Храналогія суданскага канфлікту (2023)

У красавіку 2023 года пачалося ўзброенае супрацьстаянне на тэрыторыі Судана паміж Узброенымі сіламі Судана (УСС) і ваенізаванай арганізацыяй «Сілы аператыўнай падтрымкі» (САП), якая сыходзіць сваімі каранямі да апалчэння Джанджавід. Баявыя дзеянні спачатку ахапілі сталіцу, а хутка і розныя іншыя часткі краіны. Сам канфлікт стаў следствам барацьбы за ўладу паміж Абдэлем аль-Бурханам і Махамедам Дагала, а таксама няўдалай спробы інтэграцыі САП у шэрагі арміі.

Храналогія

правіць

Красавік

правіць
  • 15 красавіка — сутыкненні ахапілі Хартум[1] (раёны Джабра, Кафуры і Шамбат[2]), Амдурман[3], Эль-Генейну[4], Залінгею[5], Эль-Фашыр[6], Мерове[7], Аль-Абейд[8] і Порт-Судан[9]. Мяцежнікі захапілі шэраг важных аб’ектаў. Праз некалькі гадзін пасля пачатку сутыкненняў былі аддадзены загады аб эвакуацыі грамадзянскіх асоб, палітыкаў і супрацоўнікаў пасольстваў[10]. Тэлекамунікацыйны правайдэр MTN адключыў інтэрнэт-паслугі па ўсёй краіне па загадзе суданскага рэгулятара тэлекамунікацый[11], а тэлеканал Sudan TB цалкам спыніў сваё вяшчанне[12].
  • 16 красавіка — УСС адбілі ваенны лагер Мерове[13] і бліжэйшую паветраную гавань[14]. У Ньяле САП узялі пад свой кантроль базу 16-й пяхотнай дывізіі[15] і мясцовы аэрапорт[16]. У Кабкабіі трое супрацоўнікаў Сусветнай харчовай праграмы былі забіты ў выніку перастрэлкі на ваеннай базе[17]. Бакі, паводле прапановы ААН, дамовіліся прыпыніць баявыя дзеянні з 16:00 да 19:00 па мясцовым часе штодня для бяспечнага праходу ў выпадку неадкладных гуманітарных сітуацый[18][19].
  • 17 красавіка — атрады САП уварваліся ў амдурманскія раёны Бейт Аль-Маль і Шарыя аз-Заім аль-Азхары[20]; у Твітэры Дагала заклікаў міжнародную супольнасць умяшацца ў канфлікт, сцвярджаючы, што яго войскі змагаюцца супраць «радыкальных ісламістаў»[21].
  • 18 красавіка — генерал Дагала заявіў, што яго ваенізаваныя фармаванні пагадзіліся на аднадзённае перамір’е, каб забяспечыць бяспечны праход грамадзянскіх асоб, у тым ліку параненых. Рашэнне было прынята пасля размовы з дзяржсакратаром ЗША Энтані Блінкенам[22]. УСС таксама пагадзіліся на 24-гадзіннае спыненне агню, якое пачалося ў 18:00 па мясцовым часе[23].
  • 19 красавіка — УСС аднавілі поўны кантроль над аэрапортам Мерове[24]; пачалася эвакуацыя замежных грамадзян. Першай краінай, якая вывезла сваіх суайчыннікаў (60 чалавек) з Судана, стала Японія[25][26]; байцы Бурхана абвінавацілі праціўніка ў нападах на мірных жыхароў у Хартуме і іншых частках краіны, здзяйсненні актаў рабаванняў і падпалаў на рынку ў Хартум-Бахры, а таксама ў рабаваннях і нападах на людзей у Мерове[27].
  • 20 красавіка — у бок Хартума накірваліся падмацаванні для войск САП, але сухапутныя часці УСС разам з авіяцыяй прыпынілі прасоўванне праціўніка[28]. Прыхільнікі Дагала пасля цяжкіх баёў усталявалі кантроль над горадам Ньяла[29]. Паведамлялася аб выбухах у Эль-Абейдзе, сталіцы штата Паўночны Кардафан[30]; у Эль-Фашыры здзейснены напад на аўтамабіль, у якім знаходзіліся супрацоўнікі Нарвежскага савета па справах бежанцаў, пацярпелых няма[31].
  • 21 красавіка — абвешчана трохдзённае перамір’е[32]. Мерове цалкам перайшоў да войск Бурхана[33].
  • 22 красавіка — у Хартуме сутычкі перакінуліся з цэнтра сталіцы на раёны Хілат-Хамад, Хаджалы і Аркавіт[34]. Працягваўся вываз замежнікаў: дапамогу ў эвакуацыі аказалі войскі УСС. Па паветры «гарачую кропку» пакінулі брытанцы, амерыканцы, французы і кітайцы[35][36]. Саудзіты арганізавалі вываз суайчыннікаў праз аэрапорт у г. Порт-Судан. Яны таксама дапамаглі з вывазам грамадзян іншых краін. Так, праз марскую гавань у Джыду на саудаўскіх караблях праведзена эвакуацыя 150 чалавек[37].
  • 23 красавіка — паведамлялася амаль аб поўным адключэнні Інтэрнэту[38]. Байцы САП заявілі, што яны захапілі прадпрыемства ВПК у раёне Масудыя на паўднёвым усходзе Хартума[39]. У Амдурмане пад авіяналёт трапіла калона з французскімі грамадзянамі[38]. Улады ФРГ пачынаюць аперацыю «Raus aus Khartum» па эвакуацыі суайчыннікаў з Судана. Пры садзейнічанні амерыканскіх вайскоўцаў (6 верталётаў Boeing CH-47 Chinook  (англ.), атрад «марскіх коцікаў» і спецпрызн сухапутных сіл) з пасольства ЗША вывезены 100 дыпламатаў і грамадзян краіны[40]. Аперацыя была ўзгоднена з кіраўніцтвам САП[41]. Урад Вялікабрытаніі таксама эвакуіраваў свой дыпламатычны персанал[42], а ўлады Ірландыі накіравалі самалёт з вайскоўцамі ў суправаджэнні для 150 суайчыннікаў[43][44]. Пазней у той жа дзень Міністэрства замежных спраў Францыі абвясціла, што яму ўдалося эвакуіраваць каля 100 чалавек розных нацыянальнасцяў з Судана па паветры[45]. Аналагічныя мерапрыемствы па дапамозе ў вывазе грамадзян іншых краін правялі Італія, Іспанія і Іарданія. Замежнікаў яны пакінулі ў Джыбуці[46]. Турцыя арганізавала вываз сваіх грамадзян на аўтобусах[47] праз Вад-Медані[46]. Сухапутным шляхам выратаваліся таксама 436 егіпцян[48].
  • 24 красавіка — бакі дамовіліся аб спыненні агню на 72 гадзіны. Перамір’е павінна было пачацца з паўночы[49]. Самалётамі эвакуяваны 77 грамадзян і дыпламатаў ПАР (пры падтрымцы паўднёваафрыканскіх і суданскіх вайскоўцаў). Таксама 52 жыхара Лівана былі вывезены ваеннымі караблямі Саудаўскай Аравіі ў Джыду[50]. Паўднёвая Карэя ваенным транспартнікам вывезла 28 сваіх грамадзян разам з нявызначанай колькасцю грамадзян Японіі[51]. Індыя для выратавання суайчыннікаў разгарнула аперацыю пад кодавай назвай «Kaveri», накіраваўшы для эвакуацыі два самалёты і карабель[52].
  • 25 красавіка — аднавіліся баі за Эль-Генейну[53]. Урадавыя сілы захапілі горад Вад-Банда ў штаце Заходні Кардафан[54]. Для падтрымкі эвакуацыі карабель ВМС Індыі INS Teg прыбыў у Порт-Судан[55]. Самалёт C-130 ВПС Вялікабрытаніі здзейсніў першы рэйс па эвакуацыі брытанскіх грамадзян з Судана[56].
  • 26 красавіка — прыхільнікі Дагала заявілі, што захапілі нафтаперапрацоўчы завод і электрастанцыю ў Гарыры. Паведамлялася аб новых баях у Заходнім Кардафане. У штаце Блакітны Ніл фіксаваліся міжабшчынныя сутыкненні[57]. Міністэрства замежных спраў Шры-Ланкі абвясціла аб выратаванні першай групы грамадзян. У вывазе дапамогу аказалі Узброеныя Сілы Саудаўскай Аравіі[58].
  • 27 красавіка — урадавыя сілы нанеслі авіяўдары па пазіцыях праціўніка вакол прэзідэнцкага палаца і ў Хартум-Бахры[59]. З Судана вывезлі 180 грамадзян Канады (пакінулі краіну на канадскім ваенна-транспартным самалёце C-130[60]) і 1300 грамадзян КНР (эвакуяваны на судне кітайскіх ВМС з Порт-Судана[61]).
  • 28 красавіка — як паведамілі байцы Дагала, яны захапілі аператыўную базу Хатаб, знішчыўшы пры гэтым 3 танкі і 9 машын[62]. У Дарфуры адбыліся сутычкі паміж арабамі і масалітамі[63]. Ваенныя транспартнікі вывезлі 75 грамадзян Нарвегіі[64][65]. Таксама стала вядома, што шэсць грамадзян Беларусі, якія працавалі на суданскія кампаніі па прыватных кантрактах, выехалі праз сухапутную мяжу з Егіптам[66]. На авіябазе Вадзі-Саідна абстраляны турэцкі эвакуацыйны самалёт[67].
  • 29 красавіка — на саудаўскіх караблях Судан пакінулі 40 расіян[68].
  • 30 красавіка — прыхільнікі Дагала[69] нанеслі авіяўдар па Цэнтральным банку Судана  (ар.)[70]. УСС абвясцілі буйную аперацыю ў сталіцы з удзелам авіяцыі і цяжкай артылерыі[71]. Варагуючыя сілы абвясцілі аб падаўжэнні рэжыму спынення агню яшчэ на 72 гадзіны[72][73].
  • 1 мая — прадстаўнікі арміі генерала Бурхана паведамілі, што адбілі шэраг удараў праціўніка ў розных частках краіны, у тым ліку наступленні з заходніх рэгіёнаў, уздоўж паўночна-заходняй мяжы і з Эль-Багіра ў Джэбель-Аўлію[74]. Адбыліся сутыкненні ў прыгарадзе Хартума Аль-Джэрыф[75].
  • 2 мая — стала вядома, што самалётам з краіны вывезлі 36 грамадзян Аўстраліі[76]. Сілы аператыўнай падтрымкі ў другі раз аднавілі кантроль над горадам Эль-Генейна, а таксама вярнулі частку зямель, якія яны раней страцілі[77][78].
  • 3 мая — сілы Дагала заявілі, што над Хартумам збілі варожы МіГ[79]. У ходзе сутыкненняў загінула Азія Абдэль Маджыд, першая суданская актрыса тэатра[80]. У Дарфуры разрабаваны шэсць грузавікоў Сусветнай харчовай праграмы[81].
  • 4 мая — пачало дзейнічаць чарговае перамір’е тэрмінам на тыдзень[82]. Працягваліся баі ў Хартуме і Амдурмане[83].
  • 6 мая — бакі сустрэліся на перамовах у саудаўскай Джыдзе[84][85]. Турэцкі ўрад, пасля абстрэлу машыны сваяго пасла, абвясціў, што дыпмісія краіны ў Хартуме будзе перанесена ў Порт-Судан[86].
  • 7 мая — стала вядома аб прымусовай рэпатрыяцыі эрытрэйскіх бежанцаў[87].
  • 8 мая — на фоне канфлікту паведамлялася, што краіну захліснула ўспышка туберкулёзу[88]. Зафіксаваны баі ў Хартум-Бахры ў раёне Шамабат, дзе размешчана армейская база[89].
  • 9 мая — паўстанцы абвінавацілі авіяцыю праціўніка ў разбурэнні Старага Рэспубліканскага палаца[90][91]. Байцы Бурхана адмаўлялі гэта[92].
  • 10 мая — жыхары Амдурмана заявілі, што ў грабніцу Махдзі трапілі снарады, а на лівійскім базары адбыліся масавыя рабаванні[93].
  • 11 маяСавет ААН па правах чалавека прыняў дакумент, накіраваны на ўзмацненне маніторынгу парушэнняў падчас канфлікту ў Судане, нягледзячы на супраціў суданскага ўрада. Ён таксама заклікаў пакласці канец гвалту і пашырыць мандат эксперта ААН па Судану, уключыўшы ў яго маніторынг злоўжыванняў, «якія вынікаюць непасрэдна з бягучага канфлікту». 18 членаў прагаласавалі за рэзалюцыю, 15 прагаласавалі супраць і 14 устрымаліся[94]. У ЮНІСЕФ паведамілі, што ў Хартуме згарэла фабрыка па вытворчасці прадуктаў харчавання для недаядаючых дзяцей[95]. Падчас перамоваў у Джыдзе варагуючыя фракцыі падпісалі пагадненне, якое дазваляла бяспечны праход людзям з зоны баявых дзеянняў. Аднак дамоўленасці аб перамір’і не было[96].
  • 12 мая — у Эль-Генейне зноў успыхнулі баі, у выніку якіх загінула 77 чалавек. Упраўленне грамадзянскай авіяцыі Судана працягнула закрыццё паветранай прасторы краіны для ўсіх рэйсаў да 31-га чысла, акрамя гуманітарных і эвакуацыйных[97].
  • 13 мая — бакі абмяняліся абвінавачваннямі ў нападзе на царкву ў Амдурмане, у выніку якога пацярпелі пяць чалавек, уключаючы святара[98].
  • 14 мая — Бурхан загадаў замарозіць банкаўскія рахункі САП[99]. Улады Емена эвакуіравалі 392 суайчыннікаў. Двума рэйсамі вывезены 197 грамадзян у партовы горад Адэн, а астатнія 195 чалавек — у кантраляваную хусітамі сталіцу Сану[100]. Суданскае тэлебачанне аднавіла спадарожнікавае вяшчанне пасля тыднёвага перапынку[101].
  • 15 мая — шпіталь Шарк-эль-Ніл у Хартуме пацярпеў ад авіяўдару[102]. Пасольства Самалі было разрабавана баевікамі Дагала[103].
  • 17 мая — паведамлялася аб сутчках у генейнскіх раёнах Эль-Бухейра, Эль-Савра, Эль-Тадамон, Эль-Маджліс і Эль-Мадарыс[104].
  • 20 мая — адбыліся сутыкненні каля галоўнага рынку Ньялы, недалёка ад штаба арміі. Пасольства Катара ў Хартуме было разрабавана[105]. У Джыдзе фракцыі канфлікту дамовіліся аб тыднёвым спыненні агню, пачынаючы з 21:45[106].
  • 21 мая — у сталіцы байцы Дагала распачалі рух да галоўнай авіябазы праціўніка ў Вадзі-Саідна, на поўнач ад горада. Атрады САП прыкладна на 20 грузавіках спрабавалі перасекчы мост праз Ніл, каб дабрацца да паветранай гавані, але былі сустрэты цяжкай артылерыяй арміі Бурхана. Паведамлялася таксама аб авіяўдарах у Амдурмане[107].
  • 22 мая — паведамлялася аб баях вакол ваеннага шпіталя Алія ў Амдурмане і на поўдзень ад горада, недалёка ад мяжы са штатам Белы Ніл, вакол невялікага аэрапорта[108].
  • 24 мая — байцы Дагала заявілі аб крушэнні самалёта праціўніка ў Амдурмане[109]. Да барацьбы за горад Эль-Генейна далучыўся апазіцыйны «Рух за справядлівасць і роўнасць»[110].
  • 26 мая — міністэрства абароны абвясціла мабілізацыю адстаўных вайскоўцаў[111].
  • 27 мая — у Хартуме пры паветраных бамбардзіроўках авіяцыі САП загінулі 2 чалавекі[112].
  • 29 мая — перамір’е падоўжана да 3 чэрвеня[113].
  • 31 мая — прадстаўнікі суданскай арміі прыпынілі свой удзел у перамовах у Джыдзе. Напярэдадні, як яны заявілі, праціўнік парушыў дамоўленасці і нанёс серыю артылерыйскіх і паветраных удараў[114]. Саюз суданскіх лекараў заявіў, што па меншай меры 18 чалавек загінулі і больш за 100 атрымалі раненні ў выніку ракетнага абстрэлу рынку на поўдзень ад Хартума[115].

