, пратэст супраць псеўдарэаліст. адлюстравання рэчаіснасці — у Раймандаса Кашаўскаса  (літ.), уплыў навейшай заходняй драмы ў творчасці Казіса Саі і Юозаса Глінскіса  (літ.).

У 19701980-я гг. раскрыўся творчы талент пісьменнікаў Альгімантаса Балтакіса, Яніны Дзягуціце  (руск.), Альфонсаса Малдоніса, Юсцінаса Марцінкявічуса, Ляанідаса Яцынявічуса  (англ.), асноўны змест твораў якіх — філасофскі роздум пра лёс нацыі, праблемы ўрбанізацыі і інш. Новыя якасці (парадокс, іронія) і тэндэнцыі, сувязь з фальклорнымі традыцыямі, духоўнасць выявіліся ў паэзіі Оны Балюканіце  (руск.), Вітаўтаса Бложэ, Юдзіты Вайчунайце  (руск.), Томаса Венцлавы, Сігітаса Гяды  (руск.), Марцаліюса Марцінайціса  (руск.), Ёнаса Стрэлкунаса  (англ.), Г. А. Чыгрэюса, І. Юшкайціса, у прозе Ю. Апуціса, Р. Гранаўскаса, П. Дзірыелы, Б. Радзявічуса.

Новы этап развіцця літаратуры звязаны з нацыянальным адраджэннем у 1980—90-я г. Сучасныя тэндэнцыі прадстаўлены шматлікімі постмадэрнісцкімі творамі, насычанымі ўмоўнымі вобразамі, паэтыкай міфаў (проза Р. Гавяліса, С. Т. Кандротаса), розныя спосабы адлюстравання вызначаюць прозу Ю. Кунчынаса, А.Рамонаса, В.Юкнайтэ і інш. У паэзіі дамінуе пакаленне 1980-х г., творы якіх вылучаюцца арыгінальнасцю формы, паэтычным майстэрствам, вытанчанасцю мовы (В. Бразюнас, А.Грыбаўскас, Д. Каёкас, Э. Келміцкас, В. Кукулас, А. Марчэнас, Н. Міляўскайтэ, С. Парульскіс, Г. Цэшкайтэ і інш.).

Узаемасувязі з беларускай літаратурай

правіць

Літоўска-беларускія літаратурныя ўзаемасувязі маюць даўнія традыцыі. Яны зарадзіліся ў часы Вялікага Княства Літоўскага, калі ў Вільні на старабеларускай мове пісаліся летапісы і статуты, а Францыск Скарына выдаваў у 15221525 гадах беларускамоўныя кнігі.

Узмацніліся яны ў 19 ст. У літаратурным гуртку Адама Ганорыя Кіркора ў канцы 1850-х гг. разам з Вінцэнтам Дуніным-Марцінкевічам, Вінцэнтам Каратынскім і інш. ўдзельнічаў літоўскі пісьменнік Мікалоюс Акялайціс, які пераклаў на літоўскую мову ананімны беларускі твор 19 ст. «Гутарка старога дзеда»).

У пачатку 20 ст. Вільня была асяродкам літоўскай і беларускай культуры. Тут выходзілі газеты «Наша доля», «Наша ніва», жылі, бралі ўдзел у грамадска-літаратурным жыцці Францішак Багушэвіч, Адам Гурыновіч, Янка Купала, Якуб Колас, Цётка, Змітрок Бядуля, прыязджаў Максім Багдановіч, адбываліся сустрэчы літоўскіх і беларускіх пісьменнікаў, мастакоў, артыстаў. Важным фактарам творчых узаемакантактаў была дружба Янкі Купалы з Людасам Гірам, Марыяй Ластаўскене, мастаком і кампазітарам Мікалоюсам Чурлёнісам. У 1910 годзе ў перыядычным друку Літвы з’явіліся першыя літаратурна-крытычныя артыкулы Гіры пра творчасць Янкі Купалы, змяшчаліся яго вершы на літоўскай мове ў перакладзе Адамаса Якштаса (А. Дамбраўскаса)  (літ.). У 1909 годзе на беларускай мове апублікавана апавяданне Ёнаса Білюнаса.

