Пісар вялікі літоўскі
ураднік Вялікага Княства Літоўскага
(Пасля перасылкі з Вялікія пісары літоўскія)
Пісар вялікі літоўскі (лац.: notarius magnus) — ураднік у Вялікім Княстве Літоўскім і Рэчы Паспалітай.
Спіс пісараў і сакратароў вялікага князя Вітаўта
правіць- Конрад (von Frankenberg; пісар 1405)
- Мікалай Цыбулька (пісар 1409—1429)
- Ян Ліхтенвальд (пісар 1410—1418)
- Барталамей з Горкі (Бартольд; Бартко; пісар або сакратар 1421—1430)
- Мікалай Малдрык з Кобель (пісар або сакратар 1425—1430)
- Лутка з Бжэзя (пісар або сакратар 1429—1430)
- Ян Дамарат з Стадкова (пісар 1430)
Спіс пісараў і сакратароў вялікага князя Жыгімонта
правіцьСпіс пісараў і сакратароў вялікага князя Свідрыгайлы
правіцьСпіс пісараў і сакратароў вялікага князя і караля Казіміра
правіць._%D0%A1%D1%83%D0%BD%D1%96%D0%B3%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0_(%D0%A1%D1%8F%D0%BC%D1%91%D0%BD_%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B3%D0%B0)_(1709).jpg)
- Мікалай (сакратар або пісар 1441)
- Пузыр (пісаў прывілеі 1440—1445)
- Логвін (пісаў прывілеі 1440—1450)
- Сапега (пісаў прывілеі 1440—1450)
- Іван Кушлейка (пісар 1440—1460)
- Васіль Копаць (пісаў прывілеі 1447—1460)
- Якуб (пісар 1449—1466)
- Мікіта (пісар 1449—1469)
- Васька Паўловіч (пісар 1450—1473)
.jpg)
- Марцін з Лускі (з Лужка) (пісар 1457)
- Панюта (пісар? 1465)
- Кошка (пісар? 1470)
- Янушка (пісар 1455—1464, 1482)
- Пятрашка (Любіч) (пісар 1469—1486)
- Багдан Сапега (Сапежыч) (пісар 1471—1486)
- Федзька Уладыка (пісар 1482—1486)
- Федзька Сенковіч (пісар 1482—1486)
- Федзька (дзяк 1482—1486)
- Тунгэль (пісар 1482—1486)
- Федзька Аляшковіч (пісар 1482—1486)
- Васька Дарашковіч (пісар 1482—1486)
- Федзька Бельцэвіч (пісар 1482—1486)
- Івашка Уладыка (пісар 1486)
- Федзька Янушковіч (Янушкевіч; пісар 1486)
- Івашка Сапега (Сапежыч, Сопега) (пісар 1486)
- Леў (Леўка) Багавіціновіч (пісар каралеўскі 1487—1490)
- Васька Баса (пісар 1490)
- Манько Калусоўскі (пісар 1490 — да 1502)
Спіс пісараў і сакратароў вялікага князя і караля Аляксандра 1492—1506
правіць.jpg)
- Іван (Івашка) Яцковіч Уладыка (пісар 1486 — да 1599)
- Фёдар (Федзька) Янушэвіч (Янушковіч) (пісар або сакратар 1486—1506)
- Іван (Івашка) Сапега (Сопега, Сопежыч) (пісар 1486—1504)
- Адам Якубавіч з Котры (пісар або сакратар 1492—1506)
- Федзька Грыгаровіч (пісар 1492—1501)
- Янушка (пісар 1494—1499)
- Эразм Цёлак (Vitellinus; сакратар, пісар або пісар лацінскі 1495—1503)
- Ігнацій Мекітініч (пісар 1498)
- Федзька Гаўрыловіч (1499)
- Рыгор Ісаевіч Грамыка (Грынька; пісар 1499—1506)
- Станіслаў Венет (Венат, Венетус; пісар 1501)
- Богуш Багавіціновіч (пісар 1500—1506)
- Леў (Леўка, Леўша) Багавіціновіч (пісар 1502—1503)
- Копаць Васілевіч (пісар 1506)
- Пётр Апаленскім (1506)
- Нікольскі Васілевіч (1506)
Пісараў рускіх
правіць- Копаць Васілевіч (1507—1530)
- Міхаіл Богуш-Багавіцінавіч (1504—1530)
- Рыгор Ісаевіч Грамыка (1509—1528)
- Іван (Івашка) Багданавіч Сапега (1507—1513)
- Федзька Міхайлавіч Святоша (1508—1511)
- Міхал Васілевіч Свінюскі (1512—1521, 1531—1543)
- Багухвал Дзмітравіч (1514—1516, 1525—1528)
- Іван Гарнастай (Гарнастаевіч) (1517 — 5.1558)
- Васіль Пятровіч (1519)
- Анікей Гарнастай (1531—1541)
Сакратароў і пісараў лацінскіх свецкіх
правіць- Іван Сямёнавіч Сапега (сакратар найвышэйшы 1506—1517)
- Мікалай Мікалаевіч Міхновіч-Рачковіч (пісар лацінскі, 1508, сакратар 1508—1516)
- Павел Нарушэвіч (пісар 1517, пісар лацінскі 1521—1524, сакратар або пісар 1532—1539)
- Алёхна Крывец (1522)
- Станіслаў Якубавіч Скоп (пісар лацінскі або сакратар 1523—1529)
- Мікалай Сенковіч Андрошэвіч (Андрушовіч; пісар лацінскі 1527 — ?)
