Рух недалучэння

Рух недалучэння (англ.: Non-Aligned Movement) — міжнародная арганізацыя, якая аб’ядноўвае 120 дзяржаў свету на прынцыпах няўдзелу ў ваенных блоках (пад якімі на момант заснавання арганізацыі меліся на ўвазе, перш за ўсё — НАТА і Варшаўскі дагавор, а таксама Багдадскі пакт, СЕАТА, АНЗЮС і да т.п.).

Рух недалучэння афіцыйна створаны 25 дзяржавамі на Бялградскай канферэнцыі ў верасні 1961 года. Стварэнню Руху папярэднічалі Бандунгская канферэнцыя 1955 года і трохбаковыя кансультацыі Іосіпа Броз Ціта, Гамаля Абдэль Насера і Джавахарлала Неру ў 1956 годзе.

Склад правіць

На жнівень 2012 года налічвае 120 дзяржаў, у тым ліку 1 еўрапейскую — Беларусь, 37 азіяцкіх, 53 афрыканскіх, 26 амерыканскіх, 3 акіянічных^[1].

Статус назіральнікаў маюць 17 краін: Арменія, Боснія і Герцагавіна, Бразілія, Казахстан, Кыргызстан, Кітай, Коста-Рыка, Мексіка, Парагвай, Сальвадор, Сербія, Чарнагорыя (статус пасля падзелу дзяржавы не перааформлены), Таджыкістан, Украіна, Уругвай, Харватыя. Такі ж статус маюць 5 міжнародных і 2 нацыянальна-вызваленчыя арганізацыі: ААН, Афрыканскі саюз, Ліга арабскіх дзяржаў, Арганізацыя ісламскага супрацоўніцтва, АСНАА, Канакскі сацыялістычны фронт народнага вызвалення (Новая Каледонія), Новы рух за незалежнасць Пуэрта-Рыка.

На 14-й канферэнцыі ў Гаване (верасень 2006) у склад Руху прыняты дзве дзяржавы: Гаіці і Сент-Кітс і Невіс, колькасць краін — удзельнікаў Руху дасягнула 118.

Праблема прыняцця рашэнняў правіць

Нягледзячы на тое, што асноўная ідэя Руху недалучэння — адмова ад удзелу ў ваенных блоках, перад удзельнікамі Руху рэгулярна паўстае неабходнасць выпрацоўкі агульнай пазіцыі па тых ці іншых канфліктах. У большасці выпадкаў у Руху няма адзінства ў падыходах адносна канфліктаў.

Падзеі апошняга дзесяцігоддзя ў сусветнай геапалітыцы сталі прычынай розных адносін і падыходаў да адных і тых жа праблемам з боку краін-удзельніц Руху, чаго не назіралася яшчэ ў недалёкім мінулым. Існуюць як краіны-прыхільнікі нейкіх рэвалюцыйных змен і палітычных працэсаў на Блізкім Усходзе, так і праціўнікі. Усё гэта — падзел і розныя падыходы — адбіваецца на працы самітаў Руху недалучэння.

Так, на саміце Руху недалучэння ў Тэгеране разгарэўся егіпецка-сірыйскі скандал, выкліканы выступленнем прэзідэнта Егіпта Махамеда Мурсі, падчас якога дэлегацыя Сірыі пакінула залу паседжанняў. Егіпецкі лідар ахарактарызаваў урад Сірыі як «рэпрэсіўны» і заклікаў да мірнага ўсталявання дэмакратычнага рэжыму ў гэтай краіне, а іранскі дыпламат прапанаваў сваю краіну ў якасці міратворца^[2].

Краіны-члены правіць

Назіральнікі^[4] правіць

Былыя члены правіць

Канферэнцыі правіць

Канферэнцыі Рухі недалучэння на вышэйшым узроўні («саміты»):

Бялград, Югаславія, 1-6 верасня 1961
Каір, ААР, 5-10 кастрычніка 1964
Лусака, Замбія, 8-10 верасня 1970
Алжыр, Алжыр, 5-9 верасня 1973
Каломба, Шры-Ланка, 16-19 жніўня 1976
Гавана, Куба, 3-9 верасня 1979
Нью-Дэлі, Індыя, 7-12 сакавіка 1983
Харарэ, Зімбабвэ, 1-6 верасня 1986
Бялград, Югаславія, 4-7 верасня 1989
Джакарта, Інданезія, 1-7 верасня 1992
Картахена, Калумбія 18-20 кастрычніка 1995
Дурбан, ПАР 2-3 верасня 1998
Куала-Лумпур, Малайзія, 20-25 лютага 2003
Гавана, Куба, 11-16 верасня 2006
Шарм-эш-Шэйх, Егіпет, 15-16 ліпеня 2009
Тэгеран, Іран, 26-31 жніўня 2012

Краіна-гаспадыня чарговай канферэнцыі ў асобе главы дзяржавы або ўрада становіцца старшынёй Руху на наступны тры гады.

7-я канферэнцыя павінна была прайсці ў 1982 годзе ў Багдадзе, але была адкладзена і перанесена ў Нью-Дэлі з-за пачатку ірана-іракскай вайны ў верасні 1980 года. 16-я канферэнцыя павінна была прайсці ў Рамале, але была адменена з-за адмовы ў выдачы віз прадстаўнікам некалькіх краін з боку Ізраіля.^[5]

Зноскі

↑ «NAM Members & Observers» Архівавана 8 лютага 2014.. 16th Summit of the Non-Aligned Movement, Tehran, 26-31 August 2012. Retrieved 24 August 2012.
↑ Іран і Сірыя расколваюць Рух недалучэння
↑ AZE.az — Азербайджан станет членом «Движения неприсоединения» — Последние новости Азербайджана, Кавказа, СНГ, мировые новости Архівавана 17 мая 2011.
↑ Observer Countries Архівавана 5 кастрычніка 2007.
↑ BBC Russian — В мире — Встреча в Рамалле отменена из-за израильских виз

Спасылкі правіць

[members-1] «NAM Members & Observers» Архівавана 8 лютага 2014.. 16th Summit of the Non-Aligned Movement, Tehran, 26-31 August 2012. Retrieved 24 August 2012.

[2] Іран і Сірыя расколваюць Рух недалучэння

[3] AZE.az — Азербайджан станет членом «Движения неприсоединения» — Последние новости Азербайджана, Кавказа, СНГ, мировые новости Архівавана 17 мая 2011.

[4] Observer Countries Архівавана 5 кастрычніка 2007.

[5] BBC Russian — В мире — Встреча в Рамалле отменена из-за израильских виз

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]