Чэрвень

правіць
  • 1 чэрвеня — Злучаныя Штаты ўвялі санкцыі ў дачыненні да чатырох фірмаў: двух, звязаных з Дагала, і двух, звязаных з Бурханам. Як паведамілі ў Белым доме, гэта стала адказам на шматлікія парушэнні рэжыму спынення агню і напады на мірных жыхароў[116].
  • 2 чэрвеня — паведамлялася аб артылерыйскім абстрэле вакол офіса суданскага тэлебачання ў Амдурмане. САП абвясцілі, што перакінулі падмацаванне ў Хартум[117].
  • 3 чэрвеня — у Кутуме (Паўночны Дарфур) за два дні баёў загінулі 40 чалавек[118].
  • 4 чэрвеня — паўстанцы паведамілі, што збілі над сталіцай знішчальнік праціўніка, але ўрадавыя сілы адмаўлялі гэты факт. Паводле УСС, самалёт разбіўся ля базы Вадзі-Саідна з-за тэхнічнай няспраўнасці[118]. 10 студэнтаў з Дэмакратычнай Рэспублікі Конга загінулі ў выніку ўдару ўрадавай авіяцыі па Міжнародным афрыканскім універсітэце ў Хартуме[119].
  • 6 чэрвеня — паведамлялася, што падчас баёў у Генейне паўстанцы нанеслі буйнамаштабныя разбурэнні гораду, у выніку чаго загінула не менш за 500 чалавек (па даных Médecins Sans Frontières)[120].
  • 7 чэрвеня — бакі аднавілі перамоўны працэс[121]. Падчас баёў загарэўся склад гаручага, размешчаны недалёка ад армейскай базы і прадпрыемствы па вытворчасці зброі ў раёне Ярмук у Хартуме[122]. Апалчэнцы зноў атакавалі Эль-Генейну[123].
  • 8 чэрвеня — пасольства Саудаўскай Аравіі атакавала неўстаноўленая ўзброеная група[124].
  • 9 чэрвеня — фракцыі дамовіліся аб перамір’і на суткі, пачынаючы з 6 раніцы 10-га чысла[125].
  • 11 чэрвеня — у выніку дзеянняў урадавай авіяцыі ў сталіцы загінулі 7 чалавек. Аль-Абейд абложаны арміяй Дагала. Паведамлялася аб новых выпадках нападаў арабскіх апалчэнцаў у Эль-Генейне[126].
  • 14 чэрвеня — губернатар Заходняга Дарфура Хаміс Абакар быў выкрадзены і забіты ўзброенымі людзьмі праз некалькі гадзін пасля таго, як у тэлеінтэрв’ю абвінаваціў армію Дагала ў генацыдзе і заклікаў да міжнароднага ўмяшання. УСС абвінавацілі ў яго забойстве САП[127]. Урадавая авіяцыя нанесла свае першыя авіяўдары па пазіцыях паўстанцаў у Аль-Абейдзе[128]. Прадстаўнікі Бурхана заявілі, што праціўнік пачаў выкарыстоўваць беспілотнікі, захопленыя на складзе зброі Ярмук у Хартуме[129].
  • 17 чэрвеня — падчас бамбёжкі ў Хартуме разбураны некалькі дамоў і забіта не менш за 17 мірных жыхароў, у тым ліку 5 дзяцей[130][131]. Фракцыі канфлікту дамовіліся аб увядзенні перамір’я на 72 гадзіны, пачынаючы з 6:00 18 чэрвеня[130].
  • 19 чэрвеня — паўстанцы разграмілі гарнізон УСС у Тавіле (Паўночны Дарфур). Па меншай меры сем мірных жыхароў загінулі, а большая частка горада была разбурана[132].
  • 21 чэрвеня — фракцыя на чале з аль-Хілу з групоўкі Народна-вызваленчы рух Судана–Поўнач разам з САП атакавала часці УСС у штаце Паўднёвы Кардафан, а менавіта ў гарадах Кадуглі і Аль-Даланджы[133].
  • 25 чэрвеня — паўстанцы заявілі пра захоп штаб-кватэры цэнтральных рэзервовых сіл паліцыі ў Хартуме. Байцы аль-Хілу нанеслі ўдары па пазіцыях урадавай арміі ў Курмуку, штат Блакітны Ніл, недалёка ад мяжы з Эфіопіяй[134].
  • 26 чэрвеняУВКБ ААН паведаміла, што падтрымоўваныя Дагала апалчэнцы праводзілі масавыя забойствы бежанцаў з Генейны. Заўлена аб некалькіх целах, якія былі раскіданы па дарозе недалёка ад Шукры, прыкладна ў 10 км ад Чада[135].
  • 27 чэрвеня — прыхільнікі генерала Дагала абвясцілі аб аднабаковым двухдзённым спыненні агню ў сувязі са святам Курбан-байрам[136].
  • 29 чэрвеня — пры ўдзеле МКЧК з палону прыхільнікаў САП у Хартуме вызвалены 125 вайскоўцаў УСС, яшчэ 14 чалавек вызвалены ў Дарфуры[137].