У 19201930-я гг. ў Вільні і Каўнасе ставіліся п’есы Дуніна-Марцінкевіча, Каруся Каганца, Леапольда Родзевіча, выдаваліся беларускія кнігі, газеты і часопісы, у т.л. часопісы «Крывіч», «Беларускі асяродак», «Крывічанін» і інш. У 1930-я гг. ў Мінску жылі і працавалі Фяліксас Вайшнорас (Садайніс), Аляксандра Мяркіце (Лавенас Люда), Андрус Дабулявічус, Вінцас Скарджус і інш., выходзілі газета «Raudonasis artojas» («Чырвоны араты»), альманах «Пад чырвоным сцягам», працавалі літоўскія секцыі ў Саюзе пісьменнікаў і Дзяржаўным выдавецтве Беларусі. У 19201930-я гг. ў Мінску выдадзена 78 літоўскіх кніг, у т.л. пераклады на літоўскую мову паэмы «Над ракою Арэсай» Я. Купалы (1935), твораў Янкі Маўра, Аляксандра Якімовіча.

Асабістыя кантакты звязвалі Максіма Танка з Жукаўскасам, Онай Міцюце, Ёнасам Каросасам  (літ.). Збліжэнню літаратур спрыялі асабістыя сустрэчы Пятраса Цвіркі, Антанаса Вянцлавы на 35-гадовым юбілеі творчай дзейнасці Янкі Купалы ў Мінску ў снежні 1940 года, Янкі Купалы, Якуба Коласа, Міхася Лынькова і Петруся Броўкі ў маі—чэрвені 1941 года ў Вільні і Каўнасе.

У Другую сусветную вайну беларускія і літоўскія пісьменнікі ўдзельнічалі ў супольных вечарах, выступалі ў перыядычным друку. Адзінства матываў і вобразаў ядналі паэзію Людаса Гіры, Антанаса Вянцлавы, Пятраса Цвіркі, Ёнаса Марцінкявічуса, Ваціса Рэймярыса  (руск.), Саламеі Нерыс, Эдуардаса Межалайціса  (руск.) з творамі Якуба Коласа, Петруся Броўкі, Пімена Панчанкі, Максіма Танка і інш.

У пасляваенны перыяд склаліся новыя формы супрацоўніцтва — тыдні, дні літаратуры і культуры суседніх народаў. Актывізацыі беларуска-літоўскіх сувязей спрыялі тыдні літоўскай літаратуры ў Беларусі (1956), беларускай літаратуры ў Літве (1958), беларускай кнігі ў Літве (1962), літоўскай кнігі ў Беларусі (1963), дні беларуска-літоўскай дружбы ў Літве (1963), сяброўскія сустрэчы дзеячаў літаратуры, культуры Літвы ў Беларусі (1974), літаратуры і мастацтва Беларусі ў Літве (1975) і інш. Сустрэчы пісьменнікаў, узаемакантакты, знаёмства з гісторыяй, культурай рэспублік выклікала ўзаемапранікненне тэм і вобразаў. Літоўская тэматыка заняла значнае месца ў творах Петруся Броўкі, Максіма Танка, Панчанкі, Рыгора Барадуліна, Міхая Калачынскага, Уладзіміра Караткевіча, Лідзіі Арабей, Алега Лойкі і інш., беларуская — у творах Эдуардаса Межалайціса  (руск.), Альбінаса Жукаўскаса, Юстаса Паляцкіса, Бронюса Мацкявічуса  (руск.), Віліі Шульцайце  (англ.), Альгімантаса Балтакіса, Вінцаса Мікалайціса-Пуцінаса  (руск.) і інш.