- Вацлаў Мікалаевіч (з Мейшаголы; пісар лацінскі або сакратар 1535—1542)
Сакратароў і пісараў лацінскіх духоўных
правіць- Адам Якубовіч з Котры (сакратар і пісар 1507—1510)
- Мікалай Жукоўскі (з Жукава) (сакратар 1506 — ?)
- Ян Філіповіч (сакратар і пісар лацінскі 1508—1510)
- Ваўжынец Мендзылескі (сакратар і пісар 1511—1524)
- Ян Лявіцкі (пісар лацінскі 1524)
- Станіслаў Тарло (сакратар 1524)
- Мікалай Вяжгайла (сакратар каралеўскі 1524)
- Ян Куніцкі (пісар каралеўскі 1525)
- Ян Даманеўскі (з Даманава) (сакратар Я. К. М. 1540—1544)
Пісараў і сакратароў ніжэйшай ступені
правіць- Юшка (пісар каралеўскі 1508)
- Грыцько Аляксевіч (дзяк 1509)
- Ярэмія (пісар яўны 1509)
- Федзька Івановіч (дзяк 1509, 1518)
- Маноўскі Федаровіч (дзяк 1509)
- Анікей Гарнастаевіч (пісаў прывілей 1517)
- Закрэўскі (сакратар каралеўскі 1523)
- Марцін Тур (пісар каралеўскі 1525, сакратар Я. К. М. 1543)
- Андрэй Мацковіч (дзяк або пісар 1525—1529)
- Мікалай (пісар яўны 1543)
Спіс пісараў вялікага князя і караля Жыгімонта Аўгуста 1544—1566
правіць.jpg)
Прыватных, канцэлярыі каралеўскай:
правіць- Глеб Ясмановіч (дзяк 1549)
- Лукаш Гарабурда (дзяк 1550)
- Марцін Валадковіч (дзяк 1559)
- Міхал Багданавіч Гарабурда (ганец 1559, дзяк 1560—1563)
- Базыль Янковіч-Дрэвіньскі (дзяк, сакратар 1.6.1564 і пісар)
- Андрэй Васілевіч (дзяк 1571)
- Войцех Пжэтоцкі (сакратар і пісар 1551)
- Мікалай Мікалаевіч Пац (сакратар Я. К. М. 1555)
- Войцех Мікалаевіч Нарбут (сакратар Я. К. М. 1559)
- Адам Піліхоўскі (сакратар каралеўскі 1560—1565)
- Сенька Цераховіч (пісар Я. К. М. да 1569)
- Андрэй Мацковіч (сакратар Я. К. М. 1571)
Вышэйшых:
правіць_(2).jpg)
- Іван Гарнастай (? — 4.1558)
- Ян Даманеўскі (з Даманава; 1545—1555)
- Валяр'ян Пратасевіч-Сушкоўскі (спачатку пісар вялікай княгіні Боны, пісар і сакратар 1545—1549)
- Леў Пацей (Леў Пацеевіч Тышкавіч; 1546—1550)
- Мацей (пісар 1549)
- Станіслаў Камароўскі (сакратар і пісар, 1550—1553)
- Гермаген Іванавіч Гарнастай (пісар, 1551—1552)
- Астафей Багданавіч Валовіч (пісар, 1551 — 11.3.1566)
- Пётр Міхалавіч Сямашка (пісар каралеўскі, 1552—1554)
- Ян Кміта (1554)
- Вацлаў Мікалаевіч (пісар і сакратар, 1556)
- Ян Мікалаевіч Гайка (пісар 1554 — 11.3.1566)
- Ян Шымковіч (пісар 1554—1569)
- Мікалай Нарушэвіч (сакратар гаспадарскі, пісар 1561—1566)
Спіс пісараў вялікіх літоўскіх у 1566—1795 гадах
правіцьЗ 1566 года была вызначана сталая колькасць пісараў. (1) Першы з іх Мікалай Нарушэвіч быў прызначаны падскарбіем 11 сакавіка 1566 года, але да самой смерці ў 1575 годзе захоўваў урад пісара. Яго пераемнікі падскарбія далей таксама стала займалі ўрад пісара вялікага літоўскага.
Акрамя Нарушэвіча было намінавана яшчэ 5 пісараў, але ў часы вялікага князя Стэфана Баторыя іх колькасць была скарочана да 4.
Спачатку не было паслядоўнасці прызначэння свецкіх і духоўных пісараў. Такая паслядоўнасць была вызначана ў 1709 годзе.
Спіс пісараў вялікіх духоўных літоўскіх
правіць.jpg)
- Караль Панцажынскі (19.11.1709 — 15.10.1720)
- Багуслаў Гасеўскі (11.10.1720 — 1724)
- Міхал Ян Зянковіч (1724—1730)
- Антоній Война (17.4.1730 і 14.10.1730 — 10.6.1740)
- Юрый Мікалай Гільзен (10.6.1740 — 1744)
- Антоній Эразм Валовіч (19.9.1744 — 14.6.1748)
- князь Ігнацій Масальскі (20.6.1748 — 14.12.1754)
.jpg)
- Тамаш Ігнацы Зянковіч (13.12.1754 — 12.3.1762)
- Павел Ксаверый Бжастоўскі (12.3.1762 — 8.8.1774)
- Юзаф Казімір Касакоўскі (18.5.1775 — 3.1781)
- Адам Станіслаў Нарушэвіч (24.3.1781 — 1788)
- Міхал Хамінскі (21.6.1788 — 1790)
- князь Каспар Гедройц (22.6.1790 —)
Глядзіце таксама
правіцьЛітаратура
правіць- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
- Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.