Ліпень

правіць
  • 1 ліпеня — Саюз суданскіх лекараў абвінаваціў прыхільнікаў Дагала ў рэйдзе на бальніцу Шухада і забойстве яе супрацоўніка. САП адпрэчылі абвінавачванні[138].
  • 2 ліпеня — мяцежнікі заявілі, што збілі знішчальнік УСС у Хартум-Бахры[138].
  • 3 ліпеня — на захад ад Аль-Абейда адбыўся напад САП на калону Аб’яднаных сіл Дарфура, якая накіроўвалася ў Эль-Фашыр з Белага Ніла для дастаўкі гаручага[139].
  • 5 ліпеня — у Аль-Абейдзе загінула дзіця і яшчэ чацвёра атрымалі раненні[140].
  • 8 ліпеня — ад 22 да 31 чалавек загінулі ў выніку авіяўдару УСС па раёне Дар-эс-Салам у Амдурмане[141].
  • 9 ліпеня — у Эль-Абейдзе аднавіліся баявыя дзеянні[142].
  • 12 ліпеня — Злучанае Каралеўства абвясціла аб санкцыях у дачыненні да фірмаў, звязаных з САП і УСС, за прадастаўленне сродкаў і зброі ў ходзе канфлікту[143].
  • 13 ліпеня — ААН абвясціла аб выяўленні 87 целаў, у тым ліку этнічных масалітаў, пахаваных у брацкай магіле ў Дарфуры. Па даных Упраўлення па правах чалавека, загінулыя былі забіты САП і іх саюзнымі апалчэнцамі паміж 20 і 21 чэрвеня. Вярхоўны камісар ААН па правах чалавека запатрабаваў расследавання[144]. Падчас саміту ў Каіры УСС, САП і лідары суседніх з Суданам дзяржаў дамовіліся аб новай ініцыятыве па ўрэгуляванні канфлікту[145]. Офіс галоўнага пракурора Міжнароднага крымінальнага суда Карыма Ахмада Хана заявіў, што ўстанова пачне расследаванне магчымых ваенных злачынстваў і злачынстваў супраць чалавечнасці, учыненых падчас канфлікту[146]. У Амдурмане ў выніку артабстрэлу загінулі 34 грамадзянскія асобы[147].
  • 14 ліпеня — у Хартуме на фоне сутычак зноў адключаны інтэрнет[148].
  • 15 ліпеня — аднавіліся перамовы ў Джыдзе[149]. Падчас удара дрона па бальніцы ў Амдурмане загінулі пяцёра, улады заявілі аб датычнасці прыхільнікаў Дагала[150][151]. У Паўднёвым Кардафане баевікі аль-Хілу захапілі нафтарадовішча Каркарая пад Далангам і абстралялі ракетамі «Кацюша» штаб 14-й пяхотнай дывізіі УСС у Кадуглі[152].
  • 16 ліпеня — пяць чалавек загінулі і 17 атрымалі раненні ў выніку выбуху ў раёне Амбада на паўночным захадзе Хартума[153]. Паводле САП, яны захапілі горад Кас (Паўднёвы Дарфур)[150]. Пад Далангам (Паўднёвы Кардафан) паўстанцы разграмілі ўрадавую калонну[152].
  • 19 ліпеня — 14 мірных жыхароў былі забітыя ў выніку ўдару беспілотніка САП у Аль-Азхары і ў Вад-Аджыбе, на поўдзень ад Хартума. УСС сцвярджалі, што адбілі напад праціўніка ў Аль-Ашары і на мосце Аль-Абасін у Абу-Адама, на поўдзень ад сталіцы, знішчыўшы 9 баявых машын і забіўшы некалькі байцоў[154].
  • 20 ліпеня — прыхільнікі Дагала заявілі, што аднавілі кантроль над Джэбель-Аўлія, на паўднёвым уездзе ў Хартум,[155] і забілі 18 салдат праціўніка падчас баёў у сталіцы і Амдурмане[156]. Каманда арганізацыі «Урачы без межаў» з 18 чалавек была атакавана падчас перавозкі харчавання ў турэцкі шпіталь на поўдні Хартума[157].
  • 22 ліпеня — 16 мірных жыхароў загінулі падчас ракетных абстрэлаў у Ньяле[158].
  • 24 ліпеня — 15 чалавек загінулі ў выніку абстрэлаў УСС жылых кварталаў Амдурмана[159]. Урадавыя сілы перакрылі дарогу Хартум — Бара. Паводле заяў прыхільнікаў Бурхана, шашу выкарыстоўвалі байцы САП[160].
  • 25 ліпеня — прынамсі 30 мірных жыхароў загінулі пры артылерыйскіх абстрэлах УСС Ньялы. У выніку абстрэлу ў Амдурмане загінулі прынамсі 18 мірных жыхароў[161].
  • 26 ліпеня — байцы Дагала захапілі горад Серба ў Заходнім Дарфуры, у 23 км на поўнач ад Генейны, пасля двухдзённых баёў, падчас якога горад быў спалены дашчэнту[162].
  • 27 ліпеня — САП заявілі, што атакавалі авіябазу Вадзі-Саідна. Сілы Бурхана страцілі дзясяткі чалавек забітымі. Таксама былі знішчаны тры знішчальнікі і склад зброі і харчоў[163]. УСС зноў прыпынілі перамовы, абвінаваціўшы САП у новых парушэннях рэжыму спынення агню і запатрабаваўшы вываду войск Дагала з Хартума[164].
  • 28 ліпеня — у Паўднёвым Кардафане УСС адступілі з Мардзіса. Населены пункт захапілі байцы аль-Хілу[165].
  • 29 ліпеня — у выніку абстрэлу пазіцый УСС у Кадуглі адно дзіця было забіта і трое іншых атрымалі раненні[165].
  • 31 ліпеня — Сілы спецыяльнага прызначэння УСС атакавалі вайсковы комплекс ворага недалёка ад Аль-Шаджара ў Заходнім Хартуме[166]. Мустафа Тамбур, лідар адной з фракцый групоўкі «Вызваленчы рух Судана», абвясціў, што яго сілы далучыліся да Бурхана ў барацьбе супраць Дагала[167].

Жнівень

правіць
  • 1 жніўня — шпіталь на паўночны захад ад аэрапорта Хартума часткова абрынуўся праз абстрэл[168].
  • 2 жніўня — ва УСС заявілі, што забілі 12 байцоў Дагала і знішчылі 4 аўтамабілі ворага ў выніку нападу на мост Аль-Мак Німр, які злучае Хартум і Хартум-Бахры[169].
  • 4 жніўня — САП заявілі, што ўзялі пад поўны кантроль увесь Цэнтральны Дарфур[170]. Пяць чалавек былі забітыя ўдарам ракеты паўстанцаў у Амдурмане[171].
  • 6 жніўня — УСС нанеслі ўдары па Рэспубліканскім палацы ў Хартуме, у той час як у САП заявілі, што адбілі спробу ворага прарваць аблогу ваеннага комплексу Ярмук[171].
  • 7 жніўня — байцы Бурхана заявілі, што знялі аблогу Залінгея і адбілі заходнюю частку горада[172].
  • 8 жніўня — УСС абвясцілі, што яны правялі буйную аперацыю ў Амдурмане[173][174].
  • 11 жніўняFacebook заблакаваў старонку САП з-за парушэння іх палітыкі ў дачыненні да небяспечных арганізацый і асоб[175].
  • 13 жніўня — 11-я пяхотная дывізія УСС, якая базуецца ў Хашм-эль-Гірбе, штат Касала, заявіла, што канфіскавала ў кантрабандыстаў на двух грузавіках стралковую зброю, прызначаную для атрадаў САП у Хартуме. Як паведамілі ваенныя, груз прыбыў «з суседняй краіны»[176].
  • 14 жніўня — урадавыя часці атакавалі горад Эль-Хой (Заходні Кардафан). Баевікі аль-Хілу абстралялі з кулямётаў пазіцыі прыхільнікаў Бурхана ў Кадуглі[177].
  • 17 жніўня — пасля двухмесячнага перапынку аднавіліся баі ў Эль-Фашыры[178].
  • 20 жніўня — як заявілі прадстаўнікі УСС, іх часці адбілі напад праціўніка на штаб бранятанкавага корпуса ў вайсковым раёне Аль-Шаджара (Хартум)[179]. САП абвінаваціла 16-ю пяхотную дывізію ўрадавай арміі, якая базуецца ў Ньяле, у рабаванні мясцовых аддзяленняў цэнтральнага банка Судана[180].
  • 21 жніўня — пры артудары ў Ньяле загінуў камандзір 16-й дывізіі Ясір Фадлалах[181].
  • 29 жніўня — 39 чалавек загінулі ў ходзе моцнага абстрэлу ў Ньяле[182].
  • 30 жніўня — 14 чалавек загінулі ў Аль-Абейдзе[183]. Баевікі аль-Хілу атакавалі пазіцыі праціўніка ў Даламі (Паўднёвы Кардафан)[184].
  • 31 жніўня — САП атакавалі лагер СпП УСС на паўночным захадзе Амдурмана[183].