У 19451984 гадах у перакладзе на літоўскую мову выдадзена 45 кніг беларускіх пісьменнікаў, у перакладзе на беларускую мову — каля 30 кніг літоўскіх аўтараў. На літоўскай мове выйшлі: «Анталогія беларускай прозы» (1949), анталогіі беларускай паэзіі «З беларускай паэзіі» (1952), «Па Нёмане песня плыве» (1958), зборнік беларускіх народных казак «Ліса ваўка пакарала» (1965), кніга вершаў, паэм і п’ес Янкі Купалы «Не жалейка стогне» (1957), паэтычныя зборнікі Міхася Калачынскага «Прыгоды Падалкі» (1960), Максіма Танка «След бліскавіцы» (1961), Якуба Коласа «Ой вы, думы, думы…» (1962), кнігі апавяданняў і аповесцей Янкі Брыля «У Забалоцці днее» (1955) і «Зялёная школа» (1963), Змітрака Бядулі «Сярэбраная табакерка» (1956), кніга прозы Максіма Танка «Лісткі календара» (1969), кніга апавяданняў беларускіх пісьменнікаў «Акно ў зялёны сад» (1988), аповесці Васіля Быкава «Трэцяя ракета» (1964), Уладзіміра Караткевіча «Дзікае паляванне караля Стаха» (1994), раманы Івана Шамякіна «Крыніцы» (1958) і «Сэрца на далоні» (1966), Максіма Гарэцкага «Віленскія камунары» (1965), Васіля Хомчанкі «Вяртанне ў агонь» (1983), Валянціны Коўтун «Крыж міласэрнасці» (1997) і інш. На літоўскую мову беларускія творы перакладалі Альгімантас Антанавічус  (літ.), Альгімантас Балтакіс, Альбінас Жукаўскас, Альма Лапінскене, Эмілія Легуце, Эўгяніюс Матузявічус, Межэлайціс і інш.

У перакладзе на беларускую мову выйшлі: анталогіі прозы «Літоўскія апавяданні» (1957), паэзіі «Паэты Савецкай Літвы» (1954), «Галасы сяброў» (1958), «Літоўская савецкая паэзія» (т. 1—2, 1977), зборнікі літоўскіх народных казак «Цудоўная крыніца» (1955), «Літоўскія народныя казкі» (1961), «Літоўскі гумар» (1966), казка «Чаму ў моры вада салёная?» (1970), раманы Антанаса Вянцлавыы «Дзень нараджэння», Юозаса Балтушыса «Прададзеныя гады» (абодва 1961), Вітаўтаса Бубніса «Пад летнім небам» (1982), Вітаўтаса Місявічуса  (літ.) «Мядзведжая акадэмія» (1988), Ёнаса Авіжуса «Час, калі пусцеюць сядзібы» (1989), паэма Данялайціса «Чатыры пары года» (1983), «Паэма братэрства» (1958) і зборнік вершаў «Чалавек» (1984) Эдуардаса Межалайціса, зборнікі паэзіі Матузявічуса «Просіцца ў песню мора» (1965), Саламеі Нерыс «Калі зямля прачынаецца» (1971), Ёнаса Марцінкявічусаа «Трава і камень» (1981), Альфонсаса Малдонісаа «Вадзяныя знакі» (1985), шэраг твораў для дзяцей, у т.л. кніг вершаў Э. Балёнене «Уцёс і ружа» (1976), зборнікі вершаў «Рамоначак-Рамунеле» (1979), А.Матуціса «Мамін пірог» (1986), кн. аповесцей Бубніса «Белы вецер» (1978), аповесць-казка Саі «Гэй, хавайцеся!» (1982), казка Цвіркі «Срэбная куля» (1991) і інш.

На беларускую мову творы літоўскіх пісьменнікаў перакладалі і перакладаюць А.Асташонак, Бараклін, Броўка, Я.Войніч, А. Вярцінскі, М.Гіль, С.Грахоўскі, М.Грынблат, А.3арыцкі, А.Звонак, В.Іпатава, Калачынскі, І. Калеснік, Г. Каржанеўская, У.Карызна, Лойка, Е.Лось, В.Лукіна, П.Марціновіч, С.Панізнік, А.Разанаў, Ю.Свірка, Р.Семашкевіч, Я.Семяжон, Я.Сіпакоў, А.Ставер, М.Танк і інш.

Літоўска-беларускія сувязі даследуюць Альма Лапінскене, Адам Мальдзіс і інш.

Літаратура

правіць

Спасылкі

правіць