Верасень

правіць
  • 2 верасня — прынамсі 20 чалавек, у тым ліку двое дзяцей, былі забіты ў выніку авіяўдару УСС па раёне Калакла аль-Куба на паўднёвым захадзе Хартума[185].
  • 3 верасня — прыхільнікі аль-Хілу атакавалі базу ўрада ў Кадуглі[186]. У Заходнім Дарфуры САП і саюзныя апалчэнцы атакавалі гарады Гарні і Абу-Скрудж[187].
  • 4 верасня — 25 чалавек загінулі ў баях у Амдурмане. Войскі Дагала заявілі, што збілі два самалёты «Ан» УСС у Хартуме[187].
  • 5 верасня — у выніку абстрэлу УСС у Амдурмане загінулі 32 чалавекі[188].
  • 9 верасня — падчас сутычак у Эль-Фашыры загінулі 30 чалавек[189].
  • 10 верасня — у выніку авіяатакі ВПС УСС на рынак Кутум у сталіцы краіны загінулі як мінімум 43 грамадзянскія асобы[190].
  • 12 верасня — пад абстрэлам паўстанцаў у Амдурмане загінулі 17 чалавек[191]. 104 асобы забіты пры абстрэлах па ўсёй сталіцы[192].
  • 13 верасня — САП адступілі з Ум-Равабы (Паўночны Кардафан)[193]. У Ньяле пры ўрадавай авіябамбардзіроўцы загінулі 45 чалавек[194].
  • 16 верасня — улады заявілі, што адбілі атаку праціўніка на штаб-кватэру Галоўнага камандавання ў Хартуме[195].
  • 17 верасня — офіс Суданскай падатковай службы[196] і 18-павярховая вежа Greater Nile Petroleum Oil Company[197], славутасць Хартума, загарэліся падчас баёў. УСС абвінавацілі САП у падпале будынкаў. Байцы Бурхана атакавалі пазіцыі паўстанцаў у Эль-Абейдзе і адбілі ў ворага лагер Аль-Хасахіса ў Залінгеі[196].
  • 18 верасня — у Порт-Судане ўспыхнулі баі паміж УСС і апалчэннем племя беджа пад правадырствам Шэбы Дарара[198].
  • 20 верасня — адзін мірны жыхар быў забіты пры нападзе войск Дагала на горад Эль-Адэя, Заходні Кардафан. Тут паўстанцы спалілі паліцэйскі ўчастак[199]. Адначасна САП заявілі, што збілі варожы бамбардзіроўшчык у Хартуме[200].
  • 23 верасня — баевікі фракцыі групоўкі «Вызваленчы рух Судана» пад пачаткам аль-Нура захапілі горад Тавіла[201].
  • 27 верасня — урадавыя сілы адбілі атаку атрадаў аль-Хілу на Кадуглі[202].
  • 28 верасня — САП абстралялі транспартную станцыю Альджарафа на поўначы Амдурмана, у выніку чаго 10 чалавек загінулі і 11 атрымалі раненні[203].

Кастрычнік

правіць
  • 1 кастрычніка — у Амдурмане загінула 9 чалавек[204]. Часці САП атакавалі горад Вад-Ашан у Паўночным Кардафане[205][206].
  • 3 кастрычніка — артылерыйскі снарад паўстанцаў трапіў у клініку пры мячэці ў Самарскім раёне Хартум-Бахры, загінула 20 чалавек[207]. Войскі Дагала абвінавацілі праціўніка ў нападзе на дыпмісію Эфіопіі[208].
  • 4 кастрычніка — УСС заявілі, што прадухілілі масіраваную атаку войск праціўніка пад кіраўніцтвам палкоўніка Салаха аль-Фаці на штаб 16-й пяхотнай дывізіі ў Ньяле[209]. 4 чалавек загінулі падчас сутычкі паміж паўстанцамі і апалчэннем племя місерыя ў Мугдале (Заходні Кардафан)[210].
  • 5 кастрычніка — пры абстрэлах амдурманскага раёна Карары 11 чалавек загінулі і 90 пацярпелі[211]. На шляху з Вад-Медані ў Хартум абстраляны аўтамабіль арганізацыі «Урачы без межаў», пацярпелых няма[212].
  • 6 кастрычніка — САП захапілі Аль-Айлафун у 30 км ад сталіцы[213].
  • 8 кастрычніка — чатыры чалавекі загінулі ў сутыкненнях у Аль-Абейдзе[214].
  • 9 кастрычніка — тры чалавекі загінулі ў выніку абстрэлу бальніцы Ан-Наў у Амдурмане[215]. У Хартуме пры двухдзённых абстрэлах паўстанцаў пазіцый СПА праціўніка загінулі 190 чалавек[216].
  • 20 кастрычніка — генерал-маёр УСС Махамед Алаві Кока Мухір абвясціў аб сваім пераходзе на бок Дагала разам з 320 салдатамі[217].
  • 23 кастрычніка — два чалавекі загінулі ў выніку нападу войск Дагала на лагер бежанцаў Аль-Хасахіса ў Залінгеі[218].
  • 24 кастрычніка — трое байцоў Аб’яднаных сіл абароны Дарфура былі забітыя ў выніку нападу САП на іх базу ў Ньяле[219]. Атрады аль-Хілу атакавалі горад Лагава, Заходні Кардафан[220].
  • 26 кастрычніка — паўстанцы захапілі штаб 16-й дывізіі ў Ньяле[221]. Тры чалавекі загінулі ў выніку траплення снарада на рынак Эль-Хаміс у Залінгеі[222].
  • 30 кастрычніка — прыхільнікі генерала Дагала заявілі пра захоп нафтарадовішча Баліла (Заходні Кардафан)[223].
  • 31 кастрычніка — прыхільнікі генерала Дагала заявілі пра захоп штаба 21-й пяхотнай дывізіі ў Залінгеі[224].

Лістапад

правіць
  • 2 лістапада — УСС заявілі, што аднавілі кантроль над горадам Баліла[225].
  • 4 лістапада — байцы Дагала заявілі, што захапілі штаб 15-й дывізіі ў Генейне[226]. 15 чалавек загінулі пры абстрэлах САП рынка ў Карары (Амдурман)[227].
  • 6 лістапада — маёр Бабакір Муса, палявы камандзір ВРС Міні Мінаві (частка Аб’яднаных сіл абароны Дарфура), быў забіты атрадам САП пад Эль-Фашырам[228].
  • 7 лістапада — САП захапілі горад Ум-Кедада (Паўночны Дарфур)[229].
  • 8 лістапада — САП зладзілі разню ў вёсцы Ардамата.
  • 11 лістапада — быў разбураны мост Шамбат, які злучаў Хартум-Бахры і Амдурман. Бакі абвінавацілі ў здарэнні адзін аднаго[230].
  • 12 лістапада — абстраляны амдурманскі раён Карары: 12 загінулых[231].
  • 15 лістапада — САП забараніла дарфурцам бегчы ў Чад[232].
  • 16 лістапада — фракцыя ВРС Міні Мінаві і Рух за справядлівасць і роўнасць заявілі, што далучаюцца да сіл Бурхана ў барацьбе з САП[233]. 10 чалавек загінулі пры міжэтнічных сутычках у Паўднёвым Дарфуры[234].
  • 20 лістапада — прыхільнікі Дагала захапілі хартумскі раён Джэбель-Аўлія[235]. На ўсходзе Дарфура яны пачалі штурм горада Эд-Даэн, захапіўшы мясцовы аэрапорт[236]. 7 чалавек загінулі пры выбуху ў Эль-Хамры (Паўночны Кардафан)[237].
  • 21 лістапада — САП заявілі, што ўзялі штаб 20-й пяхотнай дывізіі УСС у Эд-Даэйне[238]. У выніку авіяўдараў урада ў ваколіцах гарнізона не менш за 40 мірных жыхароў былі забітыя і не менш за 50 атрымалі раненні[239].
  • 23 лістапада — байцы Дагала захапілі Эль-Адэе (Заходні Кардафан)[240].
  • 24 лістапада — паўстанцы Дагала атакавалі гарнізон праціўніка ў г. Бабануса (Заходні Кардафан)[241].
  • 27 лістапада — прадстаўнікі САП заявілі, што атакавалі Вадзі-Саідна, «знішчыўшы ваенна-транспартны самалёт C-130 і склад боепрыпасаў», а таксама атакавалі гарнізон УСС у Мугладзе (Заходні Кардафан), прымусіўшы праціўніка адступіць[242]. Групоўкі АСАД дасягнулі пагаднення з баевікамі аль-Нура аб абароне грамадзянскага насельніцтва ў Эль-Фашыры ад нападаў САП[243].

Снежань

правіць
  • 2 снежня — пры атацы УСС у Паўночным Кардафане загінулі чацвёра чалавек[244].
  • 3 снежня — прыхільнікі генерала Дагала захапілі Дэрыбат (Паўночны Дарфур)[245]. Новыя перамовы бакоў у Джыдзе былі прыпынены[246].
  • 4 снежня — чацвёра загінулі пры трапленні артылерыйскага снарада ў Амдурмане[247].
  • 5 снежня — САП забілі чатырох чалавек у н.п. Тукма (Паўночны Кардафан), выбіўшы адтуль байцоў аль-Хілу[248].
  • 6 снежня — войскі Дагала ўзялі пад кантроль цэнтр базы даных суданскай тэлекамунікацыйнай групы (Sudatel), размешчаны на паўднёвым захадзе Хартума[249].
  • 7 снежня — пяць чалавек загінулі ў выніку ўрадавай бамбардзіроўкі Джабера аль-Шэйху (Паўночны Кардафан)[250].
  • 8 снежня — войскі Дагала ўварваліся ў штат Гедарэф[251].
  • 10 снежня — урадавыя часці атакавалі канвой Чырвонага Крыжа ў хартумскім раёне Эль-Шаджара: 2 забітых, 7 параненых[252].
  • 11 снежня — пад абстрэламі на паўночным захадзе Амдурмана забіты 37 чалавек[253].
  • 14 снежня — шасцёра чалавек загінулі падчас авіяўдараў УСС па Ньяле[254].
  • 16 снежня — прыхільнікі Бурхана атакавалі пазіцыі праціўніка пад Абу-Шукам, на поўнач ад Эль-Фашыра. У выніку сутыкнення загінулі двое[255]. Адбыліся сутыкненні ў Вад-Медані[256].
  • 18 снежня — армія Дагала заявіла, што захапіла кантроль над штабам 1-й брыгады 1-й пяхотнай дывізіі УСС у Вад-Медані. САП таксама захапілі Руфаа і Аль-Джунайд[257][258].
  • 19 снежня — САП заявілі, што ўзялі пад поўны кантроль штат Гезіра і яго адміністрацыйны цэнтр Вад-Медані[259].
  • 21 снежня — Сусветная харчовая праграма часова прыпыніла дапамогу больш чым 800 000 чалавек у некаторых частках штата Гезіра з-за баявых дзеянняў на тэрыторыі правінцыі[260].
  • 23 снежня — разгарнуліся баі за Вад эль-Хадад (штат Гезіра)[261]. У вёсцы Артадхва пры спробе перашкодзіць байцам САП разрабаваць мясцовае насельніцтва было забіта 8 чалавек[262].
  • 24 снежня — Фарыс Эльнур, галоўны перамоўшчык ад САП на мірных працэсе ў Джыдзе, падаў у адстаўку, абвінаваціўшы праціўніка ў перашкодзе перамовам[263]. Суданская авіяцыя нанесла авіяўдары па пазіцыях арміі Дагала на цукровым заводзе ў Сенары, які за дзень да гэтага быў захоплены паўстанцамі[261]
  • 27 снежня — Егіпет абвясціў аб эвакуацыі 18 егіпетскіх студэнтаў і іх сваякоў з Вад-Медані[264].
  • 29 снежня — суданская авіяцыя атакавала Ньялу. Загінула 118 чалавек[265].

Заўвагі

правіць
  1. [1]
  2. Fighting broke out in Sudan between national army and RSF militiamen Архівавана 15 красавіка 2023., 15 April 2023
  3. Al-Arabiya correspondent: Clashes with heavy weapons between the army and the Rapid Support Forces in Omdurman
  4. Badshah, Nadeem; Abdul, Geneva; Mackay, Hamish; Badshah (now), Nadeem; Mackay (earlier), Hamish (2023-04-15). "Sudanese air force urges people to stay indoors as doctors union says at least 25 dead – as it happened". the Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Архівавана з арыгінала 18 April 2023. Праверана 2023-05-02.
  5. مراسل العربية: قتال بين الجيش والدعم السريع في مدينة زالنجي في ولاية وسط دارفور #العربية_عاجل https://alarabiya.net, 15 April 2023
  6. Eyewitnesses in #Sudan’s North Darfur State say clashes have erupted between the army and paramilitary Rapid Support Forces (#RSF) in the capital el-Fasher.
  7. Zeinab Mohammed Salih and Damian Zane (15 April 2023). "Sudan: Fighting erupts in Khartoum as army and paramilitary force clash". BBC News. British Broadcasting Corporation. Праверана 15 April 2023.
  8. Soudan: des tirs nourris à Khartoum, déploiement militaire à Omdurman, 15 April 2023
  9. Sudan's army and rival force clash, wider conflict feared 15 April 2023
  10. Hendawi, Hamza. Sudan's army and paramilitary fight street battles in Khartoum amid conflicting claims (англ.). The National (15 красавіка 2023). Архівавана з першакрыніцы 16 April 2023. Праверана 16 красавіка 2023.
  11. Siddiqui, Arwa Ibrahim,Usaid. Dozens of people killed as Sudan fighting enters second day (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 16 красавіка 2023.
  12. Abdelaziz, Khalid; Eltahir, Nafisa; Eltahir, Nafisa (2023-04-16). "Sudan's army pounds paramilitary bases with air strikes in power struggle". Reuters(англ.). Праверана 2023-04-16.
  13. عناصر من الجيش ينشرون صورا لدخولهم قاعدة مروي العسكرية #السودان #العربية
  14. السودان.. اشتباكات مسلحة بين الجيش وقوات الدعم السريع (لحظة بلحظة), 15 April 2023
  15. لحظة بلحظة.. اشتباكات بين الجيش السوداني والدعم السريع (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 15 красавіка 2023.
  16. Sudan fighting rages for second day despite UN-proposed ceasefire. The Guardian (16 красавіка 2023). Праверана 16 April 2023.
  17. Sudan: Army and RSF battle over key sites, leaving 56 civilians dead. BBC News. Праверана 16 April 2023.
  18. Sudan approves passage for urgent humanitarian cases (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 16 красавіка 2023.
  19. Sudanese army and RSF back 'urgent humanitarian ceasefire' (англ.). www.bbc.com. Праверана 16 красавіка 2023.
  20. СБР Судана ворвались в район Бейт аль-Маль в городе Омдурман
  21. RSF head calls for international community to intervene (англ.). www.bbc.com. Праверана 17 красавіка 2023.
  22. RSF leader agrees to 24-hour armistice (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 18 красавіка 2023.
  23. Sudanese Army agrees to 24-hour ceasefire (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 18 красавіка 2023.
  24. Sudanese army says in full control of Merowe Airport (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 19 красавіка 2023.
  25. "Japan to evacuate its citizens from Sudan". Al Jazeera(англ.). 2023-04-19. Архівавана з арыгінала 19 April 2023. Праверана 2023-04-19.
  26. Ninivaggi, Gabriele (2023-04-19). "SDF to evacuate Japanese citizens from Sudan as conflict rages". The Japan Times [амерыканская англійская]. Архівавана з арыгінала April 19, 2023. Праверана 2023-04-19.
  27. Army blames RSF for ceasefire breakdown (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 19 красавіка 2023.
  28. People scramble to leave Sudan’s capital after attempted ceasefires fail to stop violence (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 20 красавіка 2023.
  29. Burke, Jason; correspondent, Jason Burke Africa (2023-04-20). "Sudan: up to 20,000 flee violence as rival leaders refuse to negotiate". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Архівавана з арыгінала 30 April 2023. Праверана 2023-05-02.
  30. Clashes in Sudan despite calls for Eid ceasefire (англ.). www.rtl.lu. Праверана 21 красавіка 2023.
  31. "Sudan fighting forces aid groups to halt, spreading suffering". Al Jazeera(англ.). Праверана 27 April 2023.
  32. "Sudan's army says it agrees to three-day truce starting Friday". Al Jazeera(англ.). Архівавана з арыгінала 21 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  33. The Sudanese army has imposed complete control over Marawi (англ.). Twitter. Архівавана з першакрыніцы 23 April 2023. Праверана 21 красавіка 2023.
  34. War continues in Khartoum streets despite Eid truce. Sudan Tribune (22 красавіка 2023). Праверана 22 красавіка 2023.(недаступная спасылка)
  35. "Sudan fighting: Foreign nationals to be evacuated". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-22. Архівавана з арыгінала 22 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  36. "UK, US and others prepare to evacuate nationals from Sudan". The Guardian [брытанская англійская]. 2023-04-22. ISSN 0261-3077. Архівавана з арыгінала 22 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  37. "Saudis, other nationals evacuated from Sudan reach Jeddah". Aljazeera [брытанская англійская]. 2023-04-22. Архівавана з арыгінала 22 April 2023. Праверана 2023-04-22.
  38. а б Convoy carrying French national attacked: RSF (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  39. RSF claims capture of army personnel (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  40. "Sudan fighting: Special forces airlift US diplomats from Sudan". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-23. Праверана 2023-04-23.
  41. Biden confirms US embassy staff, families evacuated from Sudan (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  42. UK military has evacuated diplomatic staff from Sudan: PM Sunak (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  43. Defence Forces to help evacuate Irish people from Sudan RTÉ News, 2023-04-23.
  44. Defence Forces team being deployed to Sudan to help evacuate Irish citizens The Irish Times, 2023-04-23.
  45. France evacuates around 100 people from Sudan on first French flight (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  46. а б Foreigners evacuated as factions battle in Sudan’s Khartoum (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  47. Turkish evacuations have started: AJ correspondent (англ.). www.aljazeera.com (23 красавіка 2023). Праверана 23 красавіка 2023.
  48. Egypt evacuates 436 citizens from Sudan (англ.). Egypt Independent (24 красавіка 2023). Праверана 24 красавіка 2023.
  49. "New Sudan ceasefire announced but doubts remain". BBC News [брытанская англійская]. 2023-04-24. Архівавана з арыгінала 25 April 2023. Праверана 2023-04-24.
  50. Evacuation.
  51. "South Korean military aircraft evacuates citizens, Japanese nationals". Aljazeera [брытанская англійская]. 2023-04-24. Праверана 2023-04-25.
  52. "IAF planes on standby, INS Sumedha at Port Sudan as India seeks to expedite evacuation from Sudan". Economic Times(англ.). 2023-04-22. Архівавана з арыгінала 23 April 2023. Праверана 2023-04-23.
  53. Sporadic gunfire in Khartoum despite new truce
  54. "Sporadic gunfire in Sudan despite new truce". BBC. 2023-04-25. Праверана 2023-04-25.
  55. India begins evacuation from Sudan; 278 Indians board naval ship to Jeddah (англ.). Hindustan Times (25 красавіка 2023). Праверана 25 красавіка 2023.
  56. Sudan: First flight carrying Britons leaves African country - with two more to take place overnight (англ.). Sky News. Праверана 25 красавіка 2023.
  57. "Shaky ceasefire enters second day as Sudanese, foreigners flee". France24. 2023-04-26. Праверана 2023-04-26.
  58. Thirteen Sri Lankans safely evacuated from violence-hit Sudan (англ.). adaderana.lk. Праверана 27 красавіка 2023.
  59. "More air strikes in Sudan as ceasefire expiry looms". Aljazeera. 2023-04-27. Праверана 2023-04-27.
  60. Canada carries out first evacuation flight from Sudan (англ.). Aljazeera. Праверана 27 красавіка 2023.
  61. About 1,300 Chinese citizens evacuated (англ.). Aljazeera. Праверана 27 красавіка 2023.
  62. السودان في ثاني أيام المعارك.. اتساع المواجهات بين الجيش والدعم السريع وفتح ممرات إنسانية لفترة وجيزة (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 29 красавіка 2023.
  63. Clashes renew in West Darfur as food and water shortages worsen in Sudan violence. CNN (28 красавіка 2023). Праверана 29 красавіка 2023.
  64. Forsvarets bidrag til Sudan-evakueringen (нарв.). Norwegian Armed Forces. Праверана 28 April 2023.
  65. Piloten fløy nordmenn ut av Sudan: − Vi kunne ha blitt beskutt (нарв.). Verdens Gang. Праверана 28 April 2023.
  66. МИД: из Судана эвакуированы 6 белорусских граждан, 10 белорусов остаются в Хартуме, они в безопасности
  67. "Sudan's army accuses RSF of shooting at Turkish evacuation plane outside Khartoum". Al Arabiya(англ.). 28 April 2023. Праверана 2023-04-28.
  68. Около 40 россиян эвакуировались из Судана в Саудовскую Аравию
  69. Desk, Arab. Video.. A fire devoured a branch of the Central Bank of Sudan (англ.). The Eastern Herald (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  70. Sabah, Daily. Sudan battle rages as rivals trade blame for cease-fire violation (англ.). Daily Sabah (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  71. Sudan crisis: Air strikes and fighting in Khartoum as truce collapses. BBC (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  72. Sudan army says it agreed to extend truce with RSF. Aljazeera (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  73. Humanitarian truce extended: RSF. Aljazeera (30 красавіка 2023). Праверана 30 красавіка 2023.
  74. Sudanese army: RSF’s combat capabilities reduced. Al Jazeera (1 мая 2023). Праверана 1 May 2023.
  75. Confrontations extending to new areas: AJ correspondent. Al Jazeera]э (1 мая 2023). Праверана 2 May 2023.
  76. Doran, Matthew. "RAAF rescue mission evacuates 36 Australians and their family members from Sudan". ABC News. Праверана 2 May 2023.
  77. Camille. Nearly 200 dead in West Darfur violence: situation 'extremely dangerous' (англ.). Dabanga Radio TV Online (1 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 2 May 2023. Праверана 2 мая 2023.
  78. Bloodshed in Sudan’s Darfur as Hemeti’s allies and enemies vie for control (англ.). Middle East Eye. Архівавана з першакрыніцы 2 May 2023. Праверана 2 мая 2023.
  79. Sudan army plane downed amid air raids - RSF. BBC (2 мая 2023). Праверана 2 May 2023.
  80. أفريقيا. "الخرطوم .. مقتل أرملة الشاعر محمد الفيتوري فنانة"
  81. Sudan updates: UN admits failure to avert war as aid looted (англ.). DW (4 мая 2023). Праверана 4 мая 2023.
  82. Sudan rivals agree 'in principle' to a week's truce. BBC (2 мая 2023). Праверана 2 мая 2023.
  83. Khartoum fighting continues despite new ceasefire in Sudan (англ.). www.aljazeera.com. Праверана 4 мая 2023.
  84. Rival Sudan factions meet in Saudi Arabia as pressure mounts. Aljazeera (6 мая 2023). Праверана 6 мая 2023.
  85. Sudan’s warring military factions to meet face-to-face for first time since conflict began. CNN.
  86. "Turkey to move its Sudan embassy after ambassador's car hit". Al Jazeera. Праверана 6 May 2023.
  87. Salih, Zeinab Mohammed (2023-05-07). "Eritrea accused of forcibly repatriating civilians caught up in Sudan fighting". The Guardian [брытанская англійская]. ISSN 0261-3077. Праверана 2023-05-07.
  88. Lederer, Edith M.. Ukraine, Sudan conflicts fuel alarming surge in tuberculosis (англ.). Los Angeles Times (8 мая 2023). Праверана 8 мая 2023.
  89. "Air strikes hit Sudanese cities despite truce talks". BBC. Праверана 9 May 2023.
  90. السودان اليوم.. "الدعم السريع" تتهم الجيش بقصف وتدمير القصر الجمهوري وإحصائية جديدة للقتلى والنازحين (ар.). www.aljazeera.net. Праверана 9 мая 2023.
  91. Abdulahe. استمرار المعارك واتهامات بتدمير القصر الجمهوري (ар.). Dabanga Radio TV Online (9 мая 2023). Праверана 9 мая 2023.
  92. "Sudan's RSF accuses army of bombing old presidential palace". BBC. Праверана 10 May 2023.
  93. "Unprecedented battles and looting in Sudan - residents". BBC. Праверана 10 May 2023.
  94. "UN Rights Council Votes To Strengthen Monitoring Of Abuses In Sudan". Barron's. Праверана 11 May 2023.
  95. "Sudan's army and RSF fight on after ceasefire talks fail". Aljazeera. Праверана 12 May 2023.
  96. "Sudan conflict: Army and RSF agree deal to protect civilians". BBC. Архівавана з арыгінала 12 May 2023. Праверана 12 May 2023.
  97. "Heavy gunfire in Sudan ahead of ceasefire talks". BBC [англійская]. Праверана 14 May 2023.
  98. "Khartoum under bombardment as Sudan's rivals talk". Reuters [англійская]. Праверана 15 May 2023.
  99. "Sudan crisis: Burhan freezes bank accounts of Hemeti's RSF group". Middle East Eye [англійская]. Праверана 15 May 2023.
  100. "392 Yemeni citizens evacuated from Sudan". Xinhua. Xinhua News Agency. 15 May 2023. Праверана 15 May 2023.
  101. "Sudan army chief freezes bank accounts of rival RSFgovernor". BBC [англійская]. Праверана 16 May 2023.
  102. "Air strikes pound Sudan's capital as conflict enters second month". Reuters [англійская]. Праверана 16 May 2023.
  103. "Sudan hospital hit in air strike and embassy looted". BBC [англійская]. Праверана 16 May 2023.
  104. Camille. As many as 2,000 reported dead in West Darfur violence (англ.). Dabanga Radio TV Online (16 мая 2023). Праверана 17 мая 2023.
  105. "Khartoum's outskirts attacked as Sudan war enters sixth week". Aljazeera [англійская]. Праверана 20 May 2023.
  106. "Sudan's army, Rapid Support Forces sign 7-day ceasefire". Aljazeera. Праверана 21 May 2023.
  107. Salih, Zeinab Mohammed (2023-05-21). "Sudan conflict: Army fights to keep Wadi Saeedna airbase, residents say". BBC(англ.). Праверана 2023-05-22.
  108. Salih, Zeinab Mohammed (2023-05-22). "It felt like an earthquake - Sudan resident on fighting". BBC(англ.). Праверана 2023-05-22.
  109. Plett Usher, Barbara (2023-05-24). "Fighter plane crashes in Sudanese city - reports". BBC(англ.). Праверана 2023-05-24.
  110. SudanTribune. Rapid Support Forces ambush peace groups in West Darfur (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (24 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 жніўня 2023. Праверана 24 мая 2023.
  111. "United Nations backs Sudan envoy as army seeks to expel him". Aljazeera(англ.). 2023-05-27. Праверана 2023-05-27.
  112. "US, Saudi Arabia call on Sudan warring sides to extend ceasefire". Aljazeera(англ.). 2023-05-29. Праверана 2023-05-29.
  113. "Sudan's military, RSF agree ceasefire extension". Aljazeera(англ.). 2023-05-29. Праверана 2023-05-30.
  114. "Sudan army suspends participation in Jeddah ceasefire talks". Aljazeera(англ.). 2023-05-31. Праверана 2023-06-01.
  115. Ross, Will (2023-06-01). "Sudan conflict: Rockets hit Khartoum market as talks collapse". BBC(англ.). Праверана 2023-06-01.
  116. "US imposes first sanctions over Sudan conflict". Aljazeera(англ.). 2023-06-01. Праверана 2023-06-02.
  117. Hamilton, Richard (2023-06-02). "Gunfire around state TV building in Sudan capital - reports". BBC(англ.). Праверана 2023-06-02.
  118. а б "'Real hell': Deadly fighting escalates in Sudan as truce expires". Aljazeera(англ.). 2023-06-04. Праверана 2023-06-05.
  119. "Air strikes on Sudan campus kill Congolese - government". BBC(англ.). 2023-06-06. Праверана 2023-06-06.
  120. "SITUATION REPORT - HORN OF AFRICA No. 445 - 6 June 2023" (PDF). EEPA(англ.). 2023-06-06. Праверана 2023-06-06.
  121. Sudan’s warring parties resume ceasefire talks in Jeddah (англ.). Al Arabiya English (6 чэрвеня 2023). Праверана 7 чэрвеня 2023.
  122. "Arms depot battle rages in Sudan as fuel facility burns". Aljazeera(англ.). 2023-06-07. Праверана 2023-06-08.
  123. "Darfur: renewed attacks on El Geneina, chaos in Kutum". Dabanga. 9 June 2023. Праверана 10 June 2023.
  124. "Saudi Arabia condemns attack on its embassy in Sudan". BBC(англ.). 2023-06-08. Праверана 2023-06-08.
  125. "Mediators announce 24-hour Sudan ceasefire from early Saturday". Aljazeera(англ.). 2023-06-09. Праверана 2023-06-13.
  126. "'Most fearless' fighting in Sudan after 24-hour ceasefire ends". Aljazeera(англ.). 2023-06-11. Праверана 2023-06-13.
  127. "West Darfur governor abducted, killed as war in Sudan spreads". Aljazeera(англ.). 2023-06-15. Праверана 2023-06-15.
  128. "Sudan slips into crisis with critical shortages as conflict enters third month". Africanews(англ.). 2023-06-15. Праверана 2023-06-15.
  129. "No respite for Sudan civilians two months into brutal war". Philippine Star(англ.). 2023-06-15. Праверана 2023-06-15.
  130. а б "Sudan crisis: Five children among 17 killed in air strikes". BBC(англ.). 2023-06-17. Праверана 2023-06-18.
  131. "Sudan's warring sides agree to new 72-hour ceasefire". Al Jazeera(англ.). Праверана 2023-06-17.
  132. "New killings reported in Darfur on second day of Sudan ceasefire". CNN(англ.). 2023-06-19. Праверана 2023-06-22.
  133. "South Kordofan residents flee as Sudan war escalates". al-Arabiya(англ.). 2023-06-23. Праверана 2023-06-23.
  134. "Battle For Key Police Base Kills At Least 14 Sudan Civilians". Barron's(англ.). 26 June 2023. Праверана 27 June 2023.
  135. "SITUATION REPORT - HORN OF AFRICA No. 457 - 26 June 2023" (PDF). EEPA(англ.). 2023-06-26. Праверана 2023-06-26.
  136. "RSF announces two-day 'unilateral' ceasefire in Sudan for Eid". Aljazeera(англ.). 27 June 2023. Праверана 27 June 2023.
  137. "125 Sudanese soldiers held by the RSF released: Red Cross". Aljazeera(англ.). 29 June 2023. Праверана 29 June 2023.
  138. а б "Fighting reignites between Sudan army, RSF in Khartoum". Aljazeera(англ.). 3 July 2023. Праверана 3 July 2023.
  139. SudanTribune. Darfur joint force, RSF clash outside the capital of North Darfur (англ.). Sudan Tribune (4 ліпеня 2023). Праверана 7 ліпеня 2023.(недаступная спасылка)
  140. Lisa. Fierce battles continue in Sudan capital, Kordofan and Darfur (англ.). Dabanga Radio TV Online (7 ліпеня 2023). Праверана 7 ліпеня 2023.
  141. "Sudan conflict: Air strike kills at least 22 in Khartoum". BBC(англ.). 8 July 2023. Праверана 9 July 2023.
  142. "UN warns of 'full-scale civil war' in Sudan, Egypt to host summit". Aljazeera(англ.). 9 July 2023. Праверана 10 July 2023.
  143. War in Sudan has displaced over three million people, says UN. France 24 (12 ліпеня 2023). Праверана 13 July 2023.
  144. "Bodies of 87 people found in Sudan mass grave, says UN". The Guardian.
  145. "Sudan's neighbors meeting in Cairo for summit agree to Egypt's initiative to try to end conflict". AP(англ.). 13 July 2023. Праверана 14 July 2023.
  146. "ICC investigating Darfur violence amid continuing Sudan conflict". Aljazeera(англ.). 13 July 2023. Праверана 14 July 2023.
  147. "SITUATION REPORT - HORN OF AFRICA No. 462 - 13 July 2023" (PDF). EEPA(англ.). 2023-07-13. Праверана 2023-07-06.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка)
  148. "Sudan fighting sparks communications blackout in Khartoum, disease outbreaks". France 24(англ.). 14 July 2023. Праверана 14 July 2023.
  149. "Sudan army returns for talks in Jeddah as war enters fourth month". Aljazeera(англ.). 15 July 2023. Праверана 16 July 2023.
  150. а б "Sudan Violence Rages As Paramilitaries Deny Darfur War Crimes". Barron's(англ.). 16 July 2023. Праверана 17 July 2023.
  151. "Sudan army returns for talks in Jeddah as war enters fourth month". Aljazeera(англ.). 15 July 2023. Праверана 16 July 2023.
  152. а б "Sudan army clashes with RSF and SPLM-N El Hilu in South Kordofan". Radio Dabanga(англ.). 18 July 2023. Праверана 19 July 2023.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка)
  153. "Sudan Violence Rages As Paramilitaries Deny Darfur War Crimes". Barron's(англ.). 17 July 2023. Праверана 17 July 2023.
  154. "14 civilians killed in RSF drone strike on civilian gathering in Khartoum". Sudan Tribune(англ.). 19 July 2023. Архівавана з арыгінала 11 чэрвеня 2024. Праверана 20 July 2023.
  155. "More people killed in battles in El Obeid and Sudan capital". Radio Dabanga(англ.). 21 July 2023. Праверана 21 July 2023.
  156. "Sudanese army strikes RSF troops in Khartoum and North Kordofan". Sudan Tribune(англ.). 20 July 2023. Праверана 21 July 2023.(недаступная спасылка)
  157. "Doctors Without Borders team attacked in Sudan's Khartoum". al-Arabiya. 21 July 2023. Праверана 22 July 2023.
  158. "Sudan civilians reportedly killed in Darfur fighting". Aljazeera. 23 July 2023. Праверана 23 July 2023.
  159. "Shelling continues in Sudan capital, 15 killed in Omdurman". Radio Dabanga. 26 July 2023. Праверана 26 July 2023. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2023. Праверана 26 ліпеня 2023.
  160. "Army threatens to destroy vehicles on Khartoum-Bara road". Sudan Tribune. 25 July 2023. Праверана 25 July 2023. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2023. Праверана 26 ліпеня 2023.
  161. "SITUATION REPORT - HORN OF AFRICA No. 466 - 27 July 2023" (PDF). EEPA(англ.). 2023-07-13. Праверана 2023-07-27.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка)
  162. "Sudan war: RSF seize Sirba in West Darfur, heavy battles in Nyala and Khartoum". Radio Dabanga(англ.). 2023-07-28. Праверана 2023-07-28.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка)
  163. "Civilians 'harassed by RSF' in Sudan capital fighting". Radio Dabanga(англ.). 2023-07-27. Праверана 2023-07-28.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка)
  164. "Sudanese army's return to negotiations hinges on RSF withdrawal from Khartoum: statement". Sudan Tribune(англ.). 29 July 2023. Праверана 31 July 2023.(недаступная спасылка)
  165. а б "Marches as SPLM-N El Hilu and army clash in South Kordofan". Radio Dabanga(англ.). 31 July 2023. Праверана 31 July 2023.
  166. "Fighting continues in Sudan's capital as aid organisations leave conflict zones". Radio Dabanga(англ.). 1 August 2023. Праверана 2 August 2023.
  167. "SLM faction joins Sudanese army against RSF in Darfur". Sudan Tribune(англ.). 1 August 2023. Праверана 2 August 2023. Архіўная копія. Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2023. Праверана 7 жніўня 2023.
  168. "Sudan Armed Forces deny 'imminent ceasefire' as shelling ravages Khartoum hospital". Radio Dabanga(англ.). 3 August 2023. Праверана 3 August 2023.
  169. "Sudanese army kills 12 RSF troops in Khartoum". Sudan Tribune(англ.). 2 August 2023. Праверана 3 August 2023.(недаступная спасылка)
  170. "RSF claim 'full control' of Central Darfur after clashes". Radio Dabanga(англ.). 6 August 2023. Праверана 6 August 2023.
  171. а б "Sudan war: airstrikes on Republican Palace, civil servants await salaries while oil ministry raises fuel prices". Radio Dabanga(англ.). 7 August 2023. Праверана 7 August 2023.
  172. Sudanese army retakes control of Central Darfur’s capital (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (8 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 10 жніўня 2023. Праверана 8 жніўня 2023.
  173. Sudan war: shelling in Omdurman kills 20, two dead in Nyala (англ.). Radio Dabanga (9 жніўня 2023). Праверана 9 жніўня 2023.
  174. Fierce clashes engulf Omdurman as Sudanese Army and RSF collide (англ.). Sudan Tribune (8 жніўня 2023). Праверана 8 жніўня 2023.(недаступная спасылка)
  175. Facebook removes RSF pages from its platforms (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (11 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 12 жніўня 2023. Праверана 11 жніўня 2023.
  176. Grim toll rises in ongoing Sudan conflict (англ.). Radio Dabanga (13 жніўня 2023). Праверана 13 жніўня 2023.
  177. Attacks, clashes, and landmine explosions disrupt daily life in Kordofan (англ.). Radio Dabanga (15 жніўня 2023). Праверана 15 жніўня 2023.
  178. Fears For Hundreds Of Thousands As Sudan War Spreads (англ.). Barron's (18 жніўня 2023). Праверана 18 жніўня 2023.
  179. Sudanese army thwarts major RSF attack in Khartoum (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (20 жніўня 2023). Архівавана з першакрыніцы 19 лістапада 2023. Праверана 21 жніўня 2023.
  180. Recent clashes cause deaths and injuries in South Darfur and more displacement in North Darfur (англ.). Radio Dabanga (21 жніўня 2023). Праверана 21 жніўня 2023.
  181. Sudanese army commander killed in Nyala, Sudan | Al Bawaba (англ.). www.albawaba.com. Праверана 22 жніўня 2023.
  182. 39 women and children dead in Sudan – Doctors (англ.). africanews (29 жніўня 2023). Праверана 29 жніўня 2023.
  183. а б Battles continue in Sudan, at least 4,8 million people fled their homes (англ.). Radio Dabanga (1 верасня 2023). Праверана 1 верасня 2023.
  184. New army-SPLM-N clashes reported in Sudan’s Nuba Mountains (англ.). Radio Dabanga (1 верасня 2023). Праверана 1 верасня 2023.
  185. Sudan conflict: Air strike on Khartoum kills at least 20 (англ.). BBC (3 верасня 2023). Праверана 3 верасня 2023.
  186. SPLM-N El Hilu attacks South Kordofan capital (англ.). Radio Dabanga (5 верасня 2023). Праверана 6 верасня 2023.
  187. а б Hemedti: ‘RSF does not seek control over Sudan but will fight on to the last soldier’ (англ.). Radio Dabanga (6 верасня 2023). Праверана 7 верасня 2023.
  188. At least 32 civilians killed in Sudan army strikes: Activists (англ.). Aljazeera (6 верасня 2023). Праверана 7 верасня 2023.
  189. IOM: 190 families displaced by North Darfur clashes (англ.). Radio Dabanga (11 верасня 2023). Праверана 12 верасня 2023.
  190. Sudan medics: Khartoum hospital ‘a bloodbath’ as airstrike death toll reaches 43 (англ.). Radio Dabanga (11 верасня 2023). Праверана 11 верасня 2023.
  191. Air strikes kill dozens in Nyala as Sudan violence escalates in Darfur (англ.). France 24 (13 верасня 2023). Праверана 13 верасня 2023.
  192. 100+ dead as ‘indiscriminate’ shelling ravages Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (14 верасня 2023). Праверана 15 верасня 2023.
  193. RSF retreat from South Kordofan stronghold, military detentions across Sudan (англ.). Radio Dabanga (13 верасня 2023). Праверана 14 верасня 2023.
  194. Sudanese army resumes bombing RSF sites in Nyala of South Darfur (англ.). Sudan Tribune (13 верасня 2023). Праверана 14 верасня 2023.(недаступная спасылка)
  195. Sudanese army repels RSF attack on its command centre (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (16 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2023. Праверана 17 верасня 2023.
  196. а б Escalating Conflict: Sudanese army, RSF clash in Khartoum, El-Obeid, Zalingei (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (17 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2023. Праверана 17 верасня 2023.
  197. Nimoni, Fiona. Sudan conflict: Landmark skyscraper in Khartoum engulfed in flames (англ.). BBC (17 верасня 2023). Праверана 17 верасня 2023.
  198. Clashes in Port Sudan for first time since war began (англ.). Africanews (19 верасня 2023). Праверана 19 верасня 2023.
  199. More deadly RSF attacks in West Kordofan (англ.). Radio Dabanga (21 верасня 2023). Праверана 22 верасня 2023.
  200. Battles continue around SAF General Command in Khartoum (англ.). Radio Dabanga (21 верасня 2023). Праверана 22 верасня 2023.
  201. SLM-Nur expands control to several areas in Darfur to protect civilians: official (англ.)(недаступная спасылка). Sudan Tribune (23 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2023. Праверана 25 верасня 2023.
  202. Sudanese army repels SPLM-N’s fresh attack on Kadugli (англ.). Sudan Tribune (27 верасня 2023). Праверана 28 верасня 2023.
  203. 10 civilians killed in artillery shelling by RSF in Omdurman(нявызн.). Sudan Tribune (29 верасня 2023). Праверана 29 верасня 2023.
  204. At least ten die in airstrikes on residential areas in Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (2 кастрычніка 2023). Праверана 2 October 2023.
  205. RSF attack Wad Ajana in North Kordofan. Sudan War Monitor (2 кастрычніка 2023).
  206. "Thousands flee southern Sudan town as war spreads: witnesses". Yahoo News. AFP. October 2, 2023.
  207. At least 20 killed in artillery shelling of health clinic in Khartoum Bahri (англ.). Sudan Tribune (3 кастрычніка 2023). Праверана 4 October 2023.
  208. Tawir: RSF advances in Um Rawaba ‘an attempt to spread conflict across Sudan’ (англ.). Radio Dabanga (3 кастрычніка 2023). Праверана 4 October 2023.
  209. Sudanese army repels major attack by RSF in South Darfur (англ.). Sudan Tribune (4 кастрычніка 2023). Праверана 5 October 2023.
  210. Four die in Sudan army operation in Muglad, West Kordofan (англ.). Radio Dabanga (7 кастрычніка 2023). Праверана 7 October 2023.
  211. Jeffery, Jack. Artillery fire has killed 11 people and wounded 90 in a major Sudanese city, aid group says (англ.). Associated Press (7 кастрычніка 2023). Праверана 7 October 2023.
  212. MSF vehicle was fired at in Sudan, staff escapes injury (англ.). Sudan Tribune (6 кастрычніка 2023). Праверана 7 October 2023.
  213. RSF takes control of Khartoum state area, displaces residents (англ.). Sudan Tribune (6 кастрычніка 2023). Праверана 7 October 2023.
  214. Four killed in renewed clashes between army and RSF in North Kordofan (англ.). Sudan Tribune (8 кастрычніка 2023). Праверана 9 October 2023.
  215. Sudan: three civilians killed in hospital bombardment (англ.). Africanews (9 кастрычніка 2023). Праверана 9 October 2023.
  216. RSF shelling of SAF command in Sudan capital resumes (англ.). Radio Dabanga (9 кастрычніка 2023). Праверана 11 October 2023.
  217. Sudan Armed Forces chief retires ‘defecting’ Major General in charge of Abyei (англ.). Radio Dabanga (23 кастрычніка 2023). Праверана 30 October 2023.
  218. Deadly attack on Central Darfur camp as RSF siege enters its third week (англ.). Radio Dabanga (25 кастрычніка 2023). Праверана 30 October 2023.
  219. RSF kill three combattants of peace groups in South Darfur’s capital (англ.). Sudan Tribune (24 кастрычніка 2023). Праверана 30 October 2023.
  220. Sudan war: Khartoum shelling continues, Nyala faces exodus, Lagawa attacked by rebels (англ.). Radio Dabanga (30 кастрычніка 2023). Праверана 30 October 2023.
  221. Fall of the 16th Division headquarters in Nyala. Sudan War Monitor (26 кастрычніка 2023).
  222. Deadly shelling continues in Sudanese capital, Darfur and South Kordofan (англ.). Radio Dabanga (30 кастрычніка 2023). Праверана 30 October 2023.
  223. RSF ‘liberates’ vital Sudan oilfield (англ.). Radio Dabanga (30 кастрычніка 2023). Праверана 31 October 2023.
  224. Rapid Support Forces seize Sudanese army base in Central Darfur (англ.). Sudan Tribune (31 кастрычніка 2023). Праверана 31 October 2023.
  225. Sudan belligerents keep fighting despite Jeddah talks (англ.). Africanews (3 лістапада 2023). Праверана 3 November 2023.
  226. RSF seize Sudanese army headquarters in El-Geneina (англ.). Sudan Tribune (4 лістапада 2023). Праверана 6 November 2023.
  227. At least 15 killed in artillery shelling of Omdurman market (англ.). Sudan Tribune (4 лістапада 2023). Праверана 6 November 2023.
  228. Minawi’s field commander slain in suspected RSF ambush in North Darfur (англ.). Sudan Tribune (6 лістапада 2023). Праверана 8 November 2023.
  229. RSF seize North Darfur garrison, reportedly commit mass atrocities in West Darfur (англ.). Radio Dabanga (8 лістапада 2023). Праверана 8 лістапада 2023.
  230. Sudanese army accuses RSF of destroying strategic bridge in the capital (англ.). Sudan Tribune (11 лістапада 2023). Праверана 11 лістапада 2023.
  231. RSF-SAF clashes continue in Khartoum and North Korfodan states (англ.). Radio Dabanga (14 лістапада 2023). Праверана 15 лістапада 2023.
  232. RSF bars West Darfur residents from fleeing to Chad (англ.). Sudan Tribune (19 лістапада 2023). Праверана 20 лістапада 2023.
  233. Darfur armed movements renounce neutrality in Sudan war (англ.). Radio Dabanga (17 лістапада 2023). Праверана 20 лістапада 2023.
  234. Ten killed and over 6,000 displaced in South Darfur (англ.). Radio Dabanga (21 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  235. RSF take control of Sudanese army base in Jebel Aulia (англ.). Sudan Tribune (21 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  236. Sudanese army, RSF clash in El Daein, East Darfur (англ.). Sudan Tribune (20 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  237. RSF make ‘series of victories’ in Jebel Aulia and East Darfur (англ.). Radio Dabanga (21 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  238. RSF seize control of Sudanese army base in East Darfur (англ.). Sudan Tribune (21 лістапада 2023). Праверана 21 лістапада 2023.
  239. At least 40 civilians killed in El Daein by Sudanese warplanes (англ.). Sudan Tribune (22 лістапада 2023). Праверана 23 лістапада 2023.
  240. Sudan war: East Darfur capital ‘stable’ as SAF-RSF tensions simmer in West Kordofan (англ.). Radio Dabanga (24 лістапада 2023). Праверана 25 лістапада 2023.
  241. IGAD plans emergency summit as RSF attacks West Kordofan SAF base (англ.). Radio Dabanga (26 лістапада 2023). Праверана 28 лістапада 2023.
  242. Shots fired over the Nile in Khartoum, atrocities reported in Darfur (англ.). Africanews (27 лістапада 2023). Праверана 29 лістапада 2023.
  243. Darfur holdout groups arrive in El-Fasher to protect civilians from RSF attacks (англ.). Sudan Tribune (27 лістапада 2023). Праверана 28 лістапада 2023.
  244. Deaths, incidents, and negotiations in Kordofan (англ.). Radio Dabanga (4 снежня 2023). Праверана 5 снежня 2023.
  245. SLM-Abdel Wahid forces seize RSF camp in South Darfur (англ.). Sudan Tribune (3 снежня 2023). Праверана 5 снежня 2023.
  246. Mediators suspended Sudan’s ceasefire talks Indefinitely (англ.). Sudan Tribune (3 снежня 2023). Праверана 5 снежня 2023.
  247. SAF-RSF battles continue in Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (5 снежня 2023). Праверана 7 снежня 2023.
  248. Four killed and village destroyed as RSF attacks SPLM-N base in South Kordofan (англ.). Radio Dabanga (6 снежня 2023). Праверана 7 снежня 2023.
  249. RSF seize Sudan telecoms, data safety in question (англ.). Radio Dabanga (7 снежня 2023). Праверана 8 снежня 2023.
  250. Air strike in North Kordofan claims lives, forces displacement (англ.). Sudan Tribune (7 снежня 2023). Праверана 8 снежня 2023.
  251. Monitor, Sudan War. RSF enter Gedaref State for the first time (англ.). sudanwarmonitor.com. Праверана 9 снежня 2023.
  252. Two killed in attack on Red Cross convoy in Sudan capital (англ.). Radio Dabanga (7 снежня 2023). Праверана 12 снежня 2023.
  253. 37 killed in Omdurman shelling as Khartoum airstrikes increase (англ.). Radio Dabanga (12 снежня 2023). Праверана 14 снежня 2023.
  254. Six dead as Sudanese air force bombs Nyala in South Darfur (англ.). Radio Dabanga (15 снежня 2023). Праверана 15 снежня 2023.
  255. SAF/RSF fighting breaks out in North Darfur capital and Abu Shouk camp (англ.). Radio Dabanga (17 снежня 2023). Праверана 17 снежня 2023.
  256. RSF attacks in Sudan’s El Gezira causes mass exodus, hundreds of youths detained (англ.). Radio Dabanga (17 снежня 2023). Праверана 18 снежня 2023.
  257. SRF seize military base, escalate fighting near Wad Madani (англ.). Sudan Tribune (18 снежня 2023). Праверана 19 снежня 2023.
  258. RSF seize bridge and storm into Wad Madani. Sudan War Monitor (19 снежня 2023). Праверана 19 December 2023.
  259. Sudan RSF ‘in full control’ of El Gezira, appoints former army officer as commander (англ.). Radio Dabanga (20 снежня 2023). Праверана 20 снежня 2023.
  260. "UN Food Agency Pauses Sudan Aid to 800,000 People Over War". Bloomberg.com(англ.). 2023-12-21. Праверана 2023-12-21.
  261. а б "Sudanese army airstrikes RSF forces near Sennar". Sudan Tribune(англ.). 2023-12-24. Праверана 2023-12-25.
  262. "Sudan in 'total panic' as paramilitaries move South". Africanews(англ.). 2023-12-25. Праверана 2023-12-25.
  263. "RSF chief negotiator resigns to focus on ending Sudan's war". Sudan Tribune(англ.). 2023-12-24. Праверана 2023-12-25.
  264. Egyptian students stranded in Sudan evacuated: Foreign Ministry. EgyptToday (27 снежня 2023). Праверана 28 снежня 2023.
  265. Sudanese warplanes unleash second airstrike on Nyala in less than a month. Sudan Tribune (30 снежня 2023).

Спасылкі

